Maria Szczurowska

Maria Szczurowska
Danka, Danusia, Katarzyna
kapitan kapitan
Data urodzenia1901
Data i miejsce śmierciwrzesień 1944
Warszawa
Przebieg służby
Lata służby1939–1944
Siły zbrojneArmia Krajowa
JednostkiReferat Ewakuacji Personalnej KG AK,
Oddział II Informacyjno-Wywiadowczy KG AK
Stanowiskakierowniczka Referatu Ewakuacji Personalnej KG AK,
sekretariat Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego KG AK
Główne wojny i bitwyII wojna światowa
powstanie warszawskie
Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920-1941) Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami

Maria Szczurowska pseud.: Danka, Danusia, Katarzyna (ur. w 1901, zm. we wrześniu 1944 w Warszawie) – kapitan Armii Krajowej, kierowniczka Referatu Ewakuacji Personalnej „Ewa-Pers” Wydziału Odbioru Zrzutów Oddziału V Łączności[1] Komendy Głównej AK, opiekunka cichociemnych w latach 1942–1943, później prowadząca sekretariat Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego KG AK (w latach 1943–1944).

Przed II wojną światową była instruktorką Przysposobienia Wojskowego Kobiet[2].

Już w pierwszych miesiącach okupacji zaangażowała się w działalność konspiracyjną. Pracowała w SZP, ZWZ. Współorganizowała „odbiorczą komórkę transportu lotniczego”, przemianowaną na „Wydział Zrzutów Powietrznych”, działający pod kryptonimem „Syrena” (również „Import”, „M II Grad”). Na początku 1942 roku przejęła kierownictwo Wydziału od Oksany Korwin Pawłowskiej[3]. Wtedy też Komórka Zrzutów została przeorganizowana w Wydział Odbioru Zrzutów V-S w Oddziale V Łączności Komendy Głównej AK. Była tzw. „ciotką” cichociemnych[4]. W 1943 roku – przekazując stanowisko kierownika Wydziału Michalinie Wieszeniewskiej – przeszła na stanowisko kierowniczki łączności i sekretarki szefa Oddziału II Informacyjno-Wywiadowczego KG AK. W styczniu 1944 roku objęła funkcję kierowniczki sekretariatu szefa Oddziału II. Do zadań sekretariatu należały: odbiór, przygotowanie, rozdział i ekspedycja poczty bieżącej, powielanie i ekspedycja meldunków wywiadowczych oraz miesięcznych, a także prowadzenie archiwum, obsługa lokali szefa oddziału oraz ewidencja i kontrola dotrzymywania terminów przez poszczególne wydziały[5].

Walczyła w powstaniu warszawskim na Mokotowie[6]. Została zastrzelona przez Niemców na działkach Pola Mokotowskiego, gdy niosła stąd jarzyny i owoce dla chorych i rannych powstańców[2]. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 150-4-31)[7].

Została pośmiertnie odznaczona:

Tablica poświęcona „ciotkom” cichociemnych na warszawskim cmentarzu wojskowym

Przypisy

  1. Struktura Komendy Głównej ZWZ-AK – część druga – Pion Kwatermistrzowski. [dostęp 2019-12-29].
  2. a b Hanna Michalska (red.), Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945. Poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, ISBN 83-06-01195-3.
  3. Tucholski 1984 ↓, s. 113.
  4. Tucholski 1984 ↓, s. 181–186.
  5. Maciej Żuczkowski, Służba Kobiet w strukturach wojskowych Polskiego Państwa Podziemnego na przykładzie Dowództwa Głównego Służby Zwycięstwu Polski i Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej, „Pamięć i Sprawiedliwość. Pismo Instytutu Pamięci Narodowej”, 2 (26), Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2015, s. 75–114, ISSN 1427-7476 [dostęp 2019-12-29].
  6. Maria Szczurowska, Powstańcze biogramy (www.1944.pl) [dostęp 2019-12-29].
  7. Cmentarz Stare Powązki: MARIA SZCZUROWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-22].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
POL Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami (1942) BAR.svg
Baretka: Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).
Pro Memoria - Ciotki.JPG
Autor: Happa, Licencja: CC BY 3.0
Tablica poświęcona "ciotkom" cichociemnych w kwaterze Panteon Żołnierzy Polski Walczącej - Macte Aniomo na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).