Maria (powieść)

Maria
Ilustracja
Ilustracja Michała Elwiro Andriollego
Autor

Antoni Malczewski

Typ utworu

powieść poetycka

Data powstania

1824

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Warszawa

Język

język polski

Data wydania

1825

Kozak w stepie, Alfons Dunin Borkowski, inspirowany powieścią

Maria: powieść ukraińska – powieść poetycka w dwóch pieśniach Antoniego Malczewskiego, pierwsze zastosowanie tego gatunku na gruncie literatury polskiej. Powstała w Warszawie w 1824, wydana w 1825 tamże, dedykowana Julianowi Ursynowi Niemcewiczowi.

Parafrazą Marii jest poemat Wacław Juliusza Słowackiego, a adaptacją operową Maria, dzieło Romana Statkowskiego.

Treść

Tło fabularne Marii tworzą wydarzenia autentyczne, związane ze zbrodnią dokonaną 13 lutego 1771 na Gertrudzie Komorowskiej – pierwszej żonie Szczęsnego Potockiego, zamordowanej na polecenie przeciwnego małżeństwu teścia, wojewody wołyńskiego Franciszka Salezego Potockiego.

Wydarzenia historyczne przetworzone zostały według wzorca powieści poetyckich George’a Gordona Byrona i Waltera Scotta. Poeta przeniósł czas akcji w XVII wiek, a miejsce z Wołynia na Ukrainę.

Styl

Składający się z dwóch pieśni poemat utrzymany jest w nastroju bajronowskiego pesymizmu. Typowa dla gatunku jest także atmosfera grozy i tajemniczość, co osiągnięte zostaje przez brak chronologicznej ciągłości zdarzeń i umieszczenie ich na tle pejzażu stepowego. Uhistorycznienie fabuły stanowi nawiązanie do scottowskiego historyzmu.

Zobacz też

Bibliografia

  • Marian Maciejewski, Maria, w: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa 1984, t. I.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie