Momčilo Đujić
 | |
| Kraj działania | Jugosławia Stany Zjednoczone |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 27 lutego 1907 Topolje |
| Data i miejsce śmierci | 1 września 1999 San Marcos, USA |
| Miejsce pochówku | ?↗ |
| Wyznanie | prawosławie |
| Kościół | Serbski Kościół Prawosławny |
| Prezbiterat | 1933 |
Momčilo Đujić (ur. 27 lutego 1907 we wsi Topolje k. Knina, zm. 11 września 1999 w San Marcos w USA) – serbski duchowny prawosławny, nacjonalista odpowiedzialny za czystki etniczne na ludności chorwackiej, oficer czetnicki podczas II wojny światowej.
Życiorys
Momčilo R. Đujić uczył się w szkole powszechnej w Kninie, a następnie gimnazjum w Szybeniku. Przeszedł jednak do seminarium prawosławnego w miejscowości Sremski Karlovci. W 1933 otrzymał święcenia kapłańskie. Pierwsze probostwo objął w mieście Strmica koło Knina. Uczestniczył w demonstracjach w Belgradzie skierowanych przeciwko podpisaniu przez rząd jugosłowiański konkordatu ze Stolicą Apostolską na krótko przed agresją Niemiec na Jugosławię 6 kwietnia 1941.
Po powstaniu Niepodległego Państwa Chorwackiego (NDH) i pierwszych masakrach Serbów przez Chorwatów, Đujić wraz z grupą swoich popleczników rozbroił posterunek żandarmerii w Strmicy. Kiedy w rejon Knina przybyło włoskie wojsko, znalazł się w obozie dla serbskich uchodźców. 13 sierpnia 1941 roku brał udział w spotkaniu z Włochami w miejscowości Pađeni, gdzie serbscy nacjonaliści podpisali umowę o kolaboracji z Włochami[1]. Latem 1941 sformował czetnicki oddział partyzancki w północnej Dalmacji, stając na jego czele. We wrześniu został dowódcą pułku czetnickiego „Petar Mrkonjić”. Jego oddziały formalnie wchodziły w skład Ochotniczej Milicji Antykomunistycznej, podlegającej włoskim władzom okupacyjnym.
W 1942 otrzymał tytuł czetnickiego wojewody. Brał udział w organizowaniu Czetnickiej Dywizji Dinarskiej, a następnie został jej dowódcą. Walczył z NOVJ i chorwackimi ustaszami, współpracując natomiast z Włochami, jak też Niemcami. Ponadto Dywizja Dinarska przeprowadzała czystki etniczne wśród Chorwatów. 10 lutego Đujić i pozostali dowódcy czetniccy, Ilija Mihić, Petar Baćović i Radovan Ivanišević, podpisali wspólną odezwę nawołującą Serbów do zniszczenia „Żydów-komunistów”[2]. Pod koniec września 1943 dowództwo niemieckiej 114. Dywizji Piechoty otrzymało od najwyższego dowództwa rozkaz aresztowania M. Đujicia, co było związane z obawami przed rzekomym lądowaniem aliantów w Dalmacji i przyłączeniem się do nich czetników. Rozkaz został jednak zlekceważony przez lokalnych dowódców, gdyż potrzebowali oni pomocy do walki z NOVJ Josipa Broz Tity. W grudniu 1944 Dywizja Dinarska wycofała się za zgodą władz NDH poprzez chorwackie Przymorze i Istrię do Słowenii. W pierwszych dniach maja 1945 skapitulowała przed Brytyjczykami.
Momčilo Đujić został aresztowany i osadzony w obozie tymczasowym w miejscowości Eboli we Włoszech. Wypuszczony na wolność wyjechał do USA, a następnie Kanady, gdzie założył Ruch Serbskich Czetników „Ravne Gore”. W SFR Jugosławii był oskarżony o zbrodnie wojenne i kolaborację oraz zaocznie skazany na karę śmierci. Władze amerykańskie jednak nigdy nie zgodziły się na wydanie go. Ostatni okres swojego życia spędził w Kalifornii.
28 czerwca 1989 roku Đujić nadał tytuł wojewody Vojislavowi Šešeljowi, przywódcy Serbskiej Partii Radykalnej (SRS), która odwołuje się do tradycji czetników. Odwołał go jednak w grudniu 1998 z powodu współpracy SRS ze Slobodanem Miloševiciem, którego polityki nie aprobował.
Przypisy
- ↑ Hoare, Marko Attila (2006). Genocide and Resistance in Hitler’s Bosnia: The Partisans and the Chetniks. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-726380-8. s. 135.
- ↑ Hoare, Marko Attila (2006). Genocide and Resistance in Hitler’s Bosnia: The Partisans and the Chetniks. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-726380-8. s. 162.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Vojvoda Momčilo Đujić