Manicouagan (jezioro)
 Widok jeziora/krateru Manicouagan z orbity okołoziemskiej | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Prowincja | |
| Lokalizacja | |
| Wysokość lustra | 360 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia | 1942 km² |
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej | 1322km |
| Objętość | 139,8 km³ |
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie Quebecu  | |
Położenie na mapie Kanady  | |
 51°23′N 68°42′W/51,383333 -68,700000 | |
 Krater Manicouagan w zimie, widok z promu kosmicznego | |
| Ciało niebieskie | |
|---|---|
| Średnica krateru | 85 km |
| Wiek | 214 ± 1 Ma |
| Źródło nazwy | Manicouagan (rzeka); nazwa pochodzi z języka Innuitów i oznacza "miejsce, gdzie znajduje się korę drzew" |
Manicouagan – jezioro i krater uderzeniowy w Kanadzie, w centralnej części prowincji Quebec, ok. 800 km na północny wschód od Montrealu.
Jezioro ma kształt pierścienia kołowego otaczającego wzniesienie centralne, wyspę René-Levasseur, z najwyższym szczytem Mont Babel (centrum krateru) wznoszącym się 952 m n.p.m. i 590 m nad poziomem jeziora. Ze względu na swój kształt, jezioro to jest czasem zwane „okiem Quebeku” (fr. l'œil du Québec).
Krater
Ocenia się, że krater Manicouagan powstał w wyniku uderzenia około pięciokilometrowego bolidu ok. 214 mln lat temu i miał początkowo średnicę 85 km[1], jednak w wyniku erozji, widoczna obecnie struktura ma średnicę ok. 72 km. Krater ten jest szóstym pod względem wielkości średnicy znanym i potwierdzonym kraterem uderzeniowym na Ziemi (stan na lipiec 2012).
Krater ten może być związany z wymieraniem triasowym; jednakże najnowsze datowanie wydaje się temu przeczyć: krater jest datowany na 12 ± 2 mln lat przed początkiem tego masowego wymierania[2].
Hipoteza wielu uderzeń
Krater Manicouagan powstał w podobnym czasie, co kilka innych dużych kraterów uderzeniowych na Ziemi: Saint Martin o średnicy 40 km, również w Kanadzie, Rochechouart we Francji o średnicy 23 km, krater Obołoń o średnicy 20 km na Ukrainie i krater Red Wing o średnicy 9 km w Stanach Zjednoczonych. Oba kratery w Kanadzie i krater Rochechouart leżały w tym czasie na tej samej szerokości geograficznej, 22°8' N, zatem mogły powstać w jednej serii uderzeń. Dwa pozostałe kratery leżą wraz z kraterami Saint Martin i Rochechouart na kołach wielkich o tej samej deklinacji. Powstała hipoteza, że wszystkie te kratery utworzył upadek łańcuszkowy, uderzenie w Ziemię fragmentów rozbitego ciała niebieskiego (komety lub planetoidy), w ciągu kilku godzin[3].
Hydroenergetyka
Jezioro zostało powiększone przez tamy z elektrowniami zwanymi Manic 1, Manic 2 ... Manic 5, Manic 5 P.A. tworzącymi wspólnie duży zespół energetyczny na rzece Manicouagan. Poziom jeziora jest zwykle niższy w zimie, kiedy zapotrzebowanie na prąd jest najwyższe.
Przypisy
- ↑ Manicouagan. [w:] Earth Impact Database [on-line]. Planetary and Space Science Centre, University of New Brunswick. [dostęp 2012-07-10]. (ang.).
- ↑ J.P. Hodych, G.R. Dunning. Did the Manicouagan impact trigger end-of-Triassic mass extinction?. „Geology”. 20, s. 51-54, 1992.
- ↑ J.G. Spray, S.P Kelley, D.B Rowley. Evidence for a late Triassic multiple impact event on Earth. „Nature”. 392, s. 171-173, 1998. [dostęp 2012-06-06].
Media użyte na tej stronie
Autor: Nzeemin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief map of Canada.
- Projection: Lambert Conformal Conic Projection
- lon0 = -27°
- lat0 = 69°
- lat1 = 51°
- lat2 = 45°
- Projection/coords for GMT:
-Jl-95/49/49/77/1:29350000 -R-121.36/38.29/-11.5/63.0r
.svg)
Flag of Canada introduced in 1965, using Pantone colors. This design replaced the Canadian Red Ensign design.
Flag of Quebec.
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
STS009-048-3139 Manicouagan Reservoir, Canada December 1983. Located in a rugged, heavily timbered area of the Canadian Shield in Quebec Province, Manicouagan Reservoir is impressive in this low-oblique, west-looking photograph. The reservoir, a large annular lake, marks the site of an impact crater 60 miles (100 kilometers) wide. Formed almost 212 million years ago when a large meteorite hit Earth, the crater has been worn down by many advances and retreats of glaciers and other processes of erosion. The reservoir is drained at its south end by the Manicouagan River, which flows from the reservoir and empties into the Saint Lawrence River nearly 300 miles (483 kilometers) south.
Autor: Martin Schmieder, Stuttgart, Licencja: Attribution
The Manicouagan Reservoir, as view from the east. Right of center, in the background, Mont Babel.
Québec Province within Canada.