Maria Ajzensztadt

Maria Ajzensztadt, Miriam (Marysia) Ajzensztadt (ur. 1922, zm. 1942 w Warszawie) – polska śpiewaczka żydowskiego pochodzenia, nazywana słowikiem getta.

Życiorys

Fragment muralu namalowanego podczas obchodów 79. rocznicy powstania w getcie warszawskim według projektu Adama Walasa przy wejściu do stacji metra Centrum

Córka dyrygenta chóru warszawskich synagog: Nożyków i Wielkiej Dawida Ajzensztadta. Występowała w getcie warszawskim na licznych koncertach, gdzie prezentowała repertuar śpiewaczy od arii operowych do popularnych szlagierów i piosenek pisanych już w getcie i dotyczących tragizmu lat Zagłady. Znana była pod zdrobniałą formą imienia – Marysia. Była także pianistką, przed wojną uczennicą Zbigniewa Drzewieckiego.

Zginęła w pierwszych dniach wielkiej akcji deportacyjnej w getcie warszawskim w lipcu lub sierpniu 1942. Według jednej wersji zastrzelono ją, gdy nie dała oderwać się od ojca zabieranego przez Niemców z domu, według drugiej – zabito ją przy wejściu do wagonu na rampie Umschlagplatzu.

Pamięci Marysi Ajzensztadt poświęcony był Marsz Pamięci z 21 lipca 2013 roku. Akcja społeczna upamiętniała początek akcji deportacyjnej. Na początku Marszu, pod pomnikiem Umschlagplatz, wykonana została przez Maniuchę Bikont i Raphaela Rogińskiego pieśń „Ejli, Ejli, lama azawtani”, którą według naocznych świadków wykonała w gettowej kawiarni Sztuka przymuszona przez Niemców do śpiewu Marysia Ajzensztadt, co uwiecznione zostało na propagandowym filmie nazistowskim.

Bibliografia

• Barbara Engelking-Boni, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Warszawa 2001.
• Polski słownik judaistyczny (pod redakcją Zofii Borzymińskiej i Rafała Żebrowskiego), tom I: A-K, Prószyński i Ska S.A., Warszawa 2003, s. 56 (tu jako Marysia Ajzensztadt; data urodzenia: 1921)

Linki zewnętrzne

• Biogram Marii Ajzensztadt na portalu culture.pl