Marcelino Oreja Aguirre

Marcelino Oreja Aguirre

Data i miejsce urodzenia	13 lutego 1935 Madryt
Sekretarz generalny Rady Europy
Okres	od 1 października 1984 do 1 czerwca 1989
Poprzednik	Franz Karasek
Następca	Catherine Lalumière

Marcelino Oreja Aguirre, I markiz de Oreja (ur. 13 lutego 1935 w Madrycie^[1]) – hiszpański i baskijski polityk, prawnik oraz dyplomata, parlamentarzysta krajowy i europejski, minister spraw zagranicznych Hiszpanii w pierwszych latach demokratyzacji (1976–1980), od 1984 do 1989 sekretarz generalny Rady Europy, w latach 1994–1999 członek Komisji Europejskiej.

Życiorys

Studiował prawo na Uniwersytecie w Salamance, doktoryzował się na Uniwersytecie Complutense w Madrycie. Kształcił się również na uczelniach w Bonn i Londynie, w Haskiej Akademii Prawa Międzynarodowego oraz w szkole dyplomatycznej Escuela Diplomática^[1].

Od 1960 pracownik ministerstwa spraw zagranicznych, w latach 1962–1970 był dyrektorem gabinetu technicznego MSZ. Uzyskiwał kolejne rangi dyplomatyczne (do ambasadora w 1980). Pracował także w Escuela Diplomática, od 1968 jako zastępca dyrektora tej placówki. Na początku lat 70. był profesorem prawa międzynarodowego na Uniwersytecie Complutense w Madrycie i dyrektorem do spraw stosunków międzynarodowych w Banku Hiszpanii^[1][2]. Wszedł też wówczas w skład frankistowskiego parlamentu jako przedstawiciel prowincji Guipúzcoa. Działał w Grupo Tácito, zespole tworzonym przez intelektualistów, dziennikarzy i polityków, którzy opracowywali program demokratyzacji kraju^[1].

W 1974 objął stanowisko sekretarza stanu w ministerstwie informacji i turystyki, a w 1975 tożsame stanowisko w MSZ^[2]. W lipcu 1976 premier Adolfo Suárez powierzył mu urząd ministra spraw zagranicznych, który sprawował do września 1980. W tym okresie Hiszpania podpisała Powszechną Deklarację Praw Człowieka, dołączyła do Rady Europy i unormowała stosunki dyplomatyczne m.in. z ZSRR^[1].

W 1977 król Jan Karol I powołał go w skład Senatu. W 1979, 1982 i 1993 Marcelino Oreja Aguirre uzyskiwał mandat posła do Kongresu Deputowanych^[2]. W 1980 mianowany przedstawicielem rządu hiszpańskiego w Kraju Basków^[2], którym był do 1982. Działał początkowo w Unii Demokratycznego Centrum, w 1983 dołączył do Sojuszu Ludowego, z którym przystąpił później do Partii Ludowej. Pod koniec lat 80. był wiceprzewodniczącym tej formacji^[1]. W latach 1984–1989 zajmował stanowisko sekretarza generalnego Rady Europy^[1]. W latach 1989–1993 zasiadał w Parlamencie Europejskim III kadencji^[3].

W 1994 wszedł w skład Komisji Europejskiej Jacques’a Delorsa jako komisarz ds. energii i transportu. Pozostał również członkiem działającej w latach 1995–1999 KE pod kierownictwem Jacques’a Santera, pełniąc w niej funkcję komisarza ds. stosunków instytucjonalnych^[2]. Po wycofaniu się z działalności politycznej do 2005 stał na czele rady dyrektorów koncernu budowlanego Fomento de Construcciones y Contratas^[1].

Odznaczony m.in. orderami hiszpańskimi, niemieckimi i francuskimi^[1]. W 2010 otrzymał tytuł markiza^[4].

Przypisy