Malkolmia

Malkolmia
Ilustracja
Kwiaty Malcolmia maritima
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

malkolmia

Nazwa systematyczna
Malcolmia W. T. Aiton
Hortus Kew. ed. 2. 4: 121. Dec 1812[3]
Typ nomenklatoryczny

M. maritima (Linnaeus) W. T. Aiton[3]

Synonimy
  • Fedtschenkoa Regel & Schmalh.
  • Strigosella Boiss.
  • Wilckia Scop.[4][5]

Malkolmia (Malcolmia W.T. Aiton) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Należy do niego 11 gatunków[6], w szerszym ujęciu ok. 35[7][5][8]. Rośliny te (niezależnie od ujęcia) występują w basenie Morza Śródziemnego oraz w południowo-zachodniej i centralnej Azji[5][6]. Największe zróżnicowanie rodzaju jest w południowej Europie[7]; w Pakistanie występuje 7 gatunków[4], w Chinach – 4 gatunki[5]. Rośliny występują na terenach piaszczystych i skalistych, na wybrzeżach (na wydmach i klifach)[7]. W Polsce rejestrowana od przełomu XIX i XX wieku jako przejściowo zawlekana i dziczejąca (efemerofit) jest malkolmia nadmorska M. maritima[9][10].

Nazwa rodzajowa upamiętnia Williama Malcolma – ogrodnika spod Londynu z XVIII wieku[7].

Morfologia

Malcolmia maritima
Pokrój
Rośliny jednoroczne, dwuletnie i byliny o pędach osiągających do 0,4 m wysokości[7]. Pędy są prosto wzniesione lub rozpostarte, zwykle owłosione, włoski u wielu gatunków gęste i sztywne, proste lub rozgałęzione[4].
Liście
Pojedyncze, lancetowate do eliptycznych[4], ząbkowane lub pierzasto klapowane[7]. Dolne liście są silniej klapowane, nie tworzą różyczki liściowej. Liście siedzące lub ogonkowe, nie obejmują nasadą łodygi[7][5].
Kwiaty
Zebrane w wielo- lub kilkukwiatowe grona. Działki kielicha 4 owalne do podługowatych, płatki korony 4, białe, różowe do fioletowych, dłuższe od kielicha, z wyraźnym paznokciem. Pręcików 6. Zalążnia górna, z 20-90 zalążkami[5]. Znamię głęboko dwudzielne, ale z łatkami prosto wzniesionymi, a nie rozpostartymi[7].
Owoce
Wielonasienne, wąskie łuszczyny[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj należący do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), rzędu kapustowców (Brassicales), kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta)[2][11]. Rodzaj należy do plemienia Anastaticeae[12].

Wykaz gatunków[6]
  • Malcolmia chia (L.) DC.
  • Malcolmia doumetiana (Coss.) Rouy
  • Malcolmia flexuosa (Sm.) Sm.
  • Malcolmia graeca Boiss. & Spruner
  • Malcolmia × hybrida Hausskn.
  • Malcolmia komarovii Vassilcz.
  • Malcolmia macrocalyx (Halácsy) Rech.
  • Malcolmia malcolmioides (Coss. & Durieu) Greuter & Burdet
  • Malcolmia maritima (L.) W.T.Aitonmalkolmia nadmorska[13][9]
  • Malcolmia orsiniana (Ten.) Ten.
  • Malcolmia pygmaea (DC.) Boiss.
  • Malcolmia taraxacifolia Balb.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-10] (ang.).
  3. a b Isatis Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2015-11-11].
  4. a b c d Malcolmia. [w:] Flora of Pakistan [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2015-11-11].
  5. a b c d e f Isatis Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2015-11-11].
  6. a b c Malcolmia W.T.Aiton. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-12].
  7. a b c d e f g h i Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 162. ISBN 0-333-74890-5.
  8. Malcolmia. [w:] The Plant List (2013). Version 1.1. [on-line]. [dostęp 2015-11-11].
  9. a b Barbara Tokarska-Guzik (red.), Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych, Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2014, s. 140, ISBN 978-83-62940-33-2, OCLC 894953106.
  10. Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 113, ISBN 978-83-62975-45-7.
  11. List of Genera in BRASSICACEAE (not fully reorganized), [w:] Vascular plant families and genera [online], Kew Gardens & Missouri Botanical Garden [dostęp 2015-11-11] (ang.).
  12. Genus: Malcolmia W. T. Aiton. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2015-11-11].
  13. Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 121. ISBN 978-83-925110-5-2.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Malcolmia maritima2.jpg
Autor: KENPEI, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Malcolmia maritima
Malcolmia maritima kz07.jpg
Autor: Krzysztof Ziarnek, Kenraiz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Malcolmia maritima in Balkan Botanic Garden of Kroussia