Martin Clemens
 Martin Clemens i strażnicy wybrzeża | |
| Major | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1941-1945 |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego Członek Orderu Australii Military Cross Legia Zasługi | |
Martin Clemens (ur. 17 kwietnia 1915 r. w Aberdeen, zm. 31 maja 2009 r.) – brytyjski administrator kolonialny i żołnierz. Pod koniec 1941 r. i na początku 1942 r., w czasie służby jako District Officer na Wyspach Salomona, pomógł przygotować teren dla ewentualnego ruchu oporu przeciwko japońskiej okupacji.
Jako strażnik wybrzeża poinformował aliantów o japońskich planach budowy lotniska na Guadalcanalu. To spowodowało amerykańskie ataki lotniskowców i ostateczne lądowanie Amerykanów na wyspie. W trakcie kampanii Clemens pełnił służbę wywiadowczą dla US Marines.
Wczesne życie
Martin Clemens został urodzony w Aberdeen w Szkocji. Jego ojcem był muzyk, Warren Clemens. W latach 1933-1937 Clemens studiował agrokulturę i historię naturalną na Christ’s College[1].
Wczesna kariera
W 1938 r. Clemens dołączył do Colonial Service i został wysłany do Protektoratu Brytyjskich Wysp Salomona (British Solomon Islands Protectorate, BSIP). Służył tam trzy lata jako kadet na Malaicie i w 1941 r. został awansowany do rangi District Officer. W związku z nadchodzącą wojną na Pacyfiku, Clemens zaciągnął się do British Solomon Islands Protectorate Defence Force, gdzie otrzymał rangę kapitana. Po krótkiej przerwie w Australii, Clemens powrócił na Wyspy Salomona na statku wysłanym w celu ewakuacji Europejczyków i Chińczyków z Guadalcanalu[2].
II wojna światowa
Odpowiedzialny za prawie 15 tysięcy obywateli i innych ludzi na Guadalcanalu, District Officer Clemens służył również jako strażnik wybrzeża. Japończycy planowali przeciąć szlaki komunikacyjne między Stanami Zjednoczonymi, a Australią i Nową Zelandią, poprzez budowę lotniska na Guadalcanalu. Kiedy żołnierze rozpoczęli budowę pasa, Clemens zawiadomił o tym aliantów przez radio[2].
W tym czasie właściciele plantacji palm kokosowych odlecieli z Guadalcanalu w panice, porzucając tubylczych pracowników z sąsiednich wysp, którzy zostali repatriowani przez Clemensa. Następnie Clemens zbudował stację radiową i ustanowił zadania strażników wybrzeża. Jako że był oficerem komisyjnym, nie otrzymał żadnego wsparcia ze strony wojska, a nawet nie miał munduru. Kiedy Japończycy zajęli wyspę Tulagi na początku maja, rozpoczęli poszukiwania Clemensa i innych strażników wybrzeża: Donalda S. Macfarlana, Kennetha D. Haya, Hugh A. Mackenziego, Leifa Schroedera i F. Ashtona Roadesa[2]. W czerwcu Japończycy rozpoczęli budowę pasa startowego na Guadalcanalu, izolując Clemensa i zmuszając go do prowadzenia swoich działań z enklaw w górach. Clemens, na swojej otoczonej dżunglą górze, grał z okupantami w niebezpieczną grę w chowanego. On i jego mały oddział strażników posiadali niewielkie ilości jedzenia, zaopatrzenia i baterii do radia. Bosy Clemens dzielił ubóstwo ze swoimi strażnikami. Jego buty się rozpadły.
Guadalcanal stał się miejscem pierwszej głównej ofensywy lądowej przeciwko Japończykom na Południowym Pacyfiku. W czasie amerykańskiej inwazji na Guadalcanal, Clemens i jego żołnierze otrzymali rozkaz dołączenia do Marines w Lunga 13 sierpnia[2]. Współpraca pomiędzy Clemensem i Marines uczyniło go głównym współpracownikiem na wyspie. Generał major Alexander Vandergrift dał Clemensowi "całkowitą odpowiedzialnością za lokalną administrację i wywiad poza granicami". Clemens i jego strażnicy udzielili Marines ogromnej pomocy podczas ich ciągłych ataków na Japońskie posiłki i raportowaniem o pozycji nieprzyjaciela[2].
Po wojnie
Za swoją służbę otrzymał Military Cross 15 grudnia 1942 r.[3] i w 1944 r. Legię Zasługi[4]. 1st Marine Division również odznaczyło go pamiątkowym medalem Faciat Georgius, który zresztą pomógł zaprojektować[2].
Po wojnie Clemens służył w Palestynie w latach 1946-47 oraz na Cyprze w latach 1948-49, powracając na Cypr w 1951 r. jako District Commissioner, którą to rolę pełnił do 1957 r. W latach 1959-1960 był sekretarzem obrony. Po pobycie w Birmie i Sarawak przeprowadził się do Australii, gdzie mieszkała jego żona, Anne. Jego późniejsza kariera kolonialna doprowadziła go do zostania Oficerem Orderu Imperium Brytyjskiego w 1956 r. i Komandorem tegoż orderu w 1960 r.
Życie prywatne
Martin Clemens ożenił się z Anne Turnbull w 1948 roku. Mieli czworo dzieci. Clemens został obywatelem Australii w 1961 roku. W 1993 r. został Członkiem Orderu Australii.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ "Major Spied on Japanese", Sydney Morning Herald 15 July 2009.
- ↑ a b c d e f Martin Clemens: Alone on Guadalcanal: A Coastwatcher's Story. Bluejacket Books, 2004. ISBN 1-59114-124-9.
- ↑ The London Gazette: (Suplement) nr. 35821. s. 5437. 11 grudnia 1942
- ↑ The London Gazette: (Suplement) nr. 36478. s. 1821. 18 kwietnia 1944
Linki zewnętrzne
- Biografia Martina Clemensa. usmarineraiders.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-11-08)].
Media użyte na tej stronie
Original description: "A BOON TO AMERICANS – Natives such as these have been instrumental in the progress made by the Marines. These native policemen helped Captain Martin Clemens, Solomon Islands Defense Forces. An Australian, Captain Clemens remained on Guadalcanal throughout the Japanese occupation."