Medal Nagrody

Medal Królewski Nagrody
Awers
Awers stopni 2–4
Baretka
Baretka dla wszystkich stopni medalu
Baretka
Baretka złotego medalu dla kobiet do 1951
Ustanowiono4 września 1865
Wielkość∅ 28 mm
Kruszecsrebro
PowyżejMedal Pamiątkowy 50-lecia od Przybycia Królowej Ingrid do Danii
PoniżejMedal za Czyn Szlachetny
PowiązaneMedal Królewski Zasługi

Medal Nagrody, nazwa pełna: Medal Królewski Nagrody (duń. Den Kongelige Belønningsmedalje)[1]duńskie cywilne odznaczenie ustanowone 4 września 1865 przez króla Christiana IX z dynastii Oldenburskiej.

Charakterystyka

Podzielony jest na pięć stopni:

  1. Medal Królewski Nagrody 1. stopnia z koroną i inskrypcją (Den Kongelige Belønningsmedalje af 1. grad med krone og inskription, skr. B.M.1*.m.Inskrip.),
  2. Medal Królewski Nagrody 1. stopnia z koroną (Den Kongelige Belønningsmedalje af 1. grad med krone og inskription, skr. B.M.1*.),
  3. Medal Królewski Nagrody 1. stopnia (Den Kongelige Belønningsmedalje af 1. grad, skr. B.M.1.),
  4. Medal Królewski Nagrody z koroną (Den Kongelige Belønningsmedalje med krone, skr. B.M.2*.),
  5. Medal Królewski Nagrody (Den Kongelige Belønningsmedalje, skr. B.M.2.)[2][3][4].

Pierwszy stopień nadawany jest niezwykle rzadko za samodzielną i wyjątkową zasługę, jako wyjątkowe wyróżnienie osobiste od panującego monarchy[5][6].

Choć nie zostało to opisane w statutach to przez lata utarła się praktyka, że pozostałe stopnie otrzymuje się za długoletnią pracę w prywatnych przedsiębiorstwach, zwykle za 50 lat zasłużonej pracy w jednym przedsiębiorstwie, a w przypadku rezygnacji po 40 latach[7]. Nie dotyczy to jednak właścicieli, współwłaścicieli, małżonków tychże ani pracy charytatywnej. Stopień nadawanego medalu uzależniony jest od pozycji lub stanowiska pełnionego w danej firmie. Podanie o odznaczenie składa się do departamentu ministerstwa odpowiedniego dla obszaru lub dziedziny działalności pracodawcy składającego prośbę[3].

Jego odpowiednikiem przyznawanym za podobne osiągnięcia urzędnikom i pracownikom państwowym jest Medal Królewski Zasługi[3][7].

Zanim kobiety zostały dopuszczone w 1951 do Orderu Danebroga, mogły otrzymać zamiast tego złoty medal z koroną na wstążce tego orderu wiązanej w kokardę[8].

Wygląd

Medal ma średnicę 28 mm, a pierwsze trzy stopnie są złote (właśc. z pozłacanego srebra), a dwa najniższe są srebrne. Na awersie umieszczony jest wizerunek aktualnie panującego władcy – profil zwrócony w prawo (dla patrzącego) i otoczony napisem „MARGARETHA II REGINA DANIÆ” (pol. „MAŁGORZATA II KRÓLOWA DANII”), a na rewersie znajduje się wieniec z liści dębowych[3], wewnątrz którego znajdować się może inskrypcja (oczywiście tylko w 1. stopniu) z zasługą odznaczanego, jego imieniem i nazwiskiem oraz datą[9].

Medal mocowany jest do wstążki obecnie wiązanej w pięciokąt, w kolorze czerwonym z białym krzyżem na całej długości[1][6].

Za panowania fundatora medalu miał on średnicę 31 mm, a na rewersie znajdował się wizerunek skrzydlatego geniusza w prawej ręce trzymającego wieniec laurowy wiązany kokardą, a pochodnię w lewej (podobny do tego, jaki umieszczono w Medalu „Ingenio et arti”).

Złoty Medal Lokajów z Koroną.

Istniała wówczas też mniejsza wersja złotego medalu przeznaczonego dla służby monarszego dworu: „Mniejszy Złoty Medal” o średnicy 25 mm zwany „Medalem Lokajów” (Den mindre Guldmedaille tzw. Lakajmedaillen), nadawany w wersji z koroną lub bez niej (istnieje dodatkowa, próbna wersja wykonana ze srebra i z koroną, nienadawana i przeznaczona wyłącznie do celu wystawowego)[6].

Kolejność starszeństwa

W duńskiej kolejności starszeństwa odznaczeń 1. stopień Medalu Nagrody znajduje się za Medalem Pamiątkowym 50-lecia od Przybycia Królowej Ingrid do Danii, a przed Medalem za Czyn Szlachetny. Pozostałe stopnie ułożone są razem wg ich numerów (2 – 3 – 4 – 5), z czego 2. stopień znajduje się za Srebrnym Medalem Zasługi, a 5. stopień przed Medalem Pamiątkowym Króla Christiana X za Udział w Wojnie 1940-45[2].

Odznaczeni

Obecnie (wrzesień 2021) żyje osiem osób, które zostały odznaczone najwyższym stopniem medalu, m.in. jedyny duński astronauta Andreas Mogensen[5][10].

Przypisy

  1. a b Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Warszawa-Kraków: 1939, s. 314.
  2. a b Danske dekorationers indbyrdes rækkefølge (duń.). www.kongehuset.dk. [dostęp 2021-10-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-06)].
  3. a b c d Ordener og medaljer (duń.). www.kongehuset.dk. [dostęp 2021-10-10].
  4. Forkortelser over dekorationer (duń.). www.kongehuset.dk. [dostęp 2021-10-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-11)].
  5. a b Den Kongelige Belønningsmedalje af 1. grad med krone og inskription (duń.). www.kongehuset.dk. [dostęp 2021-10-10].
  6. a b c Lars Stevnsborg: Kongeriget Danmarks ordener, medaljer og hederstegn. Syddansk Universitetsforlag, 2005, s. 336-361. ISBN 87-7838-911-9. (duń.)
  7. a b Historien bag fortjenst- og belønningsmedaljerne (duń.). kongehuset.dk, 2013-09-07. [dostęp 2021-10-10].
  8. Peter J. Jørgensen, Kai Meyer: Danish Orders and Medals. Kopenhaga: 1964, s. 61-63. (ang.)
  9. Dronningen & Astronauten (duń.). tomorrowscrownedheads.blogspot.com, 2015-09-17. [dostęp 2021-10-10].
  10. Modtagere af danske dekorationer (duń.). www.kongehuset.dk. [dostęp 2021-10-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-04-18)].

Media użyte na tej stronie

The Order of the White Eagle.png
Autor: Jakubkaja, Licencja: CC BY 3.0
Order Orła Białego – szkic
Denmark Medal RHkors.png
Baretka wstążki kilku duńskich odznaczeń:
  • Odznaka Honorowa za Bitwę na Redzie 1801
  • Medal Zasługi
  • Medal za Czyn Szlachetny
  • Medal za Ratowanie Tonących
  • Medal Królewski Nagrody
  • Medal dla Przedsiębiorczych Islandczyków
  • Medal Ingenio et Arti
  • Medal Jubileuszowy 50-lecia Urzędu Ratowniczego
  • Medal Jubileuszowy 100-lecia Urzędu Ratowniczego
  • Medal Waleczności Króla Chrystiana IX 1879
  • Medal Pamiątkowy Wojskowy Króla Chrystiana X 1914
  • Medal Pamiątkowy Gwardii Konnej 1916
  • Medal Pamiątkowy dla Kawalerzystów 1916
  • Medal Pamiątkowy Wojskowy Króla Chrystiana X 1939
  • Medal Pamiątkowy Króla Chrystiana X 50-lecia od Ukończenia Szkoły Oficerskiej 1941
  • Medal Pamiątkowy Galathea
  • Odznaka Honorowa dla Podoficerów za (8, 12, 16, 20) lat Wiernej Służby
  • Medal Wspomnieniowy 100-lecia od Narodzin Króla Chrystiana IX
  • Medal Wspomnieniowy Króla Fryderyka VIII
  • Medal Wspomnieniowy 100-lecia od Narodzin Króla Fryderyka VIII
  • Medal Wspomnieniowy Króla Christian X
  • Medal Wspomnieniowy 100-lecia od Narodzin Króla Christian X
  • Medal Wspomnieniowy Króla Fryderyka IX
  • Medal Pamiątkowy 50-lecia od Przybycia Królowej Ingrid do Danii
  • Medal Pamiątkowy 50 Urodzin Królowej Małgorzaty II
  • Medal Pamiątkowy Srebrnego Wesela Królowej Małgorzaty i Księcia Henryka
  • Medal Wspomnieniowy 100-lecia od Narodzin Króla Fryderyka IX
  • Medal Wspomnieniowy Królowej Ingrid
Order of the Dannebrog R.svg
Autor: Skjoldbro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Order of Danebrog Knight
Kongelige Belønningsmedalje Danmark viermaal.gif
Autor: Robert Prummel, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kongelige Belønningsmedalje Danmark Royal Medal of Recompense Danmark
Lakajmedaljen i guld med krone.jpg
Autor: Jakubkaja, Licencja: CC BY-SA 4.0
Lakajmedaljen i guld med krone