Marek Rytel
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | mgr filozofii w zakresie fizyki, nauczyciel akademicki |
| Tytuł naukowy | profesor nauk fizycznych |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
  | |
Marek Rytel (ur. 12 listopada 1928 w Toruniu, zm. 19 września 2004 w Rzeszowie) – polski profesor nauk fizycznych.
Życiorys
Studiował na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w 1952 roku został magistrem filozofii w zakresie fizyki (spektroskopia molekularna), stopień naukowy doktora nauk fizyczno-matematycznych otrzymał w 1962 r.[1] za pracę "Stałe siłowe fluorowych podstawień etylenu", stopień naukowy doktora habilitowanego za pracę "Układ Ångströma w widmach izotopowych drobin CO" (1972), tytuł profesora nauk fizycznych (1984)[2].
W latach 1947-1950 pracował jako nauczyciel w szkołach średnich w Toruniu i Bydgoszczy, w 1949-1954 jako asystent na UMK w Toruniu, 1954-1961 – starszy asystent w Wyższej Szkole Rolniczej w Szczecinie, a w latach 1961-1964 jako starszy wykładowca w filii Politechniki Krakowskiej w Rzeszowie, 1964-1999 – docent, profesor nadzwyczajny, profesor zwyczajny w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie[3].
W 1954 roku był jednym z organizatorów Katedry Fizyki WSR w Szczecinie[4].
Działalność naukowa
Badania naukowe prof. Marka Rytla dotyczyły struktury energetycznej i dynamiki wybranych molekuł dwuatomowych, szczególnie molekuł biorących udział w procesach atmosferycznych i biologicznych, takich jak CO, NO, CH. Rytel kierował wielokrotnie badaniami koordynowanymi centralnie przez Komitet Spektroskopii PAN i Centrum Astronomiczne PAN. Znacznie poszerzył wiedzę o molekułach: CH, CH + NO CO+, a przede wszystkim o CO, także wiedzę o oscylatorach radialnych; sformułował twierdzenie hiperwirialne i sum Jackiwa dla oscylatorów radialnych.
Profesor M. Rytel wypromował 6 doktorów (w tym 2 za granicą) oraz ok. 200 magistrów. Był recenzentem 4 prac doktorskich i jednej pracy habilitacyjnej. Prowadził wykłady ze spektroskopii molekularnej oraz z fizyki atomowej i molekularnej.
Przez wiele lat był dyrektorem Instytutu Fizyki oraz dziekanem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, członkiem Senatu oraz aktywnym członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego i centralnych władz tego Związku.
Pełnił wiele zaszczytnych funkcji – m.in. w latach 1991-1996 – był przewodniczącym Senackiej Komisji Budżetu i Finansów WSP w Rzeszowie, w latach 1984-1986 członkiem Komitetu Spektroskopii PAN, zaś w latach 1993-1996 – członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Po przejściu na emeryturę w 1999 roku pracował nadal w WSP w Rzeszowie oraz w Wyższej Szkole Zawodowej w Jarosławiu.
Odznaczenia
Za długoletnią pracę zawodową i społeczną został odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi i Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Przypisy
- ↑ Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny (Red. J. Kapuścik). Tom 3 M-R (red. M. Halawa). Ośrodek Przetwarzania Informacji. Warszawa 2000, s. 734-735. ISBN 83-905295-4-8.
- ↑ Prof. Marek Rytel, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2014-03-17].
- ↑ A. Rząsa, 2004. Wpomnienie o Profesorze Marku Rytlu. Gazeta Uniwersytecka Pracowników i Studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego 7(30): 5.
- ↑ 50 lat Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa Akademii Rolniczej w Szczecinie, Stanisław Dzienia (red.), Szczecin: Akademia Rolnicza, 2004, s. 132, ISBN 83-7317-065-0, OCLC 838644855.