Mark Wayne Clark

Mark Wayne Clark
Ilustracja
Gen. M. W. Clark (1943)
generał generał
Data i miejsce urodzenia

1 maja 1896
Madison Barracks, Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

17 kwietnia 1984
Charleston, Karolina Południowa

Przebieg służby
Lata służby

19171953

Siły zbrojne

 US Army

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
II wojna światowa,
wojna koreańska

Odznaczenia
Krzyż za Wybitną Służbę (Stany Zjednoczone) Legia Zasługi Brązowa Gwiazda Krzyż Oficerski Orderu Korony (Belgia) Krzyż Oficerski Orderu Krzyża Południa Order Wojenny Białego Lwa kl. I Krzyż Wielki Legii Honorowej Krzyż Wielki Sabaudzkiego Orderu Wojskowego Krzyż Wielki Orderu Domowego pw. świętych Maurycego i Łazarza Medaglia d’argento al valor militare Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Kawaler Orderu Alawitów (do 1955, Maroko) Order Imperium Brytyjskiego, Rycerski Order Suworowa kl. I
Generał Clark w Korei
Clark na pokładzie USS Ancon podczas lądowania pod Salerno

Mark Wayne Clark (ur. 1 maja 1896 w Madison Barracks w stanie Nowy Jork, zm. 17 kwietnia 1984 w Charleston w Karolinie Południowej) – amerykański generał w czasie II wojny światowej (kampania sycylijska i włoska) i wojny koreańskiej (dowódca amerykańskich i oenzetowskich sił zbrojnych).

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się w Madison Barracks, Sackets Harbor, w stanie Nowy Jork, ale wychowywał się w Illinois. Prawdopodobnie był kuzynem generała George’a Marshalla.

Clark ukończył Akademię Wojskową w West Point w roku 1917. Otrzymał stopień kapitana z przydziałem do 11. pułku piechoty, z którym został wysłany do Francji, gdzie został ranny w jednej z bitew I wojny światowej.

W okresie międzywojennym pełnił obowiązki zastępcy komendanta Civilian Conservation Corps w Omaha, w stanie Nebraska. W roku 1935 uczęszczał do Szkoły Dowodzenia i Sztabu Generalnego, a w 1937 do Wyższej Szkoły Wojennej US Army. Clark po zakończeniu I wojny światowej utrzymał swój kapitański stopień, w roku 1932 został mianowany majorem. W 1940 dosłużył się stopnia podpułkownika, a w sierpniu 1941 awansował o dwa stopnie i został generałem brygadierem i w niecały rok później generałem-majorem (stopień tymczasowy).

II wojna światowa

Od roku 1940 Clark służył w Forcie Lewis, w stanie Waszyngton. W sierpniu 1941 na wniosek George’a Marshalla został mianowany asystentem szefa sztabu ds. operacyjnych głównej kwatery US Army, w styczniu 1942 – zastępcą szefa sztabu, a w październiku – szefem sztabu Wojsk Lądowych oraz zastępcą dowódcy sił alianckich w Afryce Północnej. Na tym stanowisku zajął się planowaniem operacji desantowej, znanej jako Operacja Torch. W ramach swych obowiązków na kilka tygodni przed lądowaniem udał się z tajną misją na pokładzie brytyjskiego okrętu podwodnego HMS „Seraph” (P219) do Szarszalu (Cherchell) w Algierii, by negocjować z Francuzami Vichy.

Po rozmowach w Szarszalu, które zaowocowały brakiem oporu ze strony Francuzów podczas inwazji, generał-major Clark uzyskał promocję na stopień generała-porucznika (tymczasowo) i krótko przed lądowaniem we Włoszech we wrześniu 1943 roku objął dowodzenie 5 Armią. Zarzucano mu złe zaplanowanie lądowania pod Salerno, które o mało nie skończyło się klęską oddziałów desantowych[1].

Clark ponosi odpowiedzialność za zbombardowanie klasztoru na Monte Cassino 15 lutego 1944 roku, w trakcie bitwy o to wzgórze. Jego sposób prowadzenia działań bojowych był często krytykowany. Szczególnie niskie oceny wystawiano mu za akcję podczas ostatnich walk na Linii Gustawa, kiedy to, ignorując rozkazy głównodowodzącego Grupą Armii brytyjskiego generała Harolda Alexandra, rzucił swe oddziały na Rzym (zajęty 4 czerwca 1944 roku, a więc dwa dni przed lądowaniem w Normandii), zamiast wykorzystać lukę w liniach nieprzyjaciela i zamknąć w kotle cofające się dywizje niemieckie. Brytyjski korespondent wojenny, kpt. Alan Whicker, napisał: „gdyby generał Clark służył w armii niemieckiej, Hitler kazał by go rozstrzelać”[2].

W grudniu 1944 roku Clark przejął od Harolda Alexandra dowodzenie 15. Grupy Armii, co uczyniło go dowódcą wszystkich alianckich wojsk lądowych we Włoszech[3]. Jako jej dowódca odmówił zgody na udział oddziałów gen. Władysława Andersa walczących pod Monte Cassino w zwycięskiej paradzie w stolicy Włoch.

10 marca 1945 został mianowany generałem, z końcem wojny – naczelnym dowódcą Sił Sprzymierzonych we Włoszech, a następnie – Wysokim Komisarzem w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Austrii. Jako zastępca sekretarza stanu uczestniczył w roku 1947 w negocjacjach Rady Ministrów Spraw Zagranicznych na temat losu Austrii w Londynie i w Moskwie. W czerwcu tego samego roku Clark wrócił do Ameryki i objął dowodzenie VI Armii z kwaterą główną w San Francisco. W dwa lata później został szefem Sił Lądowych US Army.

Dalsze dzieje

W czasie wojny koreańskiej, 12 maja 1952 r., został dowódcą sił Narodów Zjednoczonych, zastępując na tym stanowisku generała Matthew Ridgwaya. To Clark podpisał postanowienie o zawieszeniu broni z Koreańczykami w 1953.

Po odejściu z wojska Mark Clark zasiadał (1954–1966) w gabinecie rektora The Citadel, wyższej szkoły wojskowej w Charleston w Karolinie Południowej. Napisał dwa tomy wspomnień: Calculated Risk (1950) i From the Danube to the Yalu (1954).

Niezwykle szybka kariera Clarka od młodszego oficera po najwyższe stopnie generalskie była przypisywana jego bliskim stosunkom z generałami George’em Marshallem i Dwightem Eisenhowerem. Cytowany wyżej Alan Whicker napisał:

Jego próżność była nadzwyczajna; mogłaby pobierać od niego nauki niejedna primadonna Hollywoodu. Nawet w najcięższych dniach II wojny światowej, gdy z trudem utrzymywaliśmy się na pozycjach, miał wokół siebie machinę propagandową złożoną z około pięćdziesięciu ludzi, a jego stały kamerzysta miał obowiązek filmować go tylko z lewej, lepszej strony twarzy...

Alan Whicker[4].

Wśród odznaczeń, jakie odebrał są Krzyż za Wybitną Służbę, Medal Sił Lądowych za Wybitną Służbę, Grand Croix Légion d’honneur,

Clark jest pochowany na terenie The Citadel.

Przypisy

  1. Baxter, s. 58-59.
  2. Caddick-Adams 2013 ↓, s. 281.
  3. Katz, s. 27.
  4. Caddick-Adams 2013 ↓, s. 99.

Bibliografia

  • Peter Caddick-Adams: Monte Cassino: Ten Armies in Hell. Oxford / New York: Oxford University Press, 2013. ISBN 978-0-19-997464-1.
  • Mark W. Clark: Calculated Risk, The War Memoirs of a Great American General. Enigma Books, 2007. ISBN 978-1-929631-59-9.
  • Robert Katz: The Battle for Rome. Simon & Schuster, 2003. ISBN 978-0743216425.
  • Colin F. Baxter: Field Marshal Bernard Law Montgomery, 1887-1976: A Selected Bibliography. Greenwood Press, 1999. ISBN 978-0313291197.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

BEL Kroonorde Officier BAR.svg
Baretka: Order Korony – Oficer (Belgia).
(Ordre de la Couronne – Officier).
(De Kroonorde – Officier).
Cavaliere di gran croce OMS BAR.svg
medal bar of Knight of grand cross of the Ordine militare di Savoia (Military Order of Savoy).
Order suvorov1 rib.png
Order of Suvorov ribbon, class one
US Army O10 shoulderboard rotated.svg
General shoulder strap rank insignia for the United States Army from September 28, 1959 to October 1, 2015.
MAR Order of the Ouissam Alaouite - Knight (1913-1956) BAR.png
Baretka Kawalera Orderu Ouissama Alaouite'a (1913-1956)
TCH CS Vojensky Rad Bileho Lva 1st (1945) BAR.svg
Baretka: Czechosłowacki Wojenny Order Białego Lwa "za Zwycięstwo" I Klasy – Czechosłowacja.
Valor militare silver medal BAR.svg
Italian al valor militare (military valour) silver medal bar
Mark Wayne Clark 1943.jpg
American general Mark Wayne Clark (1896-1984)
Mark Clark.jpg
Picture of Mark Clark from Army Office of Medical History (http://history.amedd.army.mil/booksdocs/wwii/MedSvcsinMedtrnMnrThrtrs/images/illus459.jpg.jpg )

License: 2. Information presented on this web site is considered public information and may be distributed or copied. Use of appropriate byline/photo/image credits is requested. - http://history.amedd.army.mil/privacy_and_security_notice.html


copyright and other notices
Flag of the United States Army.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
BRA Order of the Southern Cross - Grand Officer BAR.png
Baretka Wielkiego Oficera Orderu Krzyża Południa