Mogiła powstańców styczniowych 1863 w Łomży

Cmentarz - mogiła powstańców 1863
Obiekt zabytkowy nr rej. A-440 z 30.12.1991[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łomża

Adres

Szosa Zambrowska

Typ cmentarza

grób zbiorowy

Wyznanie

chrześcijańskie

Stan cmentarza

dobrze zachowany

Powierzchnia cmentarza

10 m2

Położenie na mapie Łomży
Mapa konturowa Łomży, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz - mogiła powstańców 1863”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz - mogiła powstańców 1863”
Ziemia53°10′14,5″N 22°05′03,4″E/53,170694 22,084278

Cmentarz - mogiła powstańców 1863 – miejsce straceń i mogiła zbiorowa powstańców styczniowych, znajdujące się w Łomży.

Egzekucje odbywały się wobec licznie spędzonych przez kozaków mieszkańców Łomży. Za miastem przy Szosie Zambrowskiej wbudowano szubienicę i postawiono słupy, do których przywiązywano rozstrzeliwanych. Ofiary egzekucji wrzucano do wcześniej wykopanych w tym miejscu dołów.

Pomnik powstał z inicjatywy E. Zajączkowskiego, właściciela zakładu fotograficznego w Łomży. Został on odsłonięty oraz poświęcony 2 listopada 1916 roku. Pomnik wykonany z głazu polnego z wyrytym krzyżem, opleciony kajdanami i kosami.

Pamiątkowa inskrypcja

Poniżej krzyża znajduje się napis: Bojownikom za wolność ojczyzny rodacy.

Na tablicy pamiątkowej usytuowanej obok pomnika znajdują się nazwiska rozstrzelanych:

  • Konstanty Kulesza (28 listopada 1863),
  • Sylwester Jewreinow (27 listopada 1864)

oraz powieszonych:

  • Dominik Trzęciński (7 listopada 1863),
  • Stanisław Banach, Franciszek Stoduba, Ignacy Bruliński, Józef Michalski (27 października 1864),
  • Antoni Brzóska (27 listopada 1864),
  • Cyprian Januszczyk, Fabian Konopka (8 grudnia 1964).

Znane są opracowania, które podają inne nazwiska straconych w latach 1863–1864, niewymienione na tablicy pamiątkowej[2].

Opis miejsca

Cmentarz jest ogrodzony, od strony Szosy Zambrowskiej ogrodzenie murowane z czerwonej cegły klinkierowej z metalową bramą. Na murze ogrodzenia tablica informacyjna w języku polskim, angielskim i niemieckim. Cmentarz utrzymywany w stylu parkowym z nasadzeniami drzew, krzewów i kwiatów. Do mogiły prowadzi alejka wykonana z betonowych płyt[3].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021.
  2. ↑ Tragedia „Mokrej Łączki”. [dostęp 2014-05-20].
  3. ↑ Miejsca pamięci narodowej poświęcone powstańcom styczniowym 1863 -1864 na terenie województwa podlaskiego. [dostęp 2014-05-20].

Bibliografia

  • Donata Godlewska, Czesław Brodzicki: Łomża w latach 1794-1866. Warszawa: PWN, 1987. ISBN 83-01-07251-2.
  • Ewa Szerszeń: Zabytkowe cmentarze - woj. łomżyńskie. Warszawa: Fundacja Ochrony Zabytków, 1991. ISBN 83-85490-03-5.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Legenda miejsce kultu.svg
Symbol miejsca kultu do legendy mapy
Łomża location map(1).png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Łomży, Polska
Łomża - Pomnik Powstańców Styczniowych.JPG
Autor: Adam-dalekie-pole, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pomnik ten znajduje się przy ul. Szosa Zambrowska. W tym miejscu dokonano egzekucji bojowników Powstania Styczniowego z 1863 roku. Dla upamiętnienia ofiar tych wydarzeń mieszkańcy Łomży stawiali tu drewniane krzyże. Z inicjatywy fotografa łomżyńskiego E. Zajączkowskiego w miejscu pochówku postawiono okolicznościowy głaz –pomnik. Jego uroczyste poświęcenie odbyło się 2 listopada 1916 roku.