Mięsień pośladkowy wielki

Widok od tyłu: po lewej mięsień pośladkowy wielki, po prawej mięsień pośladkowy średni

Mięsień pośladkowy wielki prawy i lewy

Mięsień pośladkowy wielki (łac. musculus gluteus maximus; gloutos – pośladek) – duży, mający 3–4 cm grubości mięsień, z długą, wachlarzowatą linią przyczepu. Zbudowany jest z silnych pasm mięśniowych, zaznaczających się wyraźnie szczególnie na powierzchni zewnętrznej. Powierzchnia zewnętrzna m. gluteus maximus jest podłożem dla skóry, do której przylega poprzez powięź, oraz grubej warstwy podściółki tłuszczowej pośladków. Jeden z trzech mięśni pośladkowych.

Przebieg mięśnia

Musculus gluteus maximus rozpoczyna się w górze wzdłuż długiej linii od:

• powięzi piersiowo-lędźwiowej,
• części powierzchni pośrodkowej talerza kości biodrowej, leżącej do tyłu od kresy pośladkowej tylnej,
• bocznego brzegu kości krzyżowej i guzicznej,
• więzadła krzyżowo-guzowego.

Przebieg włókien jest niemal równoległy i skośny ku dołowi oraz do boku:

• włókna górnej części szeroką blaszką ścięgnistą przechodzą nad powierzchnią boczną krętarza większego kości udowej, kończąc się w głębokiej warstwie pasma biodrowo-piszczelowego powięzi szerokiej uda przykrytej przez jego pasma powierzchniowe,
• włókna dolnej części przyczepiają się grubym płaskim ścięgnem do guzowatości pośladkowej kości udowej.

Czynność mięśnia

Jest najsilniejszym prostownikiem stawu biodrowego, oprócz tego rotuje (skręca) udo na zewnątrz. Przez swój przyczep udowy przywodzi udo, a dzięki przyczepowi powięziowemu odwodzi je. Działając na powięź szeroką uda prostuje kolano. Najważniejszą funkcją m. pośladkowego wielkiego jest utrzymywanie pionowej postawy ciała przy współpracy z mięśniami grupy przedniej. Działając obustronnie kontroluje statykę górnej części ciała, chroni tułów przed upadkiem do przodu oraz przesuwa miednicę do przodu (np. podczas wiosłowania). Mięsień ten jest najczęstszym miejscem wykonywania zastrzyków domięśniowych.

Unaczynienie i unerwienie

• tętnice pośladkowe górna i dolna
• nerw pośladkowy dolny ze splotu krzyżowego (L5-S2).

Zobacz też

• mięsień pośladkowy średni
• mięsień pośladkowy mały

Bibliografia

• Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka TOM I. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1999, s. 858 - 863. ISBN 83-200-2375-0.