Maurice Ravel

Maurice Ravel
Ilustracja
Maurice Ravel
Data i miejsce urodzenia

7 marca 1875
Ciboure

Data i miejsce śmierci

28 grudnia 1937
Paryż

Instrumenty

fortepian

Zawód

kompozytor

Odznaczenia
Kawaler Orderu Leopolda (Belgia) Komandor Orderu Karola I (Rumunia) Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania)

Joseph-Maurice Ravel (wym. [ʒɔzɛf mɔʁis ʁavɛl]) (ur. 7 marca 1875 w Ciboure, zm. 28 grudnia 1937 w Paryżu) – francuski kompozytor i pianista, jeden z przedstawicieli impresjonizmu. Choć większość jego dzieł stanowią pieśni i utwory fortepianowe, to najbardziej znane są jego utwory orkiestrowe, a przede wszystkim Boléro.

Jego styl muzyczny charakteryzował się subtelną rytmiką, bogatą harmonią i wyrafinowaną orkiestracją. Utwory Ravela wymagają od instrumentalistów brawury wykonawczej.

Życiorys

Pochodził z kulturowo mieszanej rodziny. Jego ojciec miał szwajcarskie pochodzenie, a matka była Baskijką. Uczyniło to go wrażliwym na kultury narodowe i regionalne. W twórczości Ravela można znaleźć inspiracje muzyką hiszpańską w Rapsodii hiszpańskiej czy operze Godzina hiszpańska, oraz orientalną w Szeherezadzie. W jego muzyce zdarzają się wyraźne nawiązania do Potężnej Gromadki: Taniec wojenny zamykający I suitę Dafnis i Chloe przypomina Taniec kurcząt w skorupkach z Obrazków z wystawy, wcześniej w balecie pojawia się reminiscencja Tańców połowieckich z Kniazia Igora Borodina. Ravela, podobnie jak Debussy’ego, zafascynowała oryginalność muzyki rosyjskiej, która w początkach XX wieku była popularna wśród paryskiej publiczności.

Odbył studia w Konserwatorium Paryskim w latach 1889–1895 i ponownie w 1897–1905. Pięciokrotnie w czasie pobytu w konserwatorium próbował zdobyć prestiżową nagrodę Prix de Rome, jednak bez rezultatu. Po przegranej w 1905 roku wycofał się z konserwatorium.

W początkowym okresie twórczości pozostawał pod wpływem romantyków, w szczególności Emmanuela Chabriera oraz modernisty Erika Satie, których poznał osobiście. W późniejszych latach był pionierem impresjonizmu, a jednocześnie rywalem Claude’a Debussy’ego w pierwszeństwie do miana prekursora tego stylu w muzyce. W powojennym (po I wojnie światowej) okresie twórczości zbliża się do neoklasycyzmu.

Odznaczenia

W 1920 roku został przedstawiony do odznaczenia Legią Honorową, jednak odmówił jej przyjęcia[2].

Twórczość

Ravel komponował przy fortepianie, następnie rozpisywał gotowy utwór na orkiestrę. Wiele swoich miniatur fortepianowych po latach opracował na orkiestrę. Instrumentował również utwory innych kompozytorów, takie jak: cykl miniatur fortepianowych Obrazki z wystawy Modesta Musorgskiego. Jest twórcą instrumentacji kadysza na skrzypce i fortepian.

Utwory
Lata pracyTytułUwagi/Forma muzyczna
Pièce en forme de HabaneraTranskrypcja
1888Variations on a theme by Griegwariacje
1888Variations on a theme by Schumannwariacje
1892 – 1893Sérénade grotesqueMiniatura fortepianowa
1893Ballade de la reine morte d’aimerUtwór na głos i fortepian
1895Un grand sommeil noirUtwór na głos i fortepian
1895Menuet antiqueMenuet
1895 – 1896Sites auriculairesDuet fortepianowy
1896D’Anne jouant de l’espinetteUtwór na głos i fortepian
1896SainteUtwór na głos i fortepian
1896La paradeMiniatura fortepianowa
1897Sonata No. 1Duet na skrzypce i fortepian
1898Chanson du rouetUtwór na głos i fortepian
1898Si morne!Utwór na głos i fortepian
1898ShéhérazadeUtwór na orkiestrę
1898Valse D-durWalc
1899D’Anne qui me jecta de la neigeUtwór na głos i fortepian
1899Epigrammes de Clément MarotUtwór na głos i fortepian
1899Pavane pour une Infante défunteMiniatura fortepianowa
1900Les bayadèresKantata
1900Fugue F-durFuga
1900Fugue D-durFuga
1901MyrrhaKantata
1901Tout est lumièreKantata
1901Jeux d’eauMiniatura fortepianowa
1902AlcyoneKantata
1902La nuitKantata
1902Fuga Es-durFuga
1902 – 1903Kwartet smyczkowy F-durKwartet smyczkowy
1903Manteau de fleursUtwór na głos i fortepian
1903AlyssaKantata
1903Matinée de ProvenceKantata
1903Fuga e-mollFuga
1903AsieUtwór na głos i orkiestrę
1903La flûte enchantéeUtwór na głos i orkiestrę
1903L’indifférentUtwór na głos i orkiestrę
1903ShéhérazadeUtwór na głos i orkiestrę
1903 – 1904SonatineUtwór orkiestralny
1904Chanson des cueilleuses de lentiquesUtwór na głos i fortepian
1904Quel galant m’est comparableUtwór na głos i fortepian
1904Menuet in cis-mollMenuet
1904 – 1905MiroirsMiniatura fortepianowa
1904 – 1905Cinq mélodies populaires grecquesUtwór na głos i fortepian
1905Noël des jouetsUtwór na głos i fortepian
1905L’auroreKantata
1905Fugua C-durFuga
1905Introduction et AllegroUtwór na harfę z akompaniamentem kwartetu smyczkowego, fletu i klarnetu
1905 – 1906Chanson de la mariéeUtwór na głos i fortepian
1905 – 1906Là-bas, vers l'égliseUtwór na głos i fortepian
1905 – 1906Tout gai!Utwór na głos i fortepian
1906Le cygneUtwór na głos i fortepian
1906Les Grands Vents venus d’Outre-merUtwór na głos i fortepian
1906Le grillonUtwór na głos i fortepian
1906Histoires naturellesUtwór na głos i fortepian
1906Le martin-pêcheurUtwór na głos i fortepian
1906Le paonUtwór na głos i fortepian
1906La pintadeUtwór na głos i fortepian
1907Sur l’herbeUtwór na głos i fortepian
1907Vocalise-Étude en forme de HabaneraUtwór na głos i fortepian
1907Rhapsodie espagnole (Rapsodia hiszpańska)Utwór na orkiestrę
1907Godzina hiszpańska (L’ heure espagnole)Opera
1908Gaspard de la nuitMiniatura fortepianowa
1908 – 1910Ma Mère l’OyeDuet fortepianowy
1909Chanson écossaiseUtwór na głos i fortepian
1909TripatosUtwór na głos i fortepian
1909Menuet sur le nom d’HaydnMenuet
1909 – 1910Daphnis et ChloéBalet
1910Chanson espagnoleUtwór na głos i fortepian
1910Chanson françaiseUtwór na głos i fortepian
1910Chanson hébraïqueUtwór na głos i fortepian
1910Chanson italienneUtwór na głos i fortepian
1910Chants populairesUtwór na głos i orkiestrę
1911Valses nobles et sentimentalesMiniatura fortepianowa
1911Daphnis et ChloéSuita orkiestrowa
1911 – 1912Ma mère l’oyeBalet
1912 – 1913À la manière de...Miniatura fortepianowa
1913PréludePreludium
1913Placet futileUtwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1913SoupirUtwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1913Surgi de la croupe et du bondUtwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1913Trois poèmes de Stéphane MallarméUtwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1913Daphnis et ChloéSuita orkiestrowa
1913Danse gracieuse de DaphnisSuita fortepianowa
1914Deux mélodies hébraïquesUtwór na głos i fortepian
1914L’Enigme éternelleUtwór na głos i fortepian
1914KaddichUtwór na głos i fortepian
1914Trio fortepianowe d- moll Op. 70/1Trio fortepianowe
1914 – 1915NicoletteUtwór na głos i fortepian
1914 – 1915Trois beaux oiseaux du paradisUtwór na głos i fortepian
1914 -1915Trois chansonsUtwór na głos i fortepian
1914 -1915RondeUtwór chóralny
1917Le tombeau de CouperinMiniatura fortepianowa
1918FrontispieceDuet fortepianowy
1918Alborada del GraciosoUtwór na orkiestrę
1919Le tombeau de CouperinUtwór na orkiestrę
1919 – 1920La valse, poème choréographiqueUtwór na orkiestrę
1920 – 1921Sonata na skrzypce i wiolonczelęDuet smyczkowy
1920 – 1923L’enfant et les sortilègesOpera
1922Berceuse sur le nom de Gabriel FauréDuet na skrzypce i fortepian
1922 – 1923Tzigane, rhapsodie de concertUtwór na skrzypce i orkiestrę
1923 – 1924Ronsard à son âmeUtwór na głos i fortepian
1923 – 1924Sonata na skrzypce i wiolonczelę No. 2Duet na skrzypce i fortepian
1925 – 1926il est douxUtwór na głos i fortepian
1925 – 1926NahandoveUtwór na głos i fortepian
1925 – 1926AouaUtwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1925 -1926Chansons madécassesUtwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1927FanfareBalet
1927RêvesUtwór na głos i fortepian
1928BoléroUtwór na orkiestrę
1929 – 1933Koncert fortepianowy D-dur na lewą rękęKoncert fortepianowy
1929 – 1933Koncert fortepianowy G-durKoncert fortepianowy
1932 – 1933Don Quichotte à DulcinéeUtwór na głosy i orkiestrę
1932 -1933Chanson à boirePieśń
1932 -1933Chanson épiquePieśń
1932 -1933Chanson romanesquePieśń
1933Une barque sur l’océanUtwór na orkiestrę

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Christian Goubault: Maurice Ravel. Le jardin féerique. Paryż: Minerve, 2004, s. 40. (fr.).
  2. Stephen Zank: Maurice Ravel: A Guide to Research. New York: Routledge, 2005, s. 11–12. ISBN 0-8153-1618-6.

Bibliografia

  • Vladimir Jankélévitch: Ravel. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1977.
  • Bogusław Schaeffer: Maurice Ravel, [w:] Kompozytorzy XX wieku, TOM I Od Mahlera do Szostakowicza. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1990. ISBN 83-08-01832-7.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Chevalier Ordre de Leopold.png
Baretka Krzyża Kawalerskiego Orderu Leopolda (Belgia)
Maurice Ravel 1925.jpg
French composer Maurice Ravel (1875-1937).
OrderofCarolI.ribbon.gif
Ribbon bar of the Order of Carol I of Romania
ESP Isabella Catholic Order COM NUM.svg
Autor: Heralder, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the Order of Isabella the Catholic, Commander by Number.