Mokrzesz

Artykuł

50°48′42″N 19°23′8″E

- błąd

39 m

WD

50°48'N, 19°23'E, 50°48'44.89"N, 19°23'41.71"E

- błąd

2316 m

Odległość

1380 m

Mokrzesz
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

częstochowski

Gmina

Mstów

Liczba ludności (2008)

532

Strefa numeracyjna

34

Kod pocztowy

42-244

Tablice rejestracyjne

SCZ

SIMC

0138626

Położenie na mapie gminy Mstów
Mapa konturowa gminy Mstów, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Mokrzesz”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Mokrzesz”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Mokrzesz”
Ziemia50°48′42″N 19°23′08″E/50,811667 19,385556

Mokrzesz – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Mstów.

Położenie geograficzne

Mokrzesz leży na skraju Jury Krakowsko-Częstochowskiej, od południa i zachodu otoczona pagórkami, trzy najbliższe to „Figura”, „Pańska Góra”(zwana potocznie „Pańskie”) i „Dupnica”, na północ od wioski rozciąga się Wyżyna Przedborska, natomiast od zachodu obszary leśne („Pachowiec” i „Las Potocki”) Przez wieś przebiega Droga wojewódzka nr 786, krzyżują się drogi do Żurawia i Krasic.

Nazwa

Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1220 roku, z dokumentu biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża[1] w którym miejscowość wymieniona jest w formie Matrzessa.[2] Kolejna wzmianka o miejscowości znajduje się w łacińskim dokumencie z 1250 roku wydanym przez papieża Innocentego IV w Lyonie gdzie wieś zanotowana została w zlatynizowanej, staropolskiej formie „Mocresa”[3].

Historia miejscowości

Początki miejscowości sięgają średniowiecza. W 1220 r. miała składać dziesięcinę klasztorowi Kanoników regularnych we Mstowie. W latach 80. XVIII w. wieś była własnością Kazimierza Tymowskiego, chorążego piotrkowskiego, a po nim Mikołaja i Stanisława Tymowskich. W lustracji pow. lelowskiego w 1789 r. odnotowano, że Mokrzesz i Wola Mokrzeska miały łącznie 53 domy (w tym dwór, browar, dwie karczmy, młyn, 4 chałupy rzemieślnicze) i 267 mieszkańców (w tym 5 Żydów). W 1792 r. Mokrzesz liczyła 33 domy (w tym dwór i dom żydowski) i 196 mieszkańców (w tym 5 szlachty i 5 Żydów). Natomiast Wola Mokrzeska, będąca własnością szlachecką, miała w tym czasie 21 domów, w tym dom leśniczego, młyn, chałupy leśnego, przychodniego i stelmacha. Mieszkało tu 115 osób (w tym 4 szlachty i 6 Żydów). Z Mokrzeszą związana była jeszcze Skałka, w której znajdowała się chałupa leśnego. Do wsi należał las sosnowy, jodłowy, świerkowy i olszowy. Żydzi należeli do kahału w Janowie.

Po rozbiorach wieś znalazła się w Ekonomii Rządowej Częstochowskiej. W 1806 r. Jarosław Tymowski wykupił wieś z Ekonomii Rządowej. Po 1867 r. miejscowość znalazła się w pow. częstochowskim będącym częścią ówczesnej guberni piotrkowskiej.

W okresie II Rzeczypospolitej pozostając w pow. częstochowskim, należała wraz z nim do woj. kieleckiego. W okresie II wojny światowej Mokrzesz, będąc w Generalnym Gubernatorstwie, należała do dystryktu radomskiego. Następnie w latach 1952-1954 miejscowość była siedzibą gminy Mokrzesz a od 1954 r. gromadzkiej rady narodowej. W okresie 1954-1956 we wsi funkcjonowała Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna (RSP). W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego. W 1953 r. w Mokrzeszy utworzono bibliotekę w ramach podnoszenia kultury wsi.

Według danych z końca 1970 r., Mokrzesz obejmowała 1153 ha powierzchni i liczyła 804 mieszkańców, OSP liczyła 19 strażaków. Przez dziesiątki lat Mokrzesz należała do parafii w Żurawiu, 1 października 1988 biskup Stanisław Nowak erygował parafię, wyłączając jej teren z parafii św. Bartłomieja w Żurawiu, pracę duszpasterską i katechetyczną prowadził ks. S. Kaczmarek.

Spis ulic

  • Częstochowska
  • Kościelna
  • Krótka
  • Ogrodowa
  • Równoległa
  • Wygwizdów

Instytucje działające w Mokrzeszy

Znani ludzie

Przypisy

  1. ↑ Stefan Krakowski, Alfred Czarnota: Dzieje Częstochowy od zarania do czasów współczesnych. Katowice: Śląsk, 1964, s. 28-31.
  2. ↑ Franciszek Kulczycki, "Monumenta mediiaevi historica res gestas Poloniae illustrantia", Tomus IX, Cracoviae, 1886, str. 27.
  3. ↑ Colmar Grünhagen 1866 ↓, s. 280.
  4. ↑ Strona WWW klubu.

Bibliografia

  • Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Breslau: Josef Max & COMP., 1866.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Gmina Mstów
Siedziba gminy
Sołectwa
Miejscowości niesołeckie

POL gmina Mstów COA.svg

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Częstochowa County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Częstochowa County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.06 N
  • S: 50.61 N
  • W: 18.82 E
  • E: 19.85E
Mstów (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map