Matrioszka
Matrioszka (ros. матрёшка, zdrobnienie od imienia Matriona) – rosyjska zabawka, złożona z drewnianych, wydrążonych w środku lalek, włożonych jedna w drugą. Lalki są cylindryczne, u góry zaokrąglone, na ogół ręcznie malowane. Postacie na nich przedstawione to tradycyjnie najczęściej dziewczęta ubrane w ludowy strój, ale wersje współczesne mają charakter kreatywny: niektóre przedstawiają znanych polityków, pisarzy, czy postacie historyczne lub zabytki Rosji. Matrioszki kształtem przypominają kręgle, choć są szersze i niższe.
Istnieje opinia, że matrioszka nie jest tradycyjnym wyrobem rosyjskiego rzemiosła, ale powstała w 1890 roku wskutek inspiracji japońskimi lalkami darumy i kokeshi, w tym lalką-wizerunkiem mędrca Fukurumy lub Fukuramy (przeinaczone imię Fukurokuju, jednego z siedmiorga bogów szczęścia)[1], która zawierała w sobie pozostałych sześcioro. Przywiozła je z Japonii żona przemysłowca i mecenasa sztuki, Sawwy Mamontowa (1841–1918).
Pierwszy rosyjski zestaw lalek został stworzony przez snycerza Wasilija Zwiozdoczkina (1876–1956) i namalowany przez Siergieja Maliutina (1859–1937), który był malarzem ludowym w posiadłości Mamontowa – Abramcewo. Zestaw składał się z ośmiu lalek.
Żona Sawwy Mamontowa zaprezentowała te lalki na paryskiej wystawie światowej L'Exposition universelle de 1900 (lub L'Exposition de Paris 1900) w 1900 roku, gdzie zabawka zdobyła brązowy medal, a następnie szeroką popularność[2][3][4][5].
Użycie
- Białoruski zespół Lapis Trubieckoj wykorzystał nazwę matrioszki dla swojego albumu „Мatrioszka”. Taką nazwę ma również jedna z piosenek albumu. Oprócz tego, stylizowany obraz matrioszki jest obecny na oficjalnej okładce albumu.
Muzea matrioszki działają w kilku rosyjskich miastach.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Matrioszka - historia najsłynniejszej lalki świata - TwojaEuropa.pl, www.twojaeuropa.pl [dostęp 2016-10-09].
- ↑ 19 Amazing Things That Shaped The Paris Exposition Of 1900 (11). Voconces Culinary Ltd, 2018. [dostęp 2018-11-12]. (ang.).
- ↑ ТРИ МАТРЕШКИ. Журнал «Вокруг света», 1980. [dostęp 2018-11-12]. (ros.).
- ↑ Elena Kostomarowa: More than just a pretty face: The secrets of the Russian matryoshka. Russia Beyond, 2015. [dostęp 2018-11-12]. (ang.).
- ↑ Natalia Sokolova: Eastern roots of the most famous Russian toy. Russian Geographical Society, 2011. [dostęp 2018-11-12]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Matryoshka dolls in street fair - Budapest
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Japanese "matryoshka". The big one on the left is about 2" tall. Each one is made of wood and can fit inside the next bigger one on the left. Found in a gift shop in Hakone Gardens in Saratoga, California on February 5, 2005.
Autor: Marshall Astor from San Pedro, United States, Licencja: CC BY-SA 2.0
From the Raymond and Frances Bushell Collection at the Los Angeles County Museum of Art. Photographed in the Netsuke Room of the Japanese Pavilion.