Lucjan Rudnicki

Lucjan Rudnicki
Data i miejsce urodzenia

2 stycznia 1882
Sulejów

Data i miejsce śmierci

8 czerwca 1968
Warszawa

Poseł I kadencji Sejmu PRL
Okres

od 20 listopada 1952
do 20 listopada 1956

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Medal 10-lecia Polski Ludowej
Grób Lucjana Rudnickiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Lucjan Rudnicki ps. „Ludwik”, „Mały”, „Krawiec”, „Kazimierz Lubiński” (ur. 2 stycznia 1882 w Sulejowie, zm. 8 czerwca 1968 w Warszawie) – polski pisarz, działacz PPS, SDKPiL i KPP.

Życiorys

Był najstarszym z 9 dzieci Wojciecha i Klementyny z Okrasińskich. W roku 1898 przyjechał do Łodzi, gdzie podjął pracę w zakładach Heinzla i Kunitzera na Widzewie. W latach 1898–1906 uczestniczył w nielegalnej działalności antycarskiej i rewolucyjnej prowadzonej przez Polską Partię Socjalistyczną, za co był dwukrotnie więziony i zesłany na 3 lata do guberni archangielskiej. Zbiegł stamtąd i ukrywał się pod przybranym nazwiskiem.

W marcu 1905 brał udział w VII Zjeździe PPS. W 1907 przeszedł z PPS do SDKPiL. Działał m.in. w Komitecie Warszawskim SDKPiL. W czasie I wojny światowej występował przeciwko Niemcom, za co w latach 1916–1918 był internowany w Szczypiornie, Havelbergu i Modlinie. Od grudnia 1918 do sierpnia 1938 członek Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP)/Komunistycznej Partii Polski (KPP). W pierwszej połowie 1919 z ramienia KPRP należał do warszawskiej Rady Delegatów Robotniczych, za co został osadzony w Modlinie. W połowie lat 20. publikował w prasie komunistycznej artykuły wymierzone w działalność PPS i PSL „Wyzwolenie”. W 1933 powrócił do Sulejowa. W styczniu 1942 wstąpił do PPR. Współpracował z GL i ZWM. Od stycznia do maja 1945 był burmistrzem Sulejowa i sekretarzem Komitetu Miejskiego PPR w tym mieście.

Po II wojnie światowej zajmował się głównie pracą pisarską. W grudniu 1948 był delegatem na I Zjazd PZPR, a w marcu 1954 – na III Zjazd PZPR. W listopadzie 1949 został członkiem Ogólnokrajowego Komitetu Obchodu 70-lecia urodzin Józefa Stalina[1]. W latach 1952–1956 pełnił mandat posła na Sejm PRL I kadencji. W 1957 był współzałożycielem i członkiem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli. Współpracował z Zakładem Historii Partii przy KC PZPR.

W 1951 otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia[2]. Był odznaczony Orderem Budowniczych Polski Ludowej, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1952)[3][4] i Orderem Sztandaru Pracy I klasy (1949)[5]. W 1955 otrzymał Medal 10-lecia Polski Ludowej[6].

Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A28-Tuje-20)[7].

Życie prywatne

Żonaty z Marią Szukiewicz-Rudnicką (1887–1980), działaczką ruchu socjalistycznego i komunistycznego, uczestniczką rewolucji 1905 r. oraz zamachu na generał-gubernatora warszawskiego Skałona[8], Sprawiedliwą wśród Narodów Świata[9]. Ich synem był profesor Konrad Rudnicki (1926–2013), polski astronom oraz duchowny Kościoła Starokatolickiego Mariawitów.

Dorobek literacki

Dorobek literacki Lucjana Rudnickiego nie jest znany w całości, gdyż część niedrukowanych utworów uległa zniszczeniu w 1939 roku,

  • własnym nakładem wydał Odrodzenie (1920),
  • cykl opowiadań Republika demokratyczna (1921),
  • Stare i nowe – pamiętniki (t. 1 – 1948, t. 2 – 1950, t. 3 – 1960).

Upamiętnienie

Nazwę Lucjana Rudnickiego nosiła ulica w warszawskiej dzielnicy Bielany. Nazwa została zmieniona w 2017 (na ul. gen. Klemensa Stanisława Rudnickiego)[10].

Imieniem Lucjana Rudnickiego nazwana była także szkoła podstawowa nr 81 na warszawskim Ursynowie; od 2019 roku szkoła nosi imię Juliana Ursyna Niemcewicza[11].Do 1992 roku był patronem Szkoły Podstawowej nr 40 w Poznaniu[12].

Przypisy

  1. Życie Warszawy, nr 306 (1808), 6 listopada 1949, s. 1.
  2. Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina, t. 2, Warszawa 1998, s. 315.
  3. M.P. z 1952 r. nr 28, poz. 395.
  4. Wysokie odznaczenie Lucjana Rudnickiego. „Dziennik Polski”, s. 1, nr 52 z 29 lutego 1952. 
  5. M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58.
  6. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400.
  7. Tadeusz Sobieraj: Orły Niepodległości. Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie w setną rocznicę jego powstania (1912–2012). Ząbki: Apostolicum, 2012, s. 97. ISBN 978-83-7031-808-6.
  8. Życie Warszawy”, nr 112 z 12 maja 1980, s. 10 (nekrolog).
  9. Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holokaustu. Polska. Tom II. Kraków: Fundacja Instytut Studiów Strategicznych, 2009, s. 628. ISBN 978-83-87832-59-9.
  10. Uchwała nr LIV/1361/2017 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 31 sierpnia 2017 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy w Dzielnicy Bielany m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 7810 [on-line]. [dostęp 2017-11-24].
  11. Julian Ursyn Niemcewicz wrócił do szkoły. Został patronem SP 81, www.haloursynow.pl [dostęp 2020-03-02] (pol.).
  12. Szkoła Podstawowa nr 40 w Poznaniu, sp40.zsp4.pl [dostęp 2021-12-22].

Bibliografia

  • Krzysztof Woźniakowski, hasło: „Rudnicki Lucjan (1882-1968)”, [w:] Polski Słownik Biograficzny t. 32, Wrocław–Warszawa–Kraków 1989–1991, s. 637–641.

Media użyte na tej stronie

POL Order Sztandaru Pracy 1 klasy BAR.svg
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
POL Order Budowniczych Polski Ludowej (1960) BAR.svg
Baretka Orderu Budowniczych Polski Ludowej (wzór z rozetką).
Grób Lucjana Rudnickiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Grób Lucjana Rudnickiego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach