Molo w Sopocie

Molo spacerowe w Sopocie

nr rej. 864 z 1 kwietnia 1982
(c) Diego Delso, CC BY-SA 3.0
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Miejscowość	Sopot
Ukończenie budowy	przełom XIX/XX, lata 30. XX w.
Położenie na mapie Sopotu Molo spacerowe w Sopocie
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Molo spacerowe w Sopocie
Położenie na mapie województwa pomorskiego Molo spacerowe w Sopocie
54°26′52″N 18°34′34″E/54,447778 18,576111

Molo w Sopocie im. Jana Pawła II – najdłuższe molo nad Morzem Bałtyckim^[1]. Ma około pół kilometra długości – część spacerowa ma 511,5 m, z czego 458 m wchodzi w głąb Zatoki Gdańskiej. Jest jedną z największych atrakcji miasta. W głowicy mola jest zlokalizowana przystań morska „Molo” w Sopocie.

Historia

Molo w Sopocie, ostatnia dekada XIX w.

Pierwszy pomost, mierzący 31,5 metra, zbudowany został w 1827 przez doktora Jerzego Haffnera. Następnie, do końca XIX, molo wydłużone zostało do 150 m, a w 1910 do 315 m. Obecnie istniejące molo zostało zbudowane w l. 1927-1928 – przebudowano wtedy też Skwer Kuracyjny. Była to największa przebudowa w historii mola – okazją było 25-lecie Sopotu oraz 100-lecie budowy pomostu. W latach 90. XX dobudowano żelbetową głowicę, ochraniającą pomost główny, a na początku XXI w. prowadzono prace konserwacyjne tegoż pomostu.

Obiekt początkowo spełniał funkcję lokalnej przystani, dopiero po pewnym czasie (po rozbudowie uzdrowiska) uzyskał funkcję rekreacyjną. Z mola podziwiać można widok na Grand Hotel, port morski Gdańsk oraz Kępę Redłowską.

W 2005 r. w części mola ustanowiono przystań morską „Molo” w Sopocie. W tym też roku molu nadano patronat.

W lipcu 2011 firma Hydrobudowa zakończyła budowę mariny dla ponad 100 jachtów, na końcu pomostu. Wiosną 2021 roku kosztem 3,2 mln zł rozpoczęto dalszą rozbudowę mariny, w ramach której przy ostrodze mola powstanie m.in. nowy pomost pływający o długości 100 m z pogłębionym torem podejściowym, pawilon z zapleczem socjalnym (sanitariat, szatnia, przechowywanie sprzętu) oraz nowy slip (rampa do wodowania jednostek)^[2][3].

W latach 1961–1963 przed wejściem na molo funkcjonował klub muzyki młodzieżowej Non Stop.

Do października 2020 przez niemal 30 lat molo z przystanią jachtową dzierżawiła od miasta prywatna spółka Kąpielisko Morskie Sopot. Od tego czasu obiektem zarządza Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji. W 2021 sprzedał on 960 tys. biletów wstępu na molo^[4].

(c) Diego Delso, CC BY-SA 3.0

Promenada nadmorska i molo, widok z latarni, maj 2013

(c) JANBUR, CC-BY-SA-3.0

Widok z początku drewnianej części, grudzień 2006

Główna brama na Skwer Kuracyjny

Tablica pamiątkowa u wejścia na molo

Molo przystanią

Początki żeglugi przybrzeżnej

W 1888 uruchomiono pierwszą regularną linię żeglugową, łączącą Sopot z Gdańskiem. W 1922 Towarzystwo Żeglugi Morskiej „Gryf” otworzyło linię żeglugową na trasie: Gdańsk-Sopot-Gdynia-Puck-Hel obsługiwaną przez małe stateczki „Abdank”, „Ajaks”, „Gryf”, „Jadwiga”, „Kaszuba”, „Monika” i „Straż”. W 1929 PP „Żegluga Polska” pływała do Gdyni i na Hel statkami „Gdańsk”, „Gdynia”, „Hanka”, „Jadwiga” i „Wanda”.

Portowa funkcja mola

Mapa rejsów Seedienst Ostpreußen z 1936

Molo pełniło też, zwłaszcza w okresie międzywojennym, funkcję przystani dla dużych statków pasażerskich. Statki kotwiczyły w pewnym oddaleniu od mola, do którego pasażerowie byli przewożeni łodziami. Odnotowano zawinięcia m.in. jednostek armatorów:

• angielskich
  • Blue Star Line – „Arrandora” (12 838 t),
  • Canadian Pacific Line – „Empress of Australia” (21 498 t) – 2 lipca 1935, „Montcalm” (16 418 t),
  • Cunard Line – „Franconia” (20 158 t), Lancastria” (16 243 t) – 4 lipca 1935,
  • Lamport and Holt Line – „Voltaire” (13 248 t),
  • Orient Steam Navigation Company – „Orcades” (23 456 t), „Orion” (23 371 t), „Orontes” (20 097 t),
  • P&O Line (Peninsular & Oriental Steam Navigation Company) – „Viceroy of India” (19 648 t), „Moldavien” (16 436 t),
  • Royal Mail Lines Ltd – „Atlantis” (15 620 t),
• belgijskiego Lloyd Royal (Compagnie Maritime Belge) – „Leopoldville” (11 256 t),
• francuskiej French Line (Compagnie Générale Transatlantique) – „Colombie” (13 391 t),
• holenderskiej Royal Netherlands Steamship Co. (Koninklijke Nederlandsche Stoomboot Maatschappij – KNSM) – „Columbia” (10 782 t), „Costa Rica” (8 672 t),
• niemieckich
  • Hamburg America Line – „Reliance” (19 618 t), „Milwaukee” (16 699 t), „Ozeana” (7 859 t) – 1 lipca 1935,
  • North German Lloyd Company (Nord-deutscher Lloyd – NDL Bremen) – „Columbus” (32 364 t) – 3 lipca 1935, „General v. Steuben” (13 325 t),
• norweskiej Norse American Line (Det Norsk Amerikanske Dampskibsselskab) – „Bergensfjord” (10 699 t),
• szwedzkiej Swedish America Line (Svenska Amerika Linien – SAL) – „Gripsholm” (20 000 t) – w czerwcu 1935, „Drottningholm” (11 182 t), „Marieholm” (1 162 t).

Największy z nich „Columbus” (32 364 t) był około dwóch razy większy od polskich sztandarowych jednostek – „Batorego” (14 287 t) i „Stefana Batorego” (15 024 t) które regularnie zawijały do pobliskiej Gdyni.

W okresie 1920-1939 Sopot obsługiwał serwis żeglugowy Prus Wschodnich – Seedienst Ostpreußen, np. w sezonie letnim 1939 komunikując drogą morską Sopot z Kilonią, Travemünde, Świnoujściem, Pilawą (Bałtijskiem), Memelem (Kłajpedą), Rygą i Helsinkami. Rejsy obsługiwały jednostki następujących armatorów: Norddeutscher Lloyd z Bremy, Hapag z Hamburga oraz Braeunlich ze Szczecina. Z chwilą wkroczenia Niemców do Polski, serwis zlikwidowano.

Mało znane są dwa epizody:

• z 21 października 1947, kiedy na pokładzie brytyjskiego frachtowca „Baltavia” opuścił Polskę Stanisław Mikołajczyk,
• oraz z grudnia 1970, kiedy przy sopockim molu wyokrętowano przybyłych z Montrealu pasażerów transatlantyka „Stefan Batory”^[5].

Od 1946 żeglugę przybrzeżną realizuje Żegluga Gdańska.

Epizod lotniczy

Hydroplan w Sopocie w rejsie z Hamburga do Tallina (1923)

W okresie sezonu letniego 1923 sopockie molo wielokrotnie służyło jako przystań dla hydroplanów. Nie można było jednak uruchomić regularnej komunikacji, zwłaszcza większymi samolotami. W kwietniu 1925 władze miejskie wydzieliły do tego celu teren przy Łazienkach Południowych. Budynek odpraw celnych znajdował się nieopodal. Szczegółowe badania wykazały jednakże, że niekorzystne prądy morskie i mierzeje pozwoliłyby by tylko na rzadko niezakłócany ruch lotniczy. Z tego powodu, w maju 1925 otwarto przystań hydroplanów w Gdańsku-Pleniewie. Sopocki epizod lotniczy zakończył się definitywnie w 1927^[6].

Molo w kulturze

Na molo zrealizowano następujące filmy, seriale lub projekty kulturalne:

Zobacz też

• Molo w Gdyni Orłowie
• Latarnia Morska Sopot
• d. Park Hotel w Sopocie przy wejściu na molo
• Dom Zdrojowy w Sopocie
• Zakład Balneologiczny w Sopocie

Przypisy

Bibliografia

• Album Statki w Sopocie 1938, [w:] [2]
• Abramowicz, Dorota: Łowca statków z Zoppot, [w:] [3]

Linki zewnętrzne

• Strona sopockiego mola
• Rozkład rejsów z 1939 roku
• Galeria zdjęć historycznych
• Archiwalne widoki mola w bibliotece Polona