Melisanda z Jerozolimy

Melisanda z Jerozolimy
Ilustracja
królowa Jerozolimy
Okresod 1131
do 1153
PoprzednikBaldwin II
NastępcaBaldwin III
Dane biograficzne
Data urodzenia1105
Data śmierci11 września 1161
OjciecBaldwin II
MatkaMorfia z Meliteny
MążFulko V
DzieciBaldwin III,
Amalryk I

Melisanda (ur. 1105, zm. 11 września 1161) – królowa Jerozolimy w latach 1131–1153.

Melisanda była najstarszą córką króla Baldwina II i jego małżonki, armeńskiej księżniczki Morfii z Meliteny. Miała jeszcze trzy młodsze siostry: Alicję, Hodiernę i Jowitę. Imię otrzymała na cześć swojej babki od strony ojca, Melisandy de Montlhéry, żony Hugona I, hrabiego Rethel.

Ilustracja z Psałterza Melisandy

Za życia ojca otrzymała tytuł filia regis et regni Jerosolimitani haeres („córki królewskiej i następczyni tronu Jerozolimy”) i w czasie oficjalnych ceremonii miała pierwszeństwo przed szlachtą i klerem. Jej ojciec postanowił, że Melizanda obejmie tron po jego śmierci, ale postanowił również wydać ją za mąż za jakiegoś mężnego rycerza, który w przyszłości będzie ją chronił i jej pomagał. Baldwin II wybrał francuskiego księcia Fulka Andegaweńskiego, słynnego krzyżowca i rycerza (w tym samym czasie Godfryd Plantagenet, syn Fulka z pierwszego małżeństwa poślubił cesarzową Matyldę, wyznaczoną na następczynię tronu Anglii). W czasie negocjacji Fulka z wysłannikami Baldwina II – Wilhelmem de Bures i Hugonem de Payns – Fulko nalegał aby w przyszłości zostać pełnoprawnym królem Jerozolimy. Baldwin II zgodził się, ponieważ Fulko był bogatym rycerzem i do Jerozolimy zabrałby swoje doświadczone oddziały.

2 czerwca 1129 miał miejsce ślub Melisandy i Fulka. W 1130 Melisanda urodziła syna Baldwina; Baldwin II, aby wzmocnić pozycję córki, mianował ją strażniczką syna.

Królowa Jerozolimy

Ślub Melisandy i Fulka

Król zmarł już w 1131, a Melizanda i Fulko wspólnie objęli pusty tron. Fulko próbował odsunąć żonę od faktycznej władzy i zaczęły się starcia między małżonkami. W 1132 oskarżył żonę o romans z jej kuzynem i członkiem rodziny królewskiej, Hugonem II de Le Puiset, hrabią Jafy. Małżonkowie pojednali się w 1136 i w następstwie tego Melisanda urodziła drugiego syna, Amalryka. W 1143 Fulko zginął w wypadku podczas polowania, Melisanda opłakiwała go publicznie i prywatnie. Od 1143 panowała przez siedem lat wraz ze starszym synem, Baldwinem III, jako regentka.

W 1144 hrabstwo Edessy zostało oblężone, hrabia Joscelin II nie był w stanie sam obronić swoich ziem. Melisanda odpowiedziała na jego prośby wysłaniem armii dowodzonej przez konstabla Manassesa de Hierges, Filipa de Milly i Elinanda de Bures. Rajmund z Antiochii zignorował apel o pomoc, ponieważ jego armia zajęta była walkami z wojskami bizantyjskimi. Mimo pomocy Melisandy Edessa padła, więc królowa wysłała list do papieża Eugeniusza III. Ten zwołał II krucjatę, poprowadzoną przez króla Francji, Ludwika VII Młodego, i króla Niemiec, Konrada III Hohenstaufa; Ludwikowi towarzyszyła jego żona, Eleonora Akwitańska, ze swoimi wasalami. Eleonora odziedziczyła ziemie i tytuły po śmierci ojca, nie miała braci i zachowała suwerenną władzę (podobnie jak Melisanda).

W 1148 krzyżowcy spotkali się w Akce i uzgodnili strategię dalszych działań. Konrad i Ludwik doradzili 16-letniemu Baldwinowi III, żeby zaatakował muzułmańskie miasto Damaszek. Melisanda, Manasses i Eleonora chcieli podbić Aleppo, które przydałoby się podczas odbijania Edessy, ale Baldwin III zdecydował ruszyć na Damaszek. Miasto to było połączone z Jerozolimą umowami pokojowymi; kiedy nie udało się go zdobyć, mieszkańcy nie chcieli już podpisać kolejnych traktatów z Jerozolimą. Po 11 miesiącach Ludwik i Eleonora wrócili do Francji, tym samym II krucjata zakończyła się porażką.

Dalsze życie

Hodierna, siostra Melisandy

Baldwin osiągnął pełnoletniość w 1145, ale matka nie oddała mu władzy i z tego powodu doszło między nimi do konfliktu. Dopiero w 1152 Baldwin samodzielnie objął władzę. W 1153 matka i syn pogodzili się. Baldwin zaczął okazywać matce szacunek i respekt. W 1157 Melisanda była świadkiem ślubu jej młodszego syna, Amalryka, z Agnieszką de Courtenay. W 1161 prawdopodobnie miała zawał i już nie brała czynnego udziału w kierowaniu państwem. Jej siostry – Hodierna, hrabina Trypolisu, i Jowita, przełożona klasztoru w Betanii – przybyły, aby się nią zaopiekować. Zmarła 11 września 1161, została pochowana obok swojej matki Morfii.

Media użyte na tej stronie

Melisenda.jpg
Couronnement de Melisende
Hodierna of Tripoli.jpg
Hodierna of Tripoli, wife of Raymond II of Tripoli
Arms of the Kingdom of Jerusalem (Ströhl).svg
Autor: Tom Lemmens, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Jerusalem cross in a 15th-century style decorative escutcheon
Melisende and Fulk of Jerusalem.jpg
Queen Melisende marries Fulk of Anjou, Miniature, William of Tyre, Histoire de la Conquête de Jérusalem. Found in Tate, The Crusaders, Warriors of God, p. 71.