Mikrokwazar
Mikrokwazar – obiekt podobny do kwazara, ale dużo mniejszy. Mikrokwazary to gwiazdowe układy podwójne w Galaktyce o wielu wspólnych cechach z kwazarami. Wykazują silną i zmienną emisję radiową, widoczny relatywistyczny dżet, i często efekt pozornej nadświetlnej ekspansji dżetu. Znaczną część energii emitują w zakresie promieniowania rentgenowskiego. Są to jednak obiekty gwiazdowe, składające się z gwiazdy oddającej masę oraz gwiazdy zwartej – gwiazdy neutronowej lub czarnej dziury – na którą gaz opada za pośrednictwem dysku akrecyjnego. Można je uważać za radiowo głośne układy rentgenowskie. Od kwazarów różnią się masą – czarne dziury w aktywnych galaktykach mają masę miliona lub nawet miliarda mas Słońca, a mikrokwazary – obiekt centralny o masie do kilkunastu mas Słońca. Różnią się także źródłem opadającej materii – w kwazarach jest to materia galaktyki macierzystej, w mikrokwazarach towarzysz. W obu typach obiektów zachodzą podobne procesy, jednak ze względu na wielokrotnie mniejszą masę przebieg tych samych zjawisk jest wielokrotnie szybszy w mikrokwazarze: zjawiska zachodzące w mikrokwazarze w skali jednego dnia w kwazarze zajdą na przestrzeni tysięcy lat.
Niektóre mikrokwazary
- 4U 0614+091
- LS I +61 303 (obiekt odkryty w zakresie bardzo twardego promieniowania gamma)
- SS 433
- GRS 1915+105
- Cygnus X-1
Media użyte na tej stronie
SS433 is one of the most exotic star systems known to astronomers. Its unremarkable name stems from its inclusion in a catalog of stars which emit radiation characteristic of atomic hydrogen. Its very remarkable behavior stems from a compact object, a black hole or neutron star, which has produced an accretion disk with jets. As illustrated in this artist's vision of the SS433 system based on observational data, a massive, hot star (left) is locked in a mutual orbit with a compact object. Material transfers from the massive star into an accretion disk surrounding the compact object blasting out two jets of ionized gas in opposite directions - at about 1/4 the speed of light! Radiation from the jet tilted toward the observer is blueshifted, while radiation from the jet tilted away is redshifted. The binary system itself completes an orbit in about 13 days while the jets precess (wobble like a top) with a period of about 164 days. Are the jets from SS433 related to those from black holes at the centers of galaxies?