Michał Stryga

Michał Stryga

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	24 lipca 1921 Tarnopol
Data i miejsce śmierci	28 kwietnia 1993 Warszawa
Przebieg służby
Lata służby	1944–1986
Siły zbrojne	Armia Krajowa Ludowe Wojsko Polskie
Jednostki	2 Pułku Piechoty, 1 Dywizja Piechoty, 14 Dywizja Piechoty, Akademia Sztabu Generalnego, Warszawski Okręg Wojskowy
Stanowiska	szef sztabu dywizji, dowódca dywizji, starszy wykładowca Akademii Sztabu Generalnego WP, szef sztabu Warszawskiego Okręgu Wojskowego, szef sztabu Głównego Kwatermistrzostwa WP, pełnomocnik rządu PRL ds. pobytu wojsk radzieckich w Polsce
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: bitwa pod Warszawą, Przełamanie Wału Pomorskiego
Odznaczenia

Grób gen. dyw. Michała Strygi na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie;
23 lipca 2008

Michał Stryga (ur. w 24 lipca 1921 w Tarnopolu, zm. 28 kwietnia 1993 w Warszawie) – polski dowódca wojskowy, generał dywizji Wojska Polskiego, szef sztabu Głównego Kwatermistrzostwa WP.

Życiorys

Urodzony w Tarnopolu. Syn Nestora (1882-1933), robotnika i Marii z domu Sęk (ur. 1887). W 1921 roku, jako małe dziecko, wraz z rodziną wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie ojciec otrzymał pracę. Przebywał tam przez 6 lat. Po powrocie do Polski uczył się w szkole powszechnej, a następnie w gimnazjum w Tarnopolu. Po zajęciu wschodnich terenów Polski przez ZSRR uczył się do 1941 w Pełnej Szkole Średniej nr 4 (10-letnia szkoła średnia typu sowieckiego). Po rozpoczęciu wojny niemiecko-sowieckiej w 1941 roku pracował jako robotnik w niemieckim Baudienst w Tarnopolu, a następnie jako kreślarz w miejscowych Kolejach Pańtwowych. Podczas okupacji w szeregach Armii Krajowej. Po zajęciu Tranopola przez Armię Czerwoną został urzędnikiem tamtejszej Wojskowej Komendy Uzupełnień, a w maju 1944 rozpoczął na własną prośbę służbę w ludowym Wojsku Polskim. Po ukończeniu Oficerskiej Szkoły Piechoty 1 Armii WP w Łucku, a następnie w Mińsku Mazowickim w październiku 1944 został wyznaczony na dowódcę plutonu zwiadu konnego 2 pułku piechoty. 24 listopada 1944 rozkazem dowódcy 1 Armii WP został awansowany do stopnia chorążego w korpusie osobowym oficerów piechoty. Brał udział w walkach na warszawskiej Pradze, następnie do marca 1945 na Wale Pomorskim w rejonie Drawska i Wałcza, gdzie został ciężko ranny w prawe biodro. Od maja do października 1945 jako dowódca grupy operacyjnej z 2 pułku piechoty uczestniczył w walkach z oddziałami podziemia niepodległościowego na Podlasiu i Mazowszu w rejonie Siedlec, Białej Podlaskiej, Nasielska, Pułtuska i Ostrołęki.

W grudniu 1945 objął stanowisko starszego adiutanta 2 batalionu 2 pułku piechoty. W czerwcu 1946 przeniesiony do sztabu 1 Dywizji Piechoty na stanowisko II-ego pomocnika szefa I oddziału. W lutym 1947 został pomocnikiem szefa III wydziału sztabu dywizji, a w grudniu 1947 został szefem tego wydziału. Od listopada 1948 do lipca 1951 studiował w Akademii Sztabu Generalnego WP, którą ukończył z tytułem oficera dyplomowanego. Po studiach objął funkcję szefa sztabu 14 Dywizji Piechoty w Wałczu. W październiku 1952 został wyznaczony na pełniącego obowiązki dowódcy tej dywizji, jednak w październiku 1955, ze względu na ujawnioną przynależność do Armii Krajowej został przeniesiony na niższe stanowisko starszego wykładowcy Katedry Sztuki Operacyjnej i Taktyki Wyższych Związków Taktycznych w Akademii Sztabu Generalnego WP w Warszawie.

Od listopada 1956 do grudnia 1958 studiował w Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Klimenta J. Woroszyłowa w Moskwie. Po powrocie do kraju został mianowany na zastępcę szefa sztabu Warszawskiego Okręgu Wojskowego do spraw operacyjnych, a w 1960 został szefem sztabu tego okręgu. Funkcję tę sprawował przez 12 lat. We wrześniu 1961, uchwałą Rady Państwa PRL, został awansowany do stopnia generała brygady. Nominację odebrał w Belwederze z rąk przewodniczącego Rady Państwa Aleksandra Zawadzkiego. Od 1968 funkcję szefa sztabu łączył ze stanowiskiem zastępcy dowódcy okręgu. W 1970 odbył kurs strategiczny przy Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. Klimenta J. Woroszyłowa.

W 1972 pełnił czasowo funkcję dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego. W październiku 1972 awansowany do stopnia generała dywizji. Nominację odebrał w Belwederze 11 października 1972 z rąk przewodniczącego Rady Państwa Henryka Jabłońskiego. W latach 1972–1977 szef sztabu – zastępca Głównego Kwatermistrza WP. W maju 1977 został oddelegowany do Urzędu Rady Ministrów, gdzie aż do lutego 1986 był pełnomocnikiem rządu PRL do spraw pobytu wojsk radzieckich w Polsce – przewodniczącym Delegacji Polskiej w Polsko-Radzieckiej Komisji Mieszanej. Od listopada 1986 w stanie spoczynku w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego. 5 listopada 1986 oficjalnie pożegnany przez ministra obrony narodowej, gen. armii Floriana Siwickiego w związku z zakończeniem zawodowej służby wojskowej.

Na kolejnych kongresach ZBoWiD w roku 1979 oraz 1985 został wybrany w skład Rady Naczelnej tej organizacji.

Pochowany 4 maja 1993 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera BII-12-6)^[1]. W pogrzebie uczestniczył m.in. były Prezydent RP gen. armii Wojciech Jaruzelski.

Według materiałów zgromadzonych w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej był w latach 1948–1955 oraz 1974-1980 zarejestrowany jako tajny współpracownik (informator) Informacji Wojskowej oraz Wojskowej Służby Wewnętrznej o pseudonimie „Stach”^[2][3].

Awanse

W trakcie wieloletniej służby w Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe^[4]:

• podporucznik – 1945
• porucznik – 1946
• kapitan – 1947
• major – 1948
• podpułkownik – 1952
• pułkownik – 1958
• generał brygady – 1961
• generał dywizji – 1972

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie. Od 1946 żonaty z Ewą z domu Majbroda (1924-2021). Miał córkę Alicję Joannę (1947-1999) i syna Wiesława (1951-2006), prof. dr hab. nauk medycznych, specjalistę chirurga^[5][1].

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1970)^[6]
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Order Sztandaru Pracy I klasy
• Order Sztandaru Pracy II klasy
• Krzyż Walecznych
• Medal „Za udział w walkach w obronie władzy ludowej”
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Medal za Warszawę 1939–1945
• Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Medal „Za udział w walkach o Berlin”
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Srebrny Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Brązowy Medal „Za Zasługi dla Obronności Kraju”
• Złota Odznaka „Za Zasługi w Ochronie Porządku Publicznego”
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Ligi Obrony Kraju”
• Złote Odznaczenie im. Janka Krasickiego
• Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej
• Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR)
• Order Przyjaźni Narodów (ZSRR)
• Medal „Za wyzwolenie Warszawy” (ZSRR)
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Dwudziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR)
• Medal jubileuszowy „60 lat Sił Zbrojnych ZSRR” (ZSRR)
• Medal „Za umacnianie braterstwa broni” (ZSRR)
• Srebrny Medal Braterstwa Broni (NRD)
• Złoty Medal „Za Zasługi dla Narodowej Armii Ludowej” (NRD)
• Medal „30 lat Bułgarskich Sił Zbrojnych” (Bułgaria)
• Medal „Za umacnianie Przyjaźni Sił Zbrojnych” III stopnia (CSSR)

Przypisy

Bibliografia

• S. Brzeziński, R. Majewski, H. Wittek, Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Zmechanizowanych im. T. Kościuszki 1943-1983, Warszawa 1984
• H.P. Kosk, Generalicja Polska, tom II, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 2001
• A. Krajewski, Drugi Berliński: z dziejów 2 Berlińskiego Pułku Piechoty, Wydawnictwo MON, Warszawa 1979
• M. L. Krogulski, Okupacja w imię sojuszu. Armia radziecka w Polsce 1956-1993, Wydawnictwo von Borowiecky, Warszawa 2002
• JanuszJ. Królikowski JanuszJ., Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943−1990, t. III, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2010, ISBN 978-83-7611-801-7, OCLC 833638240 .
• J. Kuropieska, Wspomnienia 1957-1968, Dom Wydawniczy BGW, Warszawa 1994
• P. Martell, G.P. Hayes, World military leaders, Bowker, New York 1974
• J. Stroynowski, ed., Who is who in the Socialist countries of Europe: a biographical encyclopedia of more than 12,600 leading personalities in Albania, Bulgaria, Czechoslovakia, German Democratic Republic, Hungary, Poland, Romania, Yugoslavia 1989, tom 3, K.G. Saur Pub., 1989
• VI Kongres ZBoWiD Warszawa 7–8 maja 1979, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1979
• Wojskowy Przegląd Historyczny, Warszawa, roczniki 1968-1986