Mikołaj Freund-Krasicki
 | |
 pułkownik dyplomowany piechoty | |
| Data i miejsce urodzenia | 1 czerwca 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1913–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | 1 Pułk Piechoty Legionów |
| Stanowiska | dowódca brygady |
| Główne wojny i bitwy | I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
  _2r_BAR.svg){kind=small}     | |
Mikołaj Freund-Krasicki[1] (ur. 1 czerwca 1888 w Czernelicy[2], zm. wiosną 1940 w Charkowie) – pułkownik dyplomowany piechoty inżynier Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Syn Władysława i Albiny z Borysiuków. W 1907 roku ukończył C. K. Gimnazjum w Brzeżanach[3]. Następnie studiował w Szkole Politechnicznej we Lwowie[2]. Jednocześnie był członkiem Związku Strzeleckiego, w którym ukończył kurs oficerski[2]. W październiku 1913 roku został powołany do służby w cesarskiej i królewskiej Marynarki Wojennej[2].
W grudniu 1915 roku wstąpił do Legionów Polskich[2] i został przydzielony do 1 pułku piechoty Legionów. Dowodził plutonem i kompanią. 28 kwietnia 1916 roku awansował na chorążego, a 1 listopada 1916 roku na podporucznika[4]. Latem 1917 roku, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do c. i k. Armii[2] i wysłany na front włoski.
28 października 1918 roku powrócił do kraju. Dowodził kompanią i w zastępstwie batalionem 5 pułku piechoty Legionów[2]. Formalnie został przyjęty do Wojska Polskiego z byłych Legionów Polskich z dniem 12 kwietnia 1919 roku z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana[5]. Pełnił służbę w Adiutanturze Generalnej Naczelnego Wodza[2], a następnie w Adiutanturze II Wiceministra Spraw Wojskowych. Od lipca do listopada 1919 roku był słuchaczem I Kursu Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie.
15 lipca 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu majora, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. Pełnił wówczas służbę w Departamencie I Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[6]. 1 czerwca 1921 roku w dalszym ciągu pełnił służbę w Departamencie I MSWojsk. pozostając w ewidencji Oddziału V Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych[7]. W latach 1921–1922 był słuchaczem I Kursu Doszkolenia Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 109. lokatą w korpusie oficerów piechoty. Jego oddziałem macierzystym był wówczas 79 pułk piechoty w Słonimie[8].
Po ukończeniu kursu i uzyskaniu „pełnych kwalifikacji do pełnienia służby na stanowiskach Sztabu Generalnego” otrzymał przydział do Oddziału I Sztabu Generalnego WP na stanowisko kierownika referatu, pozostając oficerem nadetatowym 1 pp Leg.[9][10]. W kwietniu 1924 roku został przydzielony z Oddziału I SG do 80 pułku piechoty w Słonimie na stanowisko dowódcy II batalionu[11]. W październiku tego roku został przesunięty na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[12]. 31 marca 1924 roku awansował na podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 51. lokatą w korpusie oficerów piechoty[13].
W czerwcu 1925 roku przeniesiony został do Dowództwa 19 Dywizji Piechoty w Wilnie na stanowisko szefa sztabu[14][15]. Z dniem 31 października 1926 roku został mianowany szefem sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie[16]. W marcu 1927 roku zastąpił pułkownika Juliusza Zulaufa na stanowisku dowódcy 19 pułku piechoty Odsieczy Lwowa we Lwowie[17]. W czerwcu 1930 roku obowiązki dowódcy pułku zdał podpułkownikowi dypl. Feliksowi Kwiatkowi, a następnie objął stanowisko szefa sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie[18][19].
W marcu 1932 roku mianowany został dowódcą Brygady KOP „Wołyń”[20]. 21 grudnia 1932 roku awansował na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 i 13. lokatą w korpusie oficerów piechoty. W opinii za 1936 roku sporządzonej przez inspektora armii, generała dywizji Stanisława Burhardt-Bukackiego został scharakteryzowany, jako „oficer bardzo wartościowy ideowo. Taktycznie słaby”. Z dniem 1 lutego 1937 roku został przeniesiony do dyspozycji Ministra Spraw Wojskowych[21]. Do września 1939 roku był członkiem Oficerskiego Trybunału Orzekającego.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 roku został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady[22]. Awans został ogłoszony w dniu 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Był mężem Reginy. Mieli córkę Teresę Marię po mężu Czachowską (1924–2019), która jako sanitariuszka brała udział w powstaniu warszawskim[23].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 3061
- Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)[24]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[25]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[26]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[25]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Znak oficerski „Parasol”[25]
Zobacz też
- Generałowie i admirałowie II Rzeczypospolitej
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- Obozy NKWD dla jeńców polskich
- Zbrodnia katyńska
Przypisy
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 256 sprostowano nazwisko ppłk. dypl. Mikołaja Krasickiego-Freund z „Krasicki-Freund” na „Freund-Krasicki”.
- ↑ a b c d e f g h Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 181.
- ↑ Sprawozdania Dyrekcji c. i k. Gimnazjum w Brzeżanach za rok szkolny (...), Brzeżany 1904, s. 72, Brzeżany 1905, s. 47.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich ..., s. 21.
- ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 44 z 24 kwietnia 1919 roku, poz. 1435.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 27 z 21 lipca 1920 roku, poz. 671.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r., s. 8, 712.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 29.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 33 z 16.09.1922 r.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 8, 125, 400.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 29 kwietnia 1924 roku, s. 243.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 105 z 8.10.1924 r.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 167.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 61 z 6.06.1925 r.
- ↑ Lista oficerów Sztabu Generalnego, Oddział V Sztabu Generalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych (stan z dnia 31 grudnia 1925 roku), Drukarnia Sztabu Generalnego, Warszawa 1926, s. 6.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 50 z 24.11.1926 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 11 z 31.03.1927 r.
- ↑ Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 11 z 18.06.1930 r.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku), Sztab Główny, Drukarnia Sztabu Generalnego, Warszawa 1931, s. 5.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 6 z 23 marca 1932 r.
- ↑ Archiwum Józefa Piłsudskiego, teczka 701/1/120, Opinie dowódców brygad KOP za 1936 rok.
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885
- ↑ Powstańcze Biogramy - Teresa Freund - Krasicka, www.1944.pl [dostęp 2022-08-24] (pol.).
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ a b c Na podstawie fotografii [1].
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości” - jako Krasicki Freud Mikołaj.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Media użyte na tej stronie
Naramiennik pułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek legionowy
Mikołaj Freund-Krasicki (1888-1940) – Colonel of the Polish Army, victim of the Katyn massacre
Baretka: Krzyż Walecznych (1920) nadany dwukrotnie.
Znak oficerski "Parasol"
Merchant Ensign of Austria-Hungary from 1786 until 1869 and Naval and War Ensign of Austria-Hungary from 1786 until 1915 (de jure, de facto until 1918)