Mariusz Biedrzycki

Mariusz Biedrzycki (ur. w 1971 r. w Koprze w Słowenii[1]), polski biolog, autor literatury popularnonaukowej[1], eseista[2], publicysta[3][4] i tłumacz[5][6]; wspinacz i aktywista środowiska wspinaczkowego[7].

Życiorys

Jako student na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego był stypendystą w Szwecji na Uniwersytecie w Lund, gdzie zainteresował się koncepcją memu. Po studiach napisał książkę pod tytułem Genetyka kultury, w której zawarł własne koncepcje dotyczące rozwoju nauki i ewolucji kulturowej[1]. Książka została uznana za najlepszą książkę popularnonaukową Wydawnictwa Prószyński i S-ka w 1998 roku[8].

W środowisku wspinaczkowym jest znany jako bieDruń, wspina się od 1986 roku. Jest pasjonatem wspinaczki zarówno po drogach ubezpieczonych, jak i na własnej asekuracji, miłośnikiem wspinaczki tradycyjnej, jak również autorem lub współautorem ponad 260 dróg w skałkach i górach na terenie Polski, Albanii, Austrii, Chorwacji, Słowenii, Grecji i Wenezueli[7].

Przeszedł bez asekuracji 48 dróg wielowyciągowych oraz prawie 2000 jednowyciągowych dróg skałkowych. Jako pierwszy przeszedł w tym stylu między innymi wschodnią ścianę Sępiej Baszty w Dolinie Kobylańskiej (Lewa Sępia VI.1 i Prawa Sępia VI.1+)[9] oraz wschodnią ścianę Mnicha w Dolinie Rybiego Potoku[10][11][12].

Jest pomysłodawcą Inicjatywy Środowisk Wspinaczkowych „Nasze Skały”[13] – powołanej w celu rozwiązywania konfliktów pomiędzy wspinaczami a właścicielami terenów skalnych. Akcja ta ma na celu zapewnienie wspinaczom dostępu do skał[7].

20 lipca 2010 zrealizował projekt jurajskiej „łańcuchówki” – w ciągu jednego dnia przeszedł samotnie, bez asekuracji, 50 różnych dróg skalnych w stopniu trudności od III do VI+[7]. 30 sierpnia 2018 jako pierwszy przeszedł samotnie, bez asekuracji, całą północno-wschodnią ścianę Mnicha w Tatrach Wysokich od podstawy do wierzchołka szczytu, kombinacją kilku dróg wspinaczkowych o nazwie Kombinacja Wizjonerów i wycenie najtrudniejszego wyciągu VII-[10][11].

Brat poety Miłosza Biedrzyckiego, syn Katariny Šalamun-Biedrzyckiej oraz Wojciecha Biedrzyckiego, wnuk Emila Biedrzyckiego.

Wybrane publikacje

Genetyka kultury, Warszawa 1998, Prószyński i S-ka, ISBN 83-7180-347-8. (Najlepsza książka popularnonaukowa wydawnictwa Prószyński i S-ka w roku 1998[8]).

Majda Koren, Ugotuj mi bajkę!, tłumaczenie: Mariusz Biedrzycki, ilustracje: Agata Dudek, Warszawa 2017, Agencja Edytorska Ezop, ISBN 978-83-64600-09-8. (Nominacja do nagrody IBBY[14]).
Nejc Zaplotnik, Ścieżka, tłumaczenie: Mariusz Biedrzycki, Kraków 2019, Góry Books, ISBN 978-83-62301-36-2. (Książka Górska Roku 2019 w kategorii Literatura wspinaczkowa[15]).

Przypisy

  1. ↑ a b c Genetyka kultury (opis książki). Prószyński Media Sp. z o.o.. [dostęp 2020-05-25].
  2. ↑ Mariusz Biedrzycki. Eksperymenty medyczne na ludziach. „Znak”. 12 (499), s. 63–69, grudzień 1996. Kraków. ISSN 0044-488X. 
  3. ↑ Mariusz Biedrzycki. Czy można się wspinać „ekologicznie”?. „Góry”. 7–8 (17), s. 17–20, lipiec–sierpień 1995. Kraków: Wydawnictwo Góry s.c.. ISSN 0867-8324. 
  4. ↑ Mariusz Biedrzycki. Lokalne Kamienie Milowe czy Wielka Unifikacja?. „Góry”. 8 (195), s. 72–73, sierpień 2010. Kraków: Wydawnictwo Góry s.c.. ISSN 0867-8324. 
  5. ↑ Majda Koren: Ugotuj mi bajkę!. Mariusz Biedrzycki (tłum.). Warszawa: Agencja Edytorska Ezop, 2017. ISBN 978-83-64600-09-8.
  6. ↑ Nejc Zaplotnik: Ścieżka. Mariusz Biedrzycki (tłum.). Kraków: Góry Books, 2019. ISBN 978-83-62301-36-2.
  7. ↑ a b c d Mariusz Biedrzycki. Szczęśliwy człowiek. „Góry”. 10 (197), s. 28–41, październik 2010. Kraków: Wydawnictwo Góry s.c.. ISSN 0867-8324. 
  8. ↑ a b Na ścieżkach nauki. Wp Książki. [dostęp 2013-12-17].
  9. ↑ Prawa i Lewa Sępia na żywca!. „Góry” Online, 2014-11-06. [dostęp 2020-05-25].
  10. ↑ a b Mariusz „bieDruń” Biedrzycki i Kombinacja Wizjonerów na wschodniej ścianie Mnicha – na żywca od podstawy do wierzchołka!. „Góry” Online, 2018-09-01. [dostęp 2020-05-25].
  11. ↑ a b Mariusz Biedrzycki. Wschodnia ściana Mnicha na żywca, od podstawy do piku. „Góry”. 4 (265), s. 36–39, grudzień 2018. Kraków: Wydawnictwo Góry s.c.. ISSN 0867-8324. 
  12. ↑ Mariusz Biedrzycki. Wielowyciągowe Solo a Free Solo. „Góry”. 4 (269), s. 66, 2019. Kraków: Wydawnictwo Góry s.c.. ISSN 0867-8324. 
  13. ↑ Rada Operacyjna Inicjatywy Środowisk Wspinaczkowych „Nasze Skały”. Inicjatywa Środowisk Wspinaczkowych „Nasze Skały”. [dostęp 2013-12-17].
  14. ↑ Ugotuj mi bajkę!. Polska Sekcja IBBY. [dostęp 2020-05-25].
  15. ↑ Książka Górska Roku 2019 – werdykt jury. Festiwal Górski im. Andrzeja Zawady. [dostęp 2020-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-12)].