Max Manus
 | |
| porucznik | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1940–1945 |
| Siły zbrojne | Szwedzki Korpus Ochotniczy |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    | |
Max Manus, właśc. Maximo Guillermo Manus (ur. 9 grudnia 1914 w Bergen, zm. 20 września 1996 w Bærum) – norweski partyzant, jedna z czołowych postaci norweskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej.
Życiorys
Urodził się w Bergen, jego matka była Dunką. Służył w Szwedzkim Korpusie Ochotniczym w obronie Finlandii przed Armią Czerwoną podczas wojny zimowej. Po zakończeniu walk w 1940 roku, powrócił do okupowanej przez Niemców Norwegii i dołączył do grupy ludzi, którzy tworzyli pierwsze komórki oporu. W styczniu 1941 roku został aresztowany w swoim mieszkaniu w Oslo. Przy próbie ucieczki, wyskoczył przez okno. Został przewieziony do szpitala Ullevål sykehus, z którego po jakimś czasie uciekł. Przedostał się do Wielkiej Brytanii, gdzie został wszechstronnie przeszkolony w Szkocji. Po powrocie do Norwegii wstąpił do grupy „Gang z Oslo” (norw. Oslogjengen), która zajmowała się sabotażem i dywersją podwodną. Wsławiła się głównie akcjami przeciwko statkom niemieckim stacjonującym w porcie Oslo, z których najbardziej znaną było zatopienie torpedowca Donau.
Odznaczenia
- Krzyż Wojenny z dwoma mieczami (Norwegia)
- Distinguished Service Order (Wielka Brytania)
- Military Cross and Bar (Wielka Brytania)
- Medal Wolności z palmą srebrną (Stany Zjednoczone)
Książki autobiograficzne
- Det vil helst gå godt (1945)
- Det blir alvor (1946)
- Ognie nad fiordami (polski przekład wspomnień Maxa Manusa w jednym woluminie), tłumacz Janina Zagrodzka-Kawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1983[1]
W kulturze
- W 2008 roku zrealizowano w Norwegii film pt. Max Manus w reżyserii Joachima Rønninga i Espena Sandberga. W roli tytułowej wystąpił Aksel Hennie[2].
- W 2011 powstał pomnik Maxa Manusa na terenie twierdzy Akershus w Oslo, autorstwa Pera Unga. Odsłonięcia dokonał Gunnar Sønsteby[3].
Przypisy
- ↑ Ognie nad fiordami. Lubimyczytac.pl. [dostęp 2018-04-06].
- ↑ Max Manus. Filmweb.
- ↑ Slik ser Max Manus på sokkel (norw.). Aftenposten, 7 czerwca 2011.
Bibliografia
- Max Manus (norw.). Norsk biografisk leksikon.
Media użyte na tej stronie
Autor: Ordensherre, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of the US Medal of Freedom with silver palm.
Baretka brytyjskiego Military Cross nadanego dwukrotnie.
A picture of en:Max Manus. I do not know where/when this picture was taken, but I think it was taken while Manus was undergoing saboteur training in England. I found the original picture here, but a smaller version is also available at the official Max Manus As website, maxmanus.no.
Autor: Ordensherre, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon bar of War Cross with 2 Swords, military decoration of Norway.