Małoporek miękki

Małoporek miękki
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

żagwiowce

Rodzina

Irpicaceae

Rodzaj

małoporek

Gatunek

małoporek miękki

Nazwa systematyczna
Leptoporus mollis (Pers.) Quél.
Enchir. Fung. (Paris): 175 (1886)
Leptoporus mollis.jpg

Małoporek miękki (Leptoporus mollis (Pers.) Quél.) – gatunek grzybów z rzędu żagwiowców (Polyporales)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Leptoporus, Irpicaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1796 Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Boletus mollis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1838 r. Lucien Quélet przenosząc go do rodzaju Leptoporus[1].

Ma ponad 20 synonimów. Niektóre z nich[2]:

  • Fomes erubescens (Fr.) Bigeard & H. Guill. 1913)
  • Leptoporus erubescens (Fr.) Bourdot & Galzin 1925
  • Polystictus mollicomus (Britzelm.) Bigeard & H. Guill. 1913
  • Polystictus mollis (Pers.) Bigeard & H. Guill. 1913
  • Tyromyces erubescens (Fr.) Donk 1933
  • Tyromyces mollis (Pers.) Kotl. & Pouzar 1959

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. Stanisław Domański w 1967 r. opisywał ten gatunek pod nazwą białak miękki[3].

Morfologia

Owocnik

Bokiem przyrośnięty do podłoża, rzadziej rozpostarty. Zazwyczaj owocniki wyrastają pojedynczo. Mają kopytkowaty lub stożkowaty kształt o rozmiarach 1 × 3 × 2 cm, czasami są wydłużone, półeczkowate. Górna powierzchnia początkowo równa, potem pomarszczona, białoróżowa lub blado czerwonawopurpurowa, u starszych owocników purpurowobrązowa. Hymenofor początkowo białawy, potem bladoczerwonawy, brązowy, ciemnobrązowy. Pory o kształcie od okrągłego do wielokątnego, w liczbie 34 na 1 mm. Kontekst słabo strefowany, początkowo o barwie od kremowej do różowawej, potem blado różowobrązowy, miękki, gąbczasty, o grubości do 7 mm. Warstwa rurek ma grubość do 1 cm i odróżnia się barwą od kontekstu – jest ciemnopurpurowobrązowa[4].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy monomityczny. Strzępki generatywne w kontekście proste, septowane, rzadko tylko rozgałęzione. Mają grubość 2,5–5 μm. Strzępki tramy podobne, występują też strzępki o długich komórkach z licznymi gutulami[4]. Brak cystyd i innych płonnych elementów hymenium. Podstawki 4–sterygmowe, o rozmiarach 16–20 × 4–5 μm ze sprzążką u podstawy. Zarodniki kiełbaskowate, hialinowe, gładkie, nieamyloidalne, o rozmiarach 5–6 × 1,5–2 μm.

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej, Europie i północnych rejonach Azji[5]. W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wymarciem, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Norwegii i Holandii, w Niemczech jest rzadki[3].

Rozwija się na martwym drewnie drzew iglastych, takich, jak; jodła, modrzew, świerk, sosna i daglezja[4].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum [dostęp 2020-11-19] (ang.).
  2. Species Fungorum [dostęp 2017-10-03] (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c Mycobank. Leptoporus mollis. [dostęp 2017-10-03].
  5. Discover Life Maps [dostęp 2017-10-03].
  6. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

Media użyte na tej stronie

Leptoporus mollis.jpg
Autor: Irene Andersson, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fungis 'Leptoporus mollis'