Michał Nowakowski

Michał Nowakowski

Michał Bondarczuk
Michał Sarzyński
Michał Szarzyński

Harpun, Widmo

kapitan
Data i miejsce urodzenia	29 listopada 1911 Paryszcze
Data i miejsce śmierci	13 grudnia 1961 Barczewo
Przebieg służby
Lata służby	1939–1944
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne Armia Krajowa Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość
Jednostki	22 Pułk Piechoty (II RP), 23 Pułk Piechoty (PSZ), kompania „Zagroda” (Oddział V Łączności sztabu KG AK, 3 Batalion Pancerny AK „Golski”
Stanowiska	p.o. adiutanta dowódcy Zgrupowania, II oficer taktyczny, dowódca pododcinka
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa, kampania wrześniowa, powstanie warszawskie, działania zbrojne podziemia antykomunistycznego w Polsce
Późniejsza praca	komisarz ziemski, zastępca naczelnika, naczelnik wydziału
Odznaczenia

Michał Nowakowski, po wojnie Michał Sarzyński albo Michał Szarzyński, vel Michał Bondarczuk pseud.: „Harpun”, „Widmo” (ur. 29 listopada^[1] 1911 w Paryszczach), zm. 13 grudnia 1961 w Barczewie) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, cichociemny.

Życiorys

Urodził się w Paryszczach, w ówczesnym powiecie nadwórniańskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Michała, komisarza Policji Państwowej, i Marii z domu Kuciel. 12 maja 1931 zdał egzamin dojrzałości w Państwowym Gimnazjum w Jaworowie^[2]. Po odbyciu służby wojskowej w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej pracował jako urzędnik administracyjny w Starostwie Powiatowym we Lwowie. Po roku awansował na kierownika referatu ogólno-administracyjnego, a po kolejnym roku został zastępcą sekretarza Wydziału Powiatowego. W 1938 roku uzyskał tytuł magistra prawa po ukończeniu Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Po rocznej praktyce w Białymstoku i egzaminie referendarskim został sekretarzem Wydziału Powiatowego w Wołkowysku. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.

We wrześniu 1939 roku walczył w 22 pułku piechoty 9 Dywizji Piechoty. Od 15 listopada działał w konspiracji. Został aresztowany w sierpniu 1940 roku i zesłany w głąb ZSRR. Po podpisaniu układu Sikorski-majski, w lutym 1942 roku wstąpił do Armii Andersa, przydzielono go na stanowisko dowódcy 2 kompanii cekaemów 23 pułku piechoty 7 Dywizji Piechoty. Jednocześnie uczył się w Szkole Podoficerów. W maju 1943 roku przerzucono go do Wielkiej Brytanii, gdzie został przydzielony do Sekcji Dyspozycyjnej Naczelnego Wodza.

Po przeszkoleniu w dywersji został zaprzysiężony 15 grudnia 1943 roku w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza i przeniesiony do Głównej Bazy Przerzutowej w Brindisi we Włoszech. Zrzutu dokonano w nocy z 24 na 25 maja 1944 roku w ramach operacji „Weller 23” dowodzonej przez kpt. naw. Stanisława Daniela. Nowakowski prawdopodobnie dostał początkowo przydział do Okręgu Nowogródek AK, jednak przydział ten nie został zrealizowany. Od 29 lipca 1944 roku służył w kompanii „Zagroda” działającej w ramach Oddziału V Łączności sztabu Komendy Głównej AK.

W powstaniu warszawskim walczył w 3 Batalionie Pancernym AK „Golski” działającym w Śródmieściu Południowym, kolejno na stanowiskach pełniącego obowiązki adiutanta dowódcy Zgrupowania, II oficera taktycznego i dowódcy pododcinka.

Po wojnie podjął pracę komisarza ziemskiego w Wojewódzkim Urzędzie Ziemskim w Inowrocławiu. Współpracował z Delegaturą Siła Zbrojnych na Kraj i Zrzeszeniem Wolność i Niezawisłość. Został aresztowany w styczniu 1946 roku pod zarzutem korupcyjnym. 20 maja uciekł z więzienia w Inowrocławiu i zmienił nazwisko na Michał Szarzyński. Pracował w kilku urzędach centralnych w Warszawie. W lutym 1952 roku został ponownie aresztowany przez UB, ponownie pod korupcyjnym zarzutem. Został skazany na 5 lat więzienia. Ponownie został aresztowany w 1959 roku i skazany na 4 lata więzienia, znów pod zarzutem korupcyjnym. Zginął w więzieniu w 1961 roku^[3].

W 1957 roku ożenił się z Genowefą Dąbrowską (ur. 1927). Mieli córkę Grażynę (ur. 1956u).

Awanse

• podporucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935 roku
• porucznik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1937 roku
• kapitan – ze starszeństwem z dniem 24 maja 1944 roku

Odznaczenia

• Krzyż Walecznych – czterokrotnie, w tym jeden 1 października 1944 roku za udział w powstaniu.

Przypisy

Bibliografia

• XII Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum w Jaworowie za rok szkolny 1930/31. Jaworów: Nakładem Funduszu Własnego, 1931.
• Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 4. Zwierzyniec – Rzeszów: Obywatelskie Stowarzyszenie „Ostoja”, 2011, s. 147–153. ISBN 978-83-933857-0-6.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1984, s. 374. ISBN 83-211-0537-8.
• Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 232.

Linki zewnętrzne

• Biogram na stronie elitadywersji.org