Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet

Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet (szw. Män som hatar kvinnor) – powieść kryminalna szwedzkiego pisarza i dziennikarza Stiega Larssona, będąca pierwszą częścią trylogii Millennium.

Książka została opublikowana w 2005, już po śmierci autora. Pierwsze polskie wydanie miała w roku 2008. Grafika okładki polskiego wydania jest taka sama jak szwedzkiego oryginału.

W roku 2006 pośmiertnie przyznano za nią Stiegowi Larssonowi nagrodę literacką Szklanego Klucza^[1] za najlepszą skandynawską powieść kryminalną. Stała się bestsellerem w Szwecji, Polsce^[2] i wielu innych krajach świata.

Na podstawie tej powieści w 2009 r. nakręcono film fabularny pod tym samym tytułem oraz pierwsze dwie części miniserialu Millennium^[3][4][5][6]. W 2012 ukazał się pierwszy z dwóch komiksów oparty na podstawie powieści. Scenariusz komiksu stworzyła szkocka autorka powieści kryminalnych Denise Mina. Za grafikę odpowiadają artyści Argentyńczyk Leonardo Manco oraz Włoch Andrea Mutti.

Fabuła

Mikael Blomkvist jest dziennikarzem i wydawcą czasopisma Millennium. Opublikowany przez niego artykuł, oskarżający wpływowego businessmana o korupcję, staje się powodem wszczęcia postępowania przeciwko Mikaelowi i skazania go na karę więzienia. Okryty złą sławą dziennikarz staje się też ciężarem dla czasopisma i chcąc ratować gazetę usuwa się w cień na pewien czas opuszczając redakcję Millennium. Niespodziewanie dostaje propozycję spisania dziejów jednej z najbardziej znanych w kraju rodzin – rodu Vangerów. Jednak prawdziwym zadaniem Blomkvista, o którym wie tylko on, jego zleceniodawca Henrik Vanger i prawnik Dirch Frode, jest próba odkrycia prawdy o tajemniczym zniknięciu w 1966 roku Harriet Vanger – siostrzenicy Henrika. Przez lata, mimo wnikliwego śledztwa policji nie udało się odkryć co stało się z Harriet. Mikael nie może liczyć na członków rodziny Vangerów, z których każdy zdaje się mieć coś do ukrycia, ale z pomocą przychodzi mu genialna researcherka Lisbeth Salander. Wkrótce Blomkvist orientuje się, że jego własne życie może być w niebezpieczeństwie.

Bohaterowie

Główni

• Mikael Blomkvist – dziennikarz i wydawca czasopisma Millennium, na początku powieści ma problemy prawne związane z opublikowanym przez siebie artykułem. Po ogłoszeniu wyroku skazującego na karę więzienia zostaje zatrudniony przez Henrika Vangera pod pozorem spisania historii rodu Vangerów. Rzeczywistym celem jest jednak odkrycie prawdy o tajemniczym zniknięciu Harriet Vanger kilkadziesiąt lat wcześniej.
• Lisbeth Salander – genialna hakerka pracująca w Milton Security na stanowisku researchera. Jej głównym zajęciem jest zbieranie informacji na zlecenie. Jest ubezwłasnowolniona i pozostaje pod kuratelą Holgera Palmgrena (później Nilsa Bjurmana).

Rodzina Vangerów

• Henrik Vanger – 82-letni nestor rodu Vangerów, zleceniodawca Blomkvista. Bardzo zależy mu na odkryciu prawdy dotyczącej zniknięcia Harriet, którą traktował jak córkę. „Chcę abyś znalazł w mojej rodzinie osobę, która zamordowała Harriet Vanger i która od prawie 40 lat próbuje doprowadzić mnie do szaleństwa.”^[7]
• Harriet Vanger – cioteczna wnuczka Henrika Vangera (wnuczka jego brata Richarda), zaginęła z wyspy w tajemniczych okolicznościach 22 września 1966 r. w wieku 16 lat. Henrik opisuje ją jako osobę zamkniętą w sobie, osobliwie zainteresowaną religią, wybitnie uzdolnioną, o mocnym kręgosłupie moralnym^[7].
• Martin Vanger – brat Harriet, szef koncernu Vangerów
• Gottfried Vanger – ojciec Harriet i Martina Vangerów, syn Richarda, próżniak i alkoholik, w 1965 r. utonął w jeziorze.
• Isabella Vanger – matka Martina i Harriet, żona Gottfrieda. Do Szwecji przybyła w wieku 11 lat, uciekając z ogarniętego wojną Berlina. Chętnie podróżowała i bawiła się nie przykładając wagi do wychowania dzieci.
• Richard Vanger – brat Henrika; nacjonalista, antysemita, w wieku 17 lat przyłączył się do szwedzkiego ruchu nazistowskiego, był ochotnikiem w fińskiej armii w randze kapitana w czasie radziecko-fińskiej wojny zimowej. Poległ w lutym 1940 r. Henrik opisał go: „brutalny tyran bez pozytywnych cech, które by zrównoważyły wady. Bił żonę, znęcał się nad synem, tłamsił go, pomiatał nim jak psem. Zginął gdy Gottfried miał 13 lat i myślę, że to był najszczęśliwszy dzień w życiu tego chłopca.”^[7]
• Harald Vanger – brat Henrika i Richarda
• Cecilia Vanger – córka Haralda
• Anita Vanger – siostra Cecilii, córka Haralda

Poboczni

• Hans-Erik Wennerström – skorumpowany businessman, bohater artykułu, przez którego publikację Blomkvist został skazany na karę więzienia.
• Erika Berger – edytor czasopisma Millennium, wieloletnia przyjaciółka i kochanka Blomkvista
• Holger Palmgren – były kurator Lisbeth. Pozostawał z Salander w dobrej relacji, lecz po przebytym wylewie trafił na rehabilitację
• Nils Bjurman – prawnik, kolejny kurator Lisbeth Salander. Postrzega Lisbeth jako głupią i całkowicie uzależnioną od niego wariatkę. Wykorzystuje ją seksualnie gwałcąc kilkakrotnie, stając się przedmiotem jej wyrafinowanej zemsty.
• Dirch Frode – prawnik i przyjaciel Henrika Vangera
• Dragan Armansky – szef Milton Security, przełożony Lisbeth Salander. Darzy ją szacunkiem i docenia jej niezwykłe umiejętności.

Adaptacje filmowe

• Millennium: Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet – koprodukcja szwedzko-duńsko-norwesko-niemiecka z 2009 roku wyreżyserowana przez Nielsa Ardena Opleva.;
• Dziewczyna z tatuażem – adaptacja amerykańsko-brytyjsko-niemiecko-szwedzka z 2011 roku w reżyserii Davida Finchera.

Przypisy

Komiks

• Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet – Księga I, Wydawnictwo Czarna Owca, grudzień 2012 ISBN 978-83-7554-544-9.

Bibliografia

• informacja polskiego wydawcy o trylogii Millennium. czarnaowca.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-01)].
• witryna szwedzkiego wydawcy o Stiegu Larssonie i jego powieściach (ang. • szw.)