Mikołaj (Bălan)

Mikołaj

Nicolae

Metropolita Siedmiogrodu
Kraj działania	Rumunia
Data i miejsce urodzenia	27 kwietnia 1882 Blajenii de Sus
Data i miejsce śmierci	6 sierpnia 1955 Sybin
Miejsce pochówku	?↗
Metropolita Siedmiogrodu
Okres sprawowania	1920–1955
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rumuński Kościół Prawosławny
Inkardynacja	Archieparchia Sybinu
Śluby zakonne	do 1920
Prezbiterat	1919
Chirotonia biskupia	27 lutego 1920

Mikołaj, nazwisko świeckie Bălan (ur. 27 kwietnia 1882 w Blajenii de Sus, zm. 6 sierpnia 1955 w Sybinie) – rumuński biskup prawosławny.

Życiorys

Był synem kapłana prawosławnego. Ukończył studia teologiczne na Uniwersytecie w Czerniowcach w 1904. W 1905 obronił pracę doktorską, którą opracowywał m.in. podczas stypendium na wydziale teologii protestanckiej i katolickiej na Uniwersytecie we Wrocławiu. Po obronie dysertacji został zatrudniony w Instytucie Teologicznym w Sybinie jako profesor nadzwyczajny w katedrze teologii dogmatycznej, apologetycznej i moralnej. W 1909 został na tej samej uczelni profesorem zwyczajnym i pozostawał na tym stanowisku przez jedenaście lat. W latach 1907–1916 był również członkiem redakcji „Przeglądu Teologicznego” wydawanego w Sybinie, a w 1918 także "Gazety Ludowej"^[1].

W 1918 wszedł do Rady Narodowej Rumunów Siedmiogrodu. W roku następnym przyjął święcenia kapłańskie. 27 lutego 1920 został wyświęcony na metropolitę Siedmiogrodu, 30 maja miała miejsce jego intronizacja w soborze Trójcy Świętej w Sybinie. W tym samym roku nadano mu honorowe członkostwo Akademii Rumuńskiej. Brał udział w redagowaniu statutu Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego. Przyczynił się do przekształcenia Instytutu Teologicznego w Sybinie w Akademię Duchowną, a następnie do nadania jej statusu uniwersytetu, co nastąpiło w 1948. Zainicjował wydawanie w Sybinie pism teologicznych oraz serii wydawniczych adresowanych do duchowieństwa i wiernych^[1].

Zasiadał w Senacie rumuńskim, gdzie był politycznie związany z prawicą^[1]. 13 lutego 1937 brał udział w uroczystym pogrzebie Iona Moțy i Vasile'a Marina, który był wielką manifestacją Żelaznej Gwardii^[2]. Związany z Gwardią w okresie międzywojennym, zaprotestował przeciwko wtrącaniu się tej organizacji w funkcjonowanie Kościoła, gdy za rządów Iona Antonescu Żelazna Gwardia zyskała realny wpływ na władzę w Rumunii i zaczęła domagać się reformy Cerkwi Rumuńskiej^[3]. Metropolita Mikołaj popierał dyktaturę wojskową Antonescu i starał się uzyskiwać pomoc rządową w zakresie ograniczania działalności Kościoła katolickiego i mniejszych protestanckich grup religijnych na terenie swojej eparchii. Był również zapraszany przez rząd na konsultacje w sprawie reformy szkół teologicznych w Rumunii i zmian w samym Rumuńskim Kościele Prawosławnym. Starał się prowadzić prace misyjną na terenie Transnistrii, występował w obronie Żydów^[4]. Zaprotestował przeciwko rozporządzeniu Antonescu z 21 czerwca 1941, które zabraniało Żydom przyjmowania chrześcijaństwa, i wysłał w tej sprawie list do ministra edukacji i wyznań religijnych Radu Rosettiego. Antonescu odniósł się do jego listu negatywnie^[5]. W roku następnym metropolita Mikołaj miał wpływ na podjęcie przez Antonescu decyzji o zaprzestaniu wywózek Żydów do Transnistrii^[6].

Działał w ruchu ekumenicznym, w 1925 brał udział w kongresie ekumenicznym w Sztokholmie, a w roku następnym – w konferencji międzywyznaniowej w Bernie^[1].

Został pochowany w monasterze Brancoveanu^[1].

Przypisy