Lucjan Motyka

Lucjan Motyka
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1915
Kraków, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

22 listopada 2006
Warszawa, Polska

Minister kultury i sztuki
Okres

od 12 grudnia 1964
do 26 października 1971

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Poprzednik

Tadeusz Galiński

Następca

Czesław Wiśniewski (p.o.)

Ambasador PRL w Czechosłowacji
Okres

od 25 listopada 1971
do 29 kwietnia 1975

Poprzednik

Włodzimierz Janiurek

Następca

Jan Mitręga

Ambasador PRL w Bułgarii
Okres

od 1978
do 1980

Poprzednik

Jerzy Muszyński

Następca

Władysław Napieraj

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal im. Ludwika Waryńskiego Order Zasługi Republiki Włoskiej II Klasy (1951-2001)

Lucjan Motyka (ur. 4 maja 1915 w Krakowie, zm. 22 listopada 2006 w Warszawie) – polski działacz młodzieżowy i związkowy, polityk socjalistyczny, minister kultury i sztuki (1964–1971), ambasador PRL w Czechosłowacji (1971–1975), Bułgarii (1978–1980) i Szwajcarii (1980–1983), poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III, IV, V i VII kadencji. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Posiadał wykształcenie średnie. Od 1931 robotnik budowlany, działacz młodzieżowy i związkowy, m.in. Związku Zawodowego Transportowców i Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, od tego samego roku także działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, w 1937 osadzony przez sześć miesięcy w obozie w Berezie Kartuskiej. Podczas okupacji niemieckiej pracował w Wieliczce, jednocześnie działał w konspiracji. W latach 1943–1944 przebywał w obozie koncentracyjnym w Auschwitz.

Od kwietnia do listopada 1945 I sekretarz Wojewódzkiego Komitetu „lubelskiej” PPS w Krakowie, w latach 1945–1947 sekretarz Komitetu Centralnego Związków Zawodowych. Od 1947 do 1948 był przewodniczącym Centralnego Komitetu Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. W latach 1948–1949 był sekretarzem generalnym Związku Młodzieży Polskiej. W latach 1949–1950 był dyrektorem Głównego Urzędu Kultury Fizycznej, a w latach 1950–1951 był przewodniczącym Głównego Komitetu Kultury Fizycznej. Od 1951 pracował w Ministerstwie Kultury i Sztuki, początkowo jako dyrektor departamentu, a następnie dyrektor Centralnego Zarządu Sztuk Plastycznych i Wystaw. W latach 1955–1957 podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Sztuki.

W 1948 wraz z PPS przystąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1948–1980 był członkiem Komitetu Centralnego PZPR. Zaliczany do byłych członków PPS zbliżonych do „puławian” podczas walki o władzę w kierownictwie PZPR w latach pięćdziesiątych[1]. Od lutego 1957 do grudnia 1964 był I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Krakowie.

Od 12 grudnia 1964 do 26 października 1971 był ministrem kultury i sztuki w trzecim i czwartym rządzie Józefa Cyrankiewicza oraz w rządzie Józefa Cyrankiewicza i Piotra Jaroszewicza. Członek Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w 1968[2]. W czerwcu 1968 wszedł w skład Komitetu Honorowego obchodów 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika[3]. W latach 1945–1972 i 1976–1980 był posłem do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I, II, III, IV, V i VII kadencji, w latach 1946–1947 przewodniczący Komisji Administracji i Bezpieczeństwa KRN.

Od 1971 do 1975 był ambasadorem PRL w Pradze. Następnie w latach 1975–1977 był kierownikiem Wydziału Kultury KC PZPR. W latach 1978–1980 był ambasadorem w Sofii, a od 1980 do 1983 w Bernie.

W latach 1986–1989 członek Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa Wojciechu Jaruzelskim. Był długoletnim członkiem Komitetu Redakcyjnego kwartalnika KC PZPR „Z Pola Walki” oraz członkiem Rady Naczelnej i Zarządu Głównego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. W latach 1985–1990 wiceprezes Zarządu Głównego ZBoWiD. Członek Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa (w latach 1988–1990 Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa)[4]. Wieloletni przewodniczący Towarzystwa Opieki nad Oświęcimiem. 28 listopada 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR-PPS – powstania PZPR[5].

W 1946 odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[6], a w 1980 Orderem Budowniczych Polski Ludowej[7]. Otrzymał także między innymi Krzyż Komandorski, Oficerski (1946)[8] i Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Order Krzyża Grunwaldu III klasy (1946)[9], Order Sztandaru Pracy I klasy[10], Medal im. Ludwika Waryńskiego w 1986[11] oraz Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)[12], a w 1965 otrzymał krzyż Wielkiego Oficera Orderu Zasługi Republiki Włoskiej[13][14].

Był żonaty z Anielą Zdzisławą z domu Kieres (1921–2003). Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera H-16-4)[15].

Przypisy

  1. Październik i „Mała stabilizacja”. W: Jerzy Eisler: Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989. Warszawa: POW „BGW”, 1992, s. 62. ISBN 83-7066-208-0.
  2. „Trybuna Robotnicza”, nr 133 (7571) 5 czerwca 1968, s. 2.
  3. „Urania”, miesięcznik Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, nr 3, marzec 1969, s. 84.
  4. Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)]., radaopwim.gov.pl
  5. Trybuna Robotnicza”, nr 277, 29 listopada 1988, s. 5.
  6. M.P. z 1947 r. Nr 27
  7. Lista osób odznaczonych w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, Nr 159 z 23 lipca 1980. 
  8. M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 194
  9. M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 237
  10. Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
  11. „Życie Partii”, styczeń–marzec 1987, s. 55.
  12. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400
  13. Order Odrodzenia dla G. Saragata. Odznaczenia włoskie dla przywódców polskich. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965. 
  14. Dettaglio decorato. (wł.)
  15. Wyszukiwarka grobów w Warszawie

Bibliografia

  • Leksykon historii Polski, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1995
  • Mała Encyklopedia Sportu (tom 2) z 1986
  • T. Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991, s. 400
  • Pamięć wiecznie żywa. 40 lat działalności Rady Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, Warszawa 1988
  • J. Stroynowski (red.), Who is who in the Socialist countries of Europe : a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia 1989, tom 3, K.G. Saur Pub., 1989
  • „Za Wolność i Lud”, 4 maja 1985, nr 18 (1115), s. 9
  • „Za Wolność i Lud”, 4 lutego 1984, nr 5 (1050), s. 4

Media użyte na tej stronie

POL Order Sztandaru Pracy 1 klasy BAR.svg
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
POL Order Krzyża Grunwaldu 3 Klasy BAR.svg
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Lucjan Motyka.jpg
Lucjan Motyka (1915-2006) – Polish communist politician
Grande ufficiale OMRI BAR.svg
The ribbon of the Grand Officer medal of the Order of Merit, the Italian Republic
POL Odznaka im. Ludwika Waryńskiego BAR.png
Baretka Odznaki im. Ludwika Waryńskiego
POL Order Budowniczych Polski Ludowej (1960) BAR.svg
Baretka Orderu Budowniczych Polski Ludowej (wzór z rozetką).
Piotr Jaroszewicz 1977.jpg
Autor: Bert Verhoeff for Anefo, Licencja: CC BY-SA 3.0 nl
Bezoek van de Poolse premier Jaroszewicz aan het Pools oorlogskerkhof in Breda. Jaroszewicz in gesprek met o.m. kolonel Stasiak
Cyrankiewicz.jpg
Józef Cyrankiewicz, Prime Minister of Poland (People's Republic of Poland) 1947-1970