Max Karl Tilke

Max Karl Tilke (ur. 6 lutego 1869 we Wrocławiu, zm. 2 sierpnia 1942 w Berlinie) – niemiecki etnograf, projektant ubiorów, artysta i rysownik.

Od 1886 studiował w berlińskiej Akademie der Künste, podczas studiów w 1890 podróżował do Włoch i Tunezji. Po ukończeniu nauki pozostał w Berlinie i pracował jako dekorator, a następnie wyjechał do Madrytu, gdzie został kopistą w Muzeum Prado. Ten okres uznaje się za bardzo istotny dla ukształtowania się kariery artystycznej Maxa Karla Tilke. Z Madrytu artysta wyjechał w 1900 do Paryża i pracował tam jako ilustrator, ale zaczynał być znany jako posiadacz dużej wiedzy na temat historii stylów ubioru. Powrócił do Berlina i poświęcił się projektowaniu historycznych strojów i kostiumów, dzięki którym zyskał uznanie organizacji kulturalnych. W 1911 w Lipperheidische Kostümbibliothek belińskiego Kunstgewerbe Museum miała miejsce pierwsza indywidualna wystawa kolekcji strojów zaprojektowanych przez Maxa Karla Tilke. Ocena krytyków była bardzo wysoka i cała kolekcja została zakupiona jako rekwizyty do muzeum. Kolejnym pomysłem artysty był otwarty 1 października 1901 kabaret „Zum humgringen Pegasus”, gdzie pełnił on rolę konferansjera. Mimo doborowej obsady i ciekawego programu po sześciu miesiącach postanowił wrócić do porzuconej sztuki projektowania strojów. W 1912 razem z Magnusem Hirschfeldem napisał i opublikował książkę o transwestytyzmie zatytułowaną „Die Transvestiten - eine Untersuchung über den erotischen Verkleidungstrieb mit umfangreichem casuistischen und Materiał historischen”, która zawierała liczne ilustracje Tilkego. Rok później Hanns Heinz Ewers znalazł dla artysty pracę w berlińskim studio filmowym "Deutsche Bioscop GmbH Filmgesellschaft", gdzie odpowiadał za kostiumy. Sława Maxa Karla Tilke dotarła do Rosji, panujący wówczas car Mikołaj II Romanow przekazał mu propozycję pracy w Muzeum Kaukazu w Tbilisi, gdzie miał podróżować i na podstawie poznanego folkloru stworzyć kolekcję muzealną strojów regionalnych. W latach 1912-1913 był profesorem w Muzeum Kaukazu i opracował metodykę pracy. Tilke miał problem z wyobrażeniem sobie lokalnej ludności ubranej w stroje, rozwiązał go wybierając fotografowanie modeli i tworzenie kopii ich odzieży. W niektórych przypadkach tworzył kopię obserwując bezpośrednio pozujące osoby. Przebieg prac przerwał wybuch I wojny światowej, Tilke powrócił do Niemiec zabierając część swoich prac. Po powrocie znalazł zatrudnienie w Deutsche Verlag Union w Stuttgarcie, gdzie tworzył ilustracje dotyczące wojny, ale cały wolny czas poświęcał na tworzenie projektów strojów etnograficznych zapisywanie swoich spostrzeżeń i uwag. Część tych prac została opublikowana, z czego za najważniejszą jest wydana w 1922 „Orientalische Kostume w Schnitt und Farbe”. Pod koniec życia użyczył swojego nazwiska Wolfgangowi Bruhnowi do stworzenia przedsiębiorstwa „Bruhn, Wolfgang & Tilke, Max, Kostümwerk , Verlag Ernst Wassmuth”, którego prace w późniejszym czasie były krytykowane za brak autentyzmu.

Działalność Maxa Karla Tilke jest bardzo wysoko ceniona przez historyków sztuki i etnografów, jego badania mają nieocenione znaczenie dla historii sztuki. Poza wartością etnograficzną stanowią również dowód nad przemianą sposobu ubierania się poszczególnych grup etnicznych i cech charakterystycznych dla poszczególnych kultur. Tilke uwzględniał zamiany kroju i kolorystyki, a wybrany sposób dokumentowania zagwarantował zgodność kopii z oryginałem.

Linki zewnętrzne