Mistrzostwa Kazachstanu w piłce nożnej mężczyzn

Mistrzostwa Kazachstanu w piłce nożnej (kaz. Қазақстан футболының чемпионаты, Kazakstan futbołynyng czempionaty) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Kazachstanie.

Historia

Mistrzostwa Kazachstanu w piłce nożnej oficjalne rozgrywane są od 1992. Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Priemjer Ligasy, Byrynszy liga, Ekynszy liga oraz niższych klasach regionalnych.

W 1905 powstał pierwszy kazachski klub piłkarski, potem następne. W latach 1913–1914 w Semipałatyńsku powstały pierwsze kazachskie drużyny piłkarskie: „SSK”, „Olimp”, „Lastoczka”, „Orlata” i „Jarysz”. Według jednej z wersji do Semipałatyńska, będącym częścią największych centrów handlowych w Azji Środkowej i na Syberii, piłka nożna została „przywieziona” przez brytyjskich kupców, którzy ją odwiedzali. Po utworzeniu Związku Radzieckiego na terenie kraju utworzono autonomię dla Kazachów, początkowo (1920) jako wchodzącą w skład Rosyjskiej FSRR Kirgiską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką, w 1925 przemianowaną na Kazachską Autonomiczną Socjalistyczną Republikę Radziecką. 5 grudnia 1936 Kazachska ASRR zmieniła swój status i jako Kazachska Socjalistyczna Republika Radziecka weszła bezpośrednio w skład ZSRR. W ogólnokrajowych zawodach kazachscy piłkarze wzięli udział po raz pierwszy w 1934. W turnieju czterech stolic, które odbyły się w Taszkencie, drużyna Ałma-Aty zajęła trzecie miejsce, tracąc do drużyn Aszchabadu i drużyny gospodarzy, wyprzedzając zespół Frunze.

Pierwsza edycja mistrzostw Kazachskiej SRR startowała w sezonie 1936. Rozgrywane były spośród drużyn towarzystw sportowych pomiędzy kazachskimi zespołami, które nie uczestniczyli w rozgrywkach Mistrzostw ZSRR. W sezonie 1939 mistrzostwa Kazachskiej SRR zostały zawieszone z powodu II wojny światowej. W 1946 ponownie startują mistrzostwa Kazachskiej SRR. W 1980 i 1981 mistrzostwo Kazachskiej SRR było rozgrywane w trzecioligowej Strefie 7 Mistrzostw ZSRR, w której zmagały się głównie kazachskie kluby, ale również było kilka zespołów poza Kazachstanu, takich jak Ałga z Frunze (obecnie Biszkek); dopiero od sezonu 1982 Kazachstan miał „własną” Strefę 8. W latach 1990–1991 mistrzem Kazachskiej SRR zostawał klub, który zwyciężał w Drugiej Ligie, strefie kazachskiej Mistrzostw ZSRR. To nie były pełnowartościowe mistrzostwa, tak jak najlepsze kluby kraju uczestniczyły w mistrzostwach ZSRR. Pierwszym przedstawicielem kazachskiej SRR w najwyższej klasie Mistrzostw ZSRR był Kajrat Ałma-Ata (1960). Najlepszym osiągnięciem klubu jest 7 miejsce (1986).

16 grudnia 1991 Kazachstan, jako ostatnia z republik ZSRR, proklamował niepodległość.

Po założeniu kazachskiej federacji piłkarskiej – KFF w 1992, rozpoczął się proces organizowania pierwszych rozgrywek o mistrzostwo Kazachstanu. W sezonie 1992 startowała pierwsza edycja rozgrywek o mistrzostwo kraju. W Wysszaja Liga 24 drużyny walczyły systemem ligowym w dwóch grupach o tytuł mistrza kraju.

Rozgrywki zawodowej Priemjer Ligasy zainaugurowano w sezonie 2008[1]. W 2012 utworzono zawodową ligę piłkarską w Kazachstanie (Кәсіпқой Футбол Лигасы, Kazakstan Kesypkoj Futboł Ligasy – KPFL).

Mistrzowie i pozostali medaliści

Nieoficjalne

Mistrzostwa Kazachskiej SRR

1936–1991Mistrzostwa ZSRR
SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
Mistrzostwa Kazachskiej SRR w piłce nożnej wśród drużyn amatorskich (kaz. Қазақ КСР ҚФФ командалары арасында футболының чемпионаты)
1936  1Sbornaja Ałma-AtySbornaja Aktiubińska??? klubów
1937  1Dinamo Ałma-AtaDinamo SzymkentDinamo Semipałatyńsk??? klubów
1938  2Dinamo Ałma-AtaSbornaja Szymkenta???? klubów
1939–1945  nie rozgrywano z powodu II wojny światowej
1946  3Dinamo Ałma-AtaLokomotiw DżambułMietałłurg Wostoka Szymkent??? klubów
1947  1Lokomotiw DżambułTrudowyje rezerwy AktiubińskDinamo Karaganda??? klubów
1948  1Trudowyje rezerwy Ałma-AtaTrudowyje rezerwy Aktiubińsk???? klubów
1949  1Dinamo KaragandaDinamo DżambułDinamo Aktiubińsk??? klubów
1950  1Sbornaja Ałma-AtySbornaja SzymkentaSbornaja Dżambułu??? klubów
1951  1Mietałłurg SzymkentIskra Ałma-AtaDinamo Semipałatyńsk??? klubów
1952  2Mietałłurg SzymkentLokomotiw DżambułNieftianik Gurjew??? klubów
1953  3Mietałłurg SzymkentNieftianik GurjewDinamo Ałma-Ata??? klubów
1954  4Dinamo Ałma-AtaDinamo SemipałatyńskMietałłurg Szymkent??? klubów
1955  5Dinamo Ałma-AtaDinamo AkmolińskNieftianik Gurjew??? klubów
1956  1Sbornaja Ałma-AtySbornaja GurjewaSbornaja Pawłodaru??? klubów
1957  1Stroitiel Ałma-AtaSpartak Ałma-AtaSzachtior Karaganda??? klubów
1958  1Spartak Ałma-AtaSzachtior SaranTrudowyje rezerwy Karaganda??? klubów
1959  2Spartak Ałma-AtaDinamo DżambułJenbek Semipałatyńsk??? klubów
1960  1Jenbek GurjewAwangard DżambułSpartak Pawłodar??? klubów
1961  1Awangard PetropawłWostok Ust-KamienogorskADK Ałma-Ata??? klubów
1962  1ADK Ałma-AtaMietałłurg TemyrtauGSK Semipałatyńsk??? klubów
1963  1Celinnik SemipałatyńskADK Ałma-AtaStroitiel Gurjew??? klubów
1964  2ADK Ałma-AtaMietałłurg TemyrtauGorniak Kentau??? klubów
1965  3ADK Ałma-AtaMietałłurg TemyrtauRentgen Aktiubińsk??? klubów
1966  1Aktiubiniec AktiubińskAwtomobilist Ałma-AtaGorniak Żezkazgan??? klubów
1967  1Torpedo KokczetawGorniak KentauIrtysz Semipałatyńsk??? klubów
1968  1Gorniak ŻezkazganSzachtior SaranNieftianik Szewczenko??? klubów
1969  1Szachtior SaranLokomotiw Ałma-AtaNieftianik Nowy Uzeń??? klubów
1970  1Stroitiel TemyrtauTraktor PawłodarLeningoriec Leninogorsk??? klubów
1971  2Jenbek ŻezkazganMetallist PetropawłMietałłurg Bałchasz??? klubów
1972  1Traktor PawłodarMietałłurg JermakTrud Szewczenko??? klubów
1973  3Jenbek ŻezkazganSzachtior JekybastuzBołat Temyrtau??? klubów
1974  1Gorniak NikolskiChimik StepnogorskSzachtior Jekybastuz??? klubów
1975  4Mietałłurg SzymkentAktiubiniec AktiubińskMetallist Petropawł??? klubów
1976  1Chimik StepnogorskBuriewiestnik KustanajTrud Szewczenko??? klubów
1977  2Chimik StepnogorskTrud SzewczenkoGorniak Karażał??? klubów
1978  1Trud SzewczenkoMaszZavod Ust-KamienogorskChimik Stepnogorsk??? klubów
1979  3Chimik StepnogorskMeliorator Szymkent???? klubów
1980  5Meliorator SzymkentGorniak KarażałWostokmasz Ust-Kamienogorsk??? klubów
1981  1Buriewiestnik KustanajGorniak KarażałFosforit Karatau??? klubów
Mistrzostwa ZSRR w piłce nożnej - II liga, strefa 7 Kazachskiej SRR (kaz. КСРО футболының чемпионаты - екінші лига, аймақ 7 Қазақ КСР)
1980  2Traktor PawłodarAłga FrunzeAktiubiniec Aktiubińsk??? klubów
1981  2Aktiubiniec AktiubińskSzachtior KaragandaCelinnik Celinograd??? klubów
Mistrzostwa ZSRR w piłce nożnej - II liga, strefa 8 Kazachskiej SRR (kaz. КСРО футболының чемпионаты - екінші лига, аймақ 8 Қазақ КСР)
1982  1Szachtior KaragandaMeliorator SzymkentChimik Dżambuł??? klubów
1983  2Szachtior KaragandaTraktor PawłodarMeliorator Szymkent??? klubów
1984  1Celinnik CelinogradSzachtior KaragandaChimik Dżambuł??? klubów
1985  6Meliorator SzymkentCelinnik CelinogradTraktor Pawłodar??? klubów
1986  7Meliorator SzymkentChimik DżambułCelinnik Celinograd??? klubów
1987  8Meliorator SzymkentTraktor PawłodarChimik Dżambuł??? klubów
1988  3Traktor PawłodarAłga FrunzeEnergetik Kustanaj??? klubów
1989  4Traktor PawłodarAłga FrunzeCelinnik Celinograd??? klubów
1990  1Wostok Ust'-KamenogorskŻetysu TałdykorganSpartak Semipałatyńsk??? klubów
1991  3Aktiubiniec AktiubińskSpartak SemipałatyńskKustanajec Kustanaj??? klubów
Oficjalne

Mistrzostwa Kazachstanu

SezonKTMistrzWicemistrzIII miejsceBr.Król strzelcówUwagi
Wysszaja Liga (kaz. Высшая лигасы)
1992  1Kajrat AłmatyArsenał-SKIF SzymkentTraktor Pawłodar21Kazachstan Siergiej Kogaj (Kajsar Kyzyłorda)2 rundy, 2 grupy, 24 klubów
1993  1Ansat PawłodarBatyr EkibastuzGorniak Chromtau28Kazachstan Aleksandr Szmarikow (Fosfor Dżambuł)2 rundy, 2 grupy, 25 klubów
1994  1Jelimaj SemipałatyńskAnsat PawłodarŻiger Szymkent20Kazachstan Oleg Litwinienko (Taraz Dżambuł)16 klubów
1995  2Jelimaj SemipałatyńskTaraz DżambułSzachtior Karaganda23Kazachstan Andriej Miroszniczenko (Jelimaj Semipałatyńsk)16 klubów
1996  1Taraz DżambułIrtysz PawłodarJelimaj Semipałatyńsk21Kazachstan Wiktor Antonow (Irtysz Pawłodar)18 klubów
1997  2Irtysz PawłodarFK TarazKajrat Ałmaty16Kazachstan Nurken Mazbajew (FK Taraz)14 klubów
1998  3Jelimaj SemipałatyńskBatyr EkibastuzIrtysz Pawłodar14Kazachstan Oleg Litwinienko (Jelimaj Semipałatyńsk)14 klubów
1999  3Irtysz-Bastau PawłodarAccess-Jesil PetropawłSOPFK Kajrat Ałmaty24Turkmenistan Rejepmyrat Agabaýew (SOPFK Kajrat Ałmaty)16 klubów
2000  1Żenis AstanaAccess-Golden Grane PetropawłIrtysz Pawłodar21Brazylia Nilton Pereira Mendes (Irtysz Pawłodar)15 klubów
2001  2Żenis AstanaFK AtyrauJesil-Bogatyr Petropawł30Rosja/Kazachstan Arsen Tlechugow (Żenis Astana)17 klubów
Superliga (kaz. Суперлигасы)
2002  4Irtysz PawłodarFK AtyrauToboł Kustanaj16Kazachstan Jewgienij Lunew (Szachtior Karaganda)2 rundy, 2 grupy po 6 klubów
2003  5Irtysz PawłodarToboł KustanajŻenis Astana18Kazachstan Andriej Finonczenko (Szachtior Karaganda)17 klubów
2004  2Kajrat AłmatyIrtysz PawłodarToboł Kustanaj22Uzbekistan Ulugʻbek Baqoyev (Toboł Kustanaj)
Kazachstan Arsen Tlechugow (Kajrat Ałmaty)
19 klubów
2005  1FK AktöbeToboł KustanajKajrat Ałmaty20Kazachstan Murat Tleszew (Irtysz Pawłodar)16 klubów
2006  3Żenis AstanaFK AktöbeToboł Kustanaj17Uzbekistan Dżafar Irismietow (FK Ałmaty)16 klubów
2007  2FK AktöbeToboł KustanajSzachtior Karaganda17Uzbekistan Dżafar Irismietow (FK Ałmaty)16 klubów
Priemjer-Liga (kaz. Премьер-лигасы)
2008  3FK AktöbeToboł KustanajIrtysz Pawłodar13Kazachstan Murat Tleszew (Irtysz Pawłodar)
Mołdawia Alexandru Golban (Toboł Kustanaj)
16 klubów
2009  4FK AktöbeŁokomotiw AstanaSzachtior Karaganda18Kazachstan Murat Tleszew (FK Aktöbe)
Turkmenistan Wladimir Baýramow (Toboł Kustanaj)
14 klubów
2010  1Toboł KustanajFK AktöbeIrtysz Pawłodar16Uzbekistan Ulugʻbek Baqoyev (Toboł Kustanaj)12 klubów
2011  1Szachtior KaragandaŻetisu TałdykorganFK Aktöbe18Uzbekistan Ulugʻbek Baqoyev (Żetisu Tałdykorgan)12 klubów
2012  2Szachtior KaragandaIrtysz PawłodarFK Aktöbe18Uzbekistan Ulugʻbek Baqoyev (Żetisu Tałdykorgan)14 klubów
2013  5FK AktöbeFK AstanaKajrat Ałmaty15Białoruś Ihar Ziańkowicz (Szachtior Karaganda)12 klubów
2014  1FK AstanaFK AktöbeKajrat Ałmaty16Republika Środkowoafrykańska Foxi Kéthévoama (FK Astana)2 rundy, 2 grupy po 6 klubów
2015  2FK AstanaKajrat AłmatyFK Aktöbe22Wybrzeże Kości Słoniowej Gerard Gohou (Kajrat Ałmaty)2 rundy, 2 grupy po 6 klubów
2016  3FK AstanaKajrat AłmatyIrtysz Pawłodar22Wybrzeże Kości Słoniowej Gerard Gohou (Kajrat Ałmaty)2 rundy, 2 grupy po 6 klubów
2017  4FK AstanaKajrat AłmatyOrdabasy Szymkent24Wybrzeże Kości Słoniowej Gerard Gohou (Kajrat Ałmaty)3 rundy, 12 klubów
2018  5FK AstanaKajrat AłmatyToboł Kustanaj18Armenia Marcos Pizzelli (FK Aktöbe)3 rundy, 12 klubów
2019  6FK AstanaKajrat AłmatyOrdabasy Szymkent19Chorwacja Marin Tomasov (FK Astana)
Ukraina Aderinsola Habib Eseola (Kajrat Ałmaty)
3 rundy, 12 klubów
2020  3Kajrat AłmatyToboł KustanajFK Astana12Brazylia João Araújo (Ordabasy Szymkent)3 rundy, 12 klubów
2021  2Toboł KustanajFK AstanaKajrat Ałmaty17Chorwacja Marin Tomasov (FK Astana)14 klubów

Statystyka

Klasyfikacja według klubów

W dotychczasowej historii Mistrzostw Kazachstanu na podium oficjalnie stawało w sumie 17 drużyn. Liderem klasyfikacji jest FK Astana, która zdobyła 6 tytułów mistrzowskich.

Stan na grudzień 2020.

Lp.KlubMiejsca na podiumZwycięskie sezony
Gold medal with cup.svgSilver medal with cup.svgBronze medal with cup.svg
1.FC Astana6212014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019
2.Irtysz Pawłodar5461993, 1997, 1999, 2002, 2003
3.FK Aktöbe5332005, 2007, 2008, 2009, 2013
4.Kajrat Ałmaty3551992, 2004, 2020
5.FK Astana-643012000, 2001, 2006
Jelimaj Semej3011994, 1995, 1998
7.Szachtior Karaganda2032011, 2012
8.Toboł Kustanaj1542010
9.FK Taraz1201996
10.Jesil-Bogatyr Petropawł021
11.FK Atyrau020
Batyr Ekibastuz020
13.Arsenał-SKIF Szymkent010
Żetisu Tałdykorgan010
15.Ordabasy Szymkent002
16.Gorniak Chromtau001
Żiger Szymkent001

Klasyfikacja według miast

Siedziby klubów: Stan na grudzień 2019.

MiastoLiczba tytułówKluby
Astana9FC Astana (6), FK Astana-64 (3)
Aktobe
4
FK Aktöbe (4)
PawłodarIrtysz Pawłodar (4)
Semej3Jelimaj Semej (3)
Ałmaty
2
Kajrat Ałmaty (2)
KaragandaSzachtior Karaganda (2)
Kustanaj
1
Toboł Kustanaj (1)
TarazFK Taraz (1)

Uczestnicy

Są 39 zespołów, które wzięli udział w 27 sezonach Mistrzostw Kazachstanu, które były prowadzone od 1992 aż do sezonu 2018 łącznie. Tylko Irtysz Pawłodar i Szachtior Karaganda były zawsze obecne w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2018.

Zobacz też

  • Tabela wszech czasów mistrzostw Kazachstanu w piłce nożnej
  • Priemjer Ligasy
  • Puchar Kazachstanu

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of the Central African Republic.svg
The proportions of this flag are 3:2; however, there is no official definition for the correct proportions and also 5:3 is widely used.
Flag of Côte d'Ivoire.svg
Flag of the Ivory Coast, written by Jon Harald Søby, modified by Zscout370. The colors match to what is reported at http://fotw.vexillum.com/flags/ci.html.
Flag of Croatia.svg
Łatwo można dodać ramkę naokoło tej grafiki
Gold medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Złoty medal z pucharem.
Silver medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Srebrny medal z pucharem.
Bronze medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Brązowy medal z pucharem.
Yellow pog.svg
Shiny yellow button/marker widget. Used to mark the location on a map.