Monasterzysko Wielkie

Artykuł

53°51′17″N 19°20′37″E

- błąd

38 m

WD

53°51'16.9"N, 19°20'37.0"E

- błąd

14 m

Odległość

0 m

Monasterzysko Wielkie
osada
Ilustracja
Dawny (nieistniejący) dwór na XIX-wiecznej litografii
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

sztumski

Gmina

Stary Dzierzgoń

Sołectwo

Matule

Liczba ludności (2009)

193[1][2]

Strefa numeracyjna

55

Kod pocztowy

82-450[3]

Tablice rejestracyjne

GSZ

SIMC

0156943

Położenie na mapie gminy Stary Dzierzgoń
Mapa konturowa gminy Stary Dzierzgoń, po lewej znajduje się punkt z opisem „Monasterzysko Wielkie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Monasterzysko Wielkie”
Położenie na mapie powiatu sztumskiego
Mapa konturowa powiatu sztumskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Monasterzysko Wielkie”
Ziemia53°51′17″N 19°20′37″E/53,854722 19,343611

Monasterzysko Wielkie (niem. Groß Münsterberg[4][5]) – osada w Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Stary Dzierzgoń. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Matule.

W miejscowości znajduje się kościół filialny parafii w Starym Dzierzgoniu.

Nazwa

Pierwotna nazwa miejscowości to Monstreberg.

12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Monasterzysko Wielkie, określając II przypadek jako „Monasterzyska”, a przymiotnik jako „monasterski”[4]; w późniejszym czasie zmieniono dopełniacz na „Monasterzyska Wielkiego”[6].

Administracja

W 1973 r. miejscowość należała do powiatu morąskiego, gmina i poczta Stary Dzierzgoń.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa elbląskiego.

Historia

Miejscowość wzmiankowana w dokumentach z lat 1131 i 1132 jako wieś czynszowa na 60 włókach. W 1782 r. odnotowano w miejscowości 22 domy (dymy), natomiast w 1858 r. w 16 gospodarstwach domowych mieszkały 234 osoby. W latach 1937–1939 w Monasterzysku Wielkim mieszkały 273 osoby.

W 1933 r.[7] w miejscowości mieszkało 320 osób, a w 1939 r.[8] – 271 osób[5].

Zabytki

Według rejestru zabytków NID[9] na listę zabytków wpisana jest neogotycka kaplica grobowa z połowy XIX w. (nr rej.: A-766 z 12.09.1973), miejsce pochówku dawnych właścicieli wsi.

Kaplica to budynek o narożnych przyporach przedłużonych sterczynami w kształcie wieżyczek. We wsi znajdują się fundamenty dworu z XVIII wieku, park podworski oraz czworaki z XIX wieku[10].

Przypisy

  1. BDL :: Bank Danych Lokalnych. Główny Urząd Statystyczny, 2013. [dostęp 2013-07-19]. (pol.).
  2. Stan na 1 stycznia 2009 roku.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 804 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  5. a b Michael Rademacher: Deutsche Verwaltungsgeschichte Ostpreußen, Kreis Mohrungen. 2006. [dostęp 2013-07-19]. (niem.).
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. Stan na 16 czerwca 1933 roku.
  8. Stan na 17 maja 1939 roku.
  9. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2022-01-03].
  10. Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 s. 31 ISBN 83-7200-631-8

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Stary Dzierzgoń (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Stary Dzierzgoń, Polska
Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Powiat sztumski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu sztumskiego, Polska
Gut Gross-Münsterberg Sammlung Duncker.jpg
Zabudowa dawnego (nieistniejącego dworu) w Monasterzysku Wielkim