Melaniny

Fragment struktury eumelaniny (opis w rysunku poniżej)
Fragment struktury feomelaniny. "(COOH)" oznacza grupę karboksylową lub brak podstawnika (tj. atom wodoru), rzadziej inny podstawnik. Strzałki wskazują pozycje kontynuacji łańcucha polimeru

Melaniny – grupa pigmentów odpowiadających za pigmentację organizmów. U ludzi występują głównie w skórze, we włosach, a także w naczyniówce, powodując, że promienie świetlne mogą padać do wnętrza oka tylko przez źrenicę.

Melaniny skóry i włosów powstają pod wpływem enzymu tyrozynazy w procesie enzymatycznym melanogenezy, do której silnie pobudza promieniowanie UV[1]. Melaniny w skórze chronią jej głębsze warstwy przed szkodliwym działaniem promieni ultrafioletowych, które wchodzą w skład promieniowania słonecznego[2]. Pod wpływem tych promieni ilość melanin się zwiększa, powodując przejściową zmianę zabarwienia skóry (opaleniznę)[3][4].

Od liczby i rodzaju cząsteczek melanin w cebulce włosa zależy jego kolor[5]. U blondynów zawartość tych składników jest niska, a cząsteczki mają spiralną strukturę[6][5]. Noworodki rasy białej nie mają w tęczówce melanin, dlatego ich oczy są niebieskie[7][2]. Melaniny w tęczówce są wytwarzane później[2]. U innych ras człowieka melaniny pojawiają się w tęczówce jeszcze przed narodzeniem[2]. Zaburzenia w biosyntezie melanin powodują występowanie albinizmu, natomiast ich podwyższony poziom wywołuje melanizm[8][9][niewiarygodne źródło?].

Wśród melanin wyróżnia się m.in. eumelaninę, feomelaninę i neuromelaninę[10][niewiarygodne źródło?]. Eumelanina jest barwnikiem czarnobrązowym[8][niewiarygodne źródło?], feomelanina jest pigmentem o zabarwieniu żółtoczerwonym[7][niewiarygodne źródło?]. Neuromelanina jest melaniną powstałą z dopaminy[11].

Przypisy

  1. Adam Cichewicz, Zaburzenia barwnikowe, mp.pl, 7 czerwca 2017 [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  2. a b c d Melanina – rodzaje, rola, medonet.pl, 24 sierpnia 2018 [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  3. Ochrona przeciwsłoneczna, nazdrowie.pl, 24 kwietnia 2016 [dostęp 2020-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-19] (pol.).
  4. Oksana Zarewycz-Skórka, Promieniowanie UV a kosmetologia, zdrowie.wprost.pl, 6 grudnia 2019 [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  5. a b Melanina: rodzaje, rola w organizmie, skutki zaburzenia, kobieta.onet.pl, 13 grudnia 2018 [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  6. Sylwia Ścibak, Blond włosy – odcienie, pielęgnacja, ciekawostki, kobieta.wp.pl, 1 maja 2017 [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  7. a b Anna Bartoś, Kolor oczu dziecka. Czy wszystkie niemowlaki mają niebieskie oczy?, party.pl, 28 grudnia 2015 [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  8. a b Monika Grudzińska, Melanina – rodzaje, funkcje, niedobór i nadmiar, portal.abczdrowie.pl, 18 sierpnia 2020 [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  9. Melanina – właściwości i funkcje pełnione w organizmie człowieka, zdrowie.gazeta.pl, 24 stycznia 2019 [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  10. Malwina Wasilewska, Kosmetyki z melaniną – naturalne rozjaśnienie niedoskonałości, chillizet.pl, 25 lutego 2020 [dostęp 2020-08-19] (pol.).
  11. Naturalny blond – występowanie, poziom melaniny, opalanie, medonet.pl, 7 listopada 2018 [dostęp 2020-08-19] (pol.).

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Pheomelanine.svg
Pheomelanine
Eumelanine.svg
Eumelanine