Ludmiła Schwarz

Ludmiła Schwarz

Ludmiła Zawilska

Data urodzenia	23 maja 1834
Data i miejsce śmierci	3 grudnia 1912 Bykowce
Narodowość	polska

Ludmiła Schwarz z domu Zawilska (ur. 23 maja 1834, zm. 3 grudnia 1912 w Bykowcach) – polska działaczka społeczna i niepodległościowa.

Grobowiec rodzinny Tarnawieckich i Schwarzów

Życiorys

Urodziła się 23 maja 1834 w rodzinie Zawilskich^{[1][2][3][4][5][6][7]}. Od 1862 była zamężna z Rudolfem Schwarzem (1834-1899, kupiec, muzyk, pedagog)^{[2][5][6][7][8][9]}. Miała z nim trzy córki: Stanisławę (1864-1923, zamężna wpierw z Aleksandrem Tarnawieckim, potem z Ludwikiem Baldwin-Ramułtem), Marię (zamężna z lekarzem dr. Władysławem Gedlem, babka Marka Gedla) i Ludmiłę (śpiewaczka i nauczycielka śpiewu znana w Paryżu jako Lody Palasara)^[5][6][7].

Wraz z rodziną zamieszkiwała we Lwowie w domu przylegającym do ulicy Teatralnej^[4]. Jego dom we Lwowie był przepełniony muzyką i atmosferą patriotyzmu^[10]. Jej mąż organizował tam tzw. niedzielne „poranki muzyczne”, z czasem słynne w całym Lwowie^[2][5][7]. Po wybuchu powstania styczniowego w 1863 został on mianowany przez Rząd Narodowy naczelnikiem Okręgu I w Wydziale V miasta Lwowa^[4]. Ich dom, położony w ścisłym centrum Lwowa i dysponującym alternatywnymi przejściami w inne ulice i zabudowania, służył za miejsce spotkań i narad spiskowców (bywali tam Edmund Różycki, Karol Różycki, Jan Stella-Sawicki, Michał Heydenreich, Romuald Traugutt, Milewski, Mieczysław Romanowski)^[11]. W mieszkaniu wyrabiano i składowano naboje, ukrywano poszukiwanych powstańców^[12]. Na rzecz sprawy powstania działała także Ludmiła Schwarz^[12]. 1 lutego 1864 została mianowana przez Komitet Niewiast Polskich we Lwowie czyli Komitet Sióstr Klaudii (tzw. „Klaudynki)” naczelniczką V części miasta Lwowa^[12]. W tym zakresie utrzymywała kontakty z policją narodową^[13]. Kilkakrotnie była wyznaczana do transportowania broni, w związku z czym przewoziła samodzielnie pistolety jeżdżąc koleją ze Lwowa do Gródka lub Przemyśla, zaś poza niebezpieczeństwem wynikającym z samej akcji dodatkowe utrudnienie stanowił fakt, że wówczas była w ciąży^[10]. Po wykryciu jej działalności decyzją namiestnika Fiodora Berga została umieszczona na „czarnej liście”^[10].

Zmarła w wieku 78 lat w dniu 3^[a] grudnia 1912 w Bykowcach (jej córka Stanisława była właścicielką majątku dworskiego)^[3][10][7].

Jej córka Stanisława Tarnawiecka przechowywała pamiątki i dokumenty po matce pochodzące z czasu powstania styczniowego^[10].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Maria Bruchnalska: Ciche bohaterki. Udział kobiet w powstaniu styczniowym. Miejsce Piastowe: 1934, s. 1-399.