Lophodermium

Lophodermium
Ilustracja
Apotecja Lophodermium pinastri na igłach sosny
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

łuszczeńcowce

Rodzina

łuszczeńcowate

Rodzaj

Lophodermium

Nazwa systematyczna
Lophodermium Chevall.
Fl. gén. env. Paris (Paris) 1: 435 (1826)
Typ nomenklatoryczny

Lophodermium arundinaceum (Schrad.) Chevall. 1826

Apotecjum Lophodermium pinastri
Apotecja Lophodermium arundinaceum

Lophodermium Chevall. – rodzaj grzybów z rodziny łuszczeńcowatych (Rhytismataceae)[1].

Charakterystyka

Do rodzaju należy około 150 gatunków żyjących przeważnie na drzewach i krzewach iglastych, rzadziej innych roślinach. Najliczniejsza grupa gatunków żyje na sosnach[2], wywołując grzybowe choroby roślin o nazwie osutka sosny. Pasożytami są ich formy bezpłciowe (anamorfy), wytwarzające pyknidia lub pyknotyria, formy płciowe (teleomorfy) są zazwyczaj saprotrofami wytwarzającymi owocniki typu apotecjum[3]. Apotecja powstają pojedynczo, mają elipsoidalny kształt i wydłużoną szparkę o różnych odcieniach szarości lub brązu[2]. Szparka ta może się otwierać lub zamykać, w zalezności od wilgotności środowiska[3].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Rhytismataceae, Rhytismatales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Takson utworzył François Fulgis Chevallier w 1826 r.[1]Synonimy: Actinothyrium Kunze, Aporia Duby, Dermascia Tehon, Hadotia Maire, Hypoderma DC., Lophoderma Chevall., Lophodermellina Höhn., Lophodermina Höhn., Stigmatoscolia Bat. & Peres[4].

Gatunki występujące w Polsce

  • Lophodermium aucupariae (Schleich.) Darker 1967 – osutka jarzębinowa
  • Lophodermium arundinaceum (Schrad.) Chevall. 1826
  • Lophodermium caricinum (Roberge ex Desm.) Duby 1861 – osutka turzycowa
  • Lophodermium conigenum (Brunaud) Hilitzer 1929
  • Lophodermium culmigenum (Fr.) De Not. 1847 – osutka trzcinnikowa
  • Lophodermium foliicola (Fr.) P.F. Cannon & Minter 1983 – osutka liściowa
  • Lophodermium herbarum (Fr.) Fuckel 1874 – osutka konwaliowa
  • Lophodermium juniperinum (Fr.) De Not. 1847 – osutka jałowcowa
  • Lophodermium maculare (Fr.) De Not. 1847 – osutka łochiniowa
  • Lophodermium melaleucum (Fr.) De Not. 1847 – osutka brusznicowa
  • Lophodermium oxycoccos (Fr.) Duby 1861 – osutka żurawinowa
  • Lophodermium paeoniae Rehm 1897 – osutka piwoniowa
  • Lophodermium petiolicola Fuckel 1870 – osutka dębowa
  • Lophodermium piceae (Fuckel) Höhn. 1917 – osutka świerkowa
  • Lophodermium pinastri (Schrad.) Chevall. 1826 – osutka sosnowa
  • Lophodermium punctiforme (Fr.) Fuckel 1870
  • Lophodermium pini-excelsae S. Ahmad 1954
  • Lophodermium seditiosum Minter, Staley & Millar 1978
  • Lophodermium sphaeroides (Alb. & Schwein.) Duby 1861 – osutka bagnowa
  • Lophodermium typhinum (Fr.) Lambotte 1880
  • Lophodermium staleyi Minter 1981

Nazwy naukowe według Index Fungorum. Wykaz gatunków i nazwy polskie według A. Chmiel[5].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum [dostęp 2022-09-04] (ang.).
  2. a b Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, ISBN 978-83-09-01048-7.
  3. a b Karol Manka, Fitopatologia leśna, Warszawa: PWRiL, 2005, ISBN 83-09-01793-6.
  4. Species Fungorum [dostęp 2022-09-04] (ang.).
  5. Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.

Media użyte na tej stronie

Lophodermium pinastri 172413194.jpg
Autor: bjoerns, Licencja: CC BY-SA 4.0
pine needle split (Lophodermium pinastri)
Lophodermium arundinaceum 71665525.jpg
Autor: Mikko Heikkinen, Licencja: CC BY 4.0
Lophodermium arundinaceum
Lophodermium pinastri (Schrad.) Chevall. 2110075.jpg
Autor:

Petr Kapitola from Czechia

Central Institute for Supervising and Testing in Agriculture, Licencja: CC BY 3.0 us

Pine needle cast (Sign)
Lophodermium pinastri (Schrad.) Chevall.

pycnidia on needles; March 2000

Image location: Forestry and Game Management Research Institute - Czechia, Czechia