Marchia Ankońska

Marchia Ankońska
Marchia Anconitana
prowincja
1210-1798
Flaga
Flaga
Państwo

 Państwo Kościelne

Data powstania

1210

Data likwidacji

1798

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Portal Watykan

Marchia Ankońska (łac. Marchia Anconitana, Picenum) – kraina historyczna w Italii, jedna z czterech prowincji Państwa Kościelnego, istniejąca w latach 1210-1798.

Historia

Do XVI wieku

Prowincję powołał do istnienia około 1090 cesarz Henryk IV Salicki. Obszar powstał z połączenia ziem wchodzących wcześniej do tzw. Pentapolis bizantyjskiego (Rimini, Ankona, Fano, Pesaro, Senigallia) z marchią Fermo (łac. Marchia Firmana). Gdy Marchia Ankońska była częścią dóbr imperialnych, władzę sprawował markiz, rezydujący w Ankonie. Wraz ze wzrostem autoświadomości mieszczańskiej, władza markiza osłabła, przyjmując charakter zwierzchnictwa tytularnego.

Po przejściu w 1198 we władanie papieskie za Innocentego III, markiz nadal sprawował władzę tytularnie. Ośrodki miejskie zobowiązane były do uiszczania rocznego podatku do skarbca papieskiego. Znaczącym w tym względzie wydaje się fakt, iż samo miasto Ankona, które użyczyło nazwy regionowi, nie znajdowało się bezpośrednio we władaniu Kościoła. Z tego powodu zarządca papieski rezydował nie w Ankonie ale w Fermo. Od 1278 udokumentowane jest istnienie urzędu rektora, koordynującego aktywność poszczególnych zarządców, zobowiązanego do przedkładania sprawozdań papieżowi.

W 1357 roku w Fano kardynał Gil Álvarez de Albornoz wydając Konstytucje egidiańskie potwierdził papieską dominację na obszarze Marchii. Prowincja obejmowała tereny zbliżone do dzisiejszych Marche. De Albornoz chciał wzmocnić papieską kontrolę nad Marchią Ankońską. Konstytucje za miasta duże uznawały: Ankonę, Urbino, Camerino, Fermo i Ascoli. Miastami większymi tytułowały: Pesaro, Fano, Fossombrone, Cagli, Fabriano, Jesi, Recanati, San Severino oraz Maceratę. Dla redaktorów Konstytucji egidiańskich miastami przeciętnymi Marchii były, wśród dwudziestu pięciu innych, Osimo i Cingoli. Małych miast zliczono dwadzieścia sześć (m.in. Senigallia). Do dwunastu miast mniejszych zaliczono Numanę[1][2][3].

W XV wieku, po burzliwych wystąpieniach przeciwko papieżowi, siedzibę namiestnika prowincji przeniesiono do Maceraty. W latach 1433-1447 Marchia Ankońska znalazła się w rękach kondotiera Francesco Sforzy. Po przejęciu prawie całego terytorium za Eugeniusza IV, Sforza uzyskał prawne uznanie konkwisty. Zarządzał tymi ziemiami najpierw jako wikariusz, następnie jako markiz i ostatecznie jako gonfaloniere papieski[4].

Po upadku Republiki Ankony do 1797

Stopniowo miasta przejęte przez Sforzów powróciły w ręce papieskie. Od tego momentu historia Marchii Ankońskiej łączy się ściśle z historią Państwa Papieskiego. Dwa wydarzenia wpłynęły w znaczący sposób na umocnienie wpływów papieskich w Marchii: upadek Republiki Ankońskiej w 1532 oraz wymarcie dynastii Rovere w Księstwie Urbino w 1631.

Po nawale napoleońskiej

Po przywróceniu zwierzchnictwa papieskiego w 1815 Marchia została podzielona na sześć delegacji (prowincji) ze stolicami w: Urbino, Ankonie, Camerino, Maceracie, Fermo i Ascoli Piceno. Podział ten był obowiązującym do jesieni 1860, gdy do Marchii przybyli żołnierze armii Księstwa Sabaudii-Piemontu.

Marchia franciszkańska

Historycy ruchu franciszkańskiego zgodnie opisują Marchię Ankońską jako kolebkę odnowy w łonie Zakonu Braci Mniejszych, skupisko tzw. spirytuałów. Po śmierci Franciszka z Asyżu w 1226 w eremach franciszkańskich Marchii żyli: Bernard z Quintavalle, jeden z pierwszych towarzyszy Biedaczyny oraz Tomasz z Celano, jego biograf i promotor kanonizacji. Spirytuałowie nie byli zadowoleni z przepisów i stylu życia wprowadzonych przez Regułę niezatwierdzoną z 1221 oraz Regułę zatwierdzoną z 1223. Zwolennicy surowszej formy życia znajdywali w Marchii dogodne miejsca dla życia w odosobnieniu i ubóstwie, których poszukiwali. Prowincja, szczególnie pod rządami Estów, ofiarowywała ochronę przed władzą papieską, zakonną i świecką, która zwykła uważać spirytuałów za „heretyków”[5][6].

Panowie Marchii Ankońskiej

Markizowie Este

Markizowie von Annweiler

  • Markward von Annweiler (1184-1202)

Markizowie Este

Markizowie Sforza

Legaci apostolscy

Dnia 30 stycznia 1566 papież Pius V odwołał wszystkie nominacje legacyjne.

Następnie Marchia utraciła tytuł legacji papieskiej, stając się tylko prałaturą. W 1662 kardynał Lorenzo Imperiali został mianowany legatem, ale był to już tytuł czysto honorowy.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Filippo Ermini: Gli ordinamenti politici e amministrativi nelle «Constitutiones Aegidianae». Turyn-Rzym-Florencja: Fratelli Bocca, 1893. (wł.).
  2. ↑ Attilio Zuccagni-Orlandini: Corografia fisica, storica e statistica dell'Italia e delle sue isole corredata di un atlante. Florencja: 1843, s. 987. (wł.).
  3. ↑ Agostino Peruzzi: Storia d’Ancona dalla sua fondazione all’anno MDXXXII. Pesaro: Nobili, 1835, s. 87. (wł.).
  4. ↑ Marca di Ancona. www.italiapedia.it. [dostęp 2015-09-29]. (wł.).
  5. ↑ Lázaro Iriarte, Józef Salezy Kafel, Andrzej Józef Zębik, Krystyna Kuklińska: Historia franciszkanizmu. Kraków: Bracia Mniejsi Kapucyni, 1998. ISBN 83-910410-0-X. (pol.).
  6. ↑ Heribert Holzapfel: Podręcznik historii Zakonu Braci Mniejszych. Kraków: 2012. ISBN 978-83-7354-426-0. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Flag of March of Ancona.gif
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Jolle z hiszpańskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Bandera de Ancona (Estados Pontificios).