Monopolis

Monopolis
Symbol zabytku nr rej. A/355/1-8 z 25.10.1994[1]

Główny budynek od strony Kopcińskiego (2007)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

ul. Kopcińskiego 58/60

Typ budynku

pofabryczny

Styl architektoniczny

neogotyk

Architekt

Franciszek Chełmiński
Grupa5 Architekci

Inwestor

Virako

Powierzchnia użytkowa

29 400 m²

Rozpoczęcie budowy

1896

Ukończenie budowy

1902

Ważniejsze przebudowy

2017-2020 (planowane)

Pierwszy właściciel

Imperium Rosyjskie

Obecny właściciel

Virako

Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „Monopolis”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Monopolis”
Ziemia51°45′46″N 19°29′06″E/51,762778 19,485000
Strona internetowa

Monopolisłódzkie centrum biurowo-rozrywkowo-kulturalne, powstające w dawnym Zespole Zakładów Przemysłu Spirytusowego "Monopol Wódczany", zlokalizowane przy ulicy Kopcińskiego 58/60[2]. W latach 1902-2007 kompleks pełnił funkcję fabryki alkoholu (oraz tymczasowo tytoniu), następnie w 2013 roku, po likwidacji zakładów Polmos, teren został wykupiony przez firmę Virako, która ma zamiar zaadaptować fabrykę na potrzeby biur, usług i sztuki[3].

Część terenu dawnych zakładów została wcześniej wykupiona przez firmę Virako i na tym terenie został wybudowany biurowiec Forum 76, który został otwarty w 2009 roku. Budynek ten nie jest obecnie własnością firmy Virako - został sprzedany w 2016 roku funduszom inwestycyjnym Benson Elliot i Sharow Capital i powtórnie w 2020 roku funduszowi MVGM[4].

Historia

Był to trzeci pod względem wielkości kompleks fabryczny w Łodzi, zaraz po zakładach Karola Scheiblera oraz Izraela Poznańskiego (obecnie Manufaktura)[5]. Jego historia rozpoczęła się w 1896 roku, gdy rosyjskie Ministerstwo Skarbu kupiło od łódzkiego magistratu i prywatnego właściciela teren w okolicy obecnego tzw. "skrzyżowania marszałków". Po 4 latach powstał tam kompleks budynków fabrycznych z czerwonej cegły, w którym rozpoczęto produkcję wszelkiego rodzaju wódek. Obiekt zaprojektował Franciszek Chełmiński. Na terenie znajdują się: budynek filtracji i zmiękczania, budynek laboratorium i morsowni, budynek przepompowni spirytusu, magazyn ze zbiornikami spirytusu oraz magazyn spirytusu i denaturatu. Po wybuchu pierwszej wojny światowej teren został oddany magistratowi, a fabryka została przekwalifikowana na produkcję wódki i tytoniu, a w części budynków urządził przytułek dla żebraków, prosektorium i szkołę.

W 1920 roku, przekazano kompleks Skarbowi Państwa, który 9 grudnia 1927 roku produkcję tytoniu przeniósł na ul. Kopernika, zaś w tym miejscu stworzył Państwową Wytwórnię Wódek nr 14 podlegającą Dyrekcji Monopolu Spirytusowego w Warszawie. Po wybuchu drugiej wojny światowej ograniczono produkcję alkoholu i uruchomiono tam magazyn dla Wehrmachtu. W czasach PRL wznowiono produkcję alkoholu, denaturatu oraz octu. W 1963 roku, w wyniku połączenia fabryk w Łodzi i Kutnie zainicjowano Łódzkie Zakłady Przemysłu Spirytusowego, oferujące wódki czyste i gatunkowe oraz denaturat i spirytus. W latach 70. XX wieku zakłady odniosły szczytową formę, uzyskując na 22 produkty znak jakości klasy światowej. W 2007 roku zakład Polmosu postawiono w stan likwidacji, kończąc jednocześnie produkcję alkoholu[6][5].

Zespół budynków wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem A/355/1-8 z 25.10.1994[1].

Projekt Monopolis

W 2013 roku właścicielem kompleksu została firma Virako, która rok później ogłosiła powstanie wieloletniego projektu o nazwie "Monopolis". Autorem nazwy oraz loga był Janusz Kaniewski[7]. W latach 2014-17 udostępniono teren dla celów kulturalnych, rozrywkowych i muzycznych[8]. W międzyczasie przeprowadzono także wizję lokalną z pracownikami byłego Polmosu. 16 maja 2017 ogłoszono rewitalizację fabryki pod cele kulturalne, rozrywkowe, usługowe i biurowe, tworząc drugie takie centrum w Łodzi po Manufakturze[3][9]. W obiekcie znajdą się:

  • 23 400 m² powierzchni biurowej klasy A, dwa nowe biurowce (9 i 11 piętrowe)
  • 5000 m² powierzchni dla usług gastronomicznych
  • muzeum produkcji wódki, poświęcone pracownikom byłego Polmosu
  • galeria miejska
  • basen rekreacyjny, siłownia oraz fitness
  • prywatny teatr z mechaniczną widownią która może się zamienić w salę bankietową z zapleczem gastronomicznym
  • przedszkole i plac zabaw, świetlica środowiskowa dla dzieci z kinem i miejscem na zajęcia dydaktyczne
  • 6 zielonych tarasów na dachach, 2 parki kieszonkowe
  • 175 miejsc parkingowych dla rowerów (wraz z szatnią i natryskami)
  • 258 miejsc parkingowych dla samochodów (wraz z myjnią oraz 8 stanowiskami do ładowania samochodów elektrycznych)[10][11]

Z racji wpisania do rejestru zabytków inwestor chce zaadaptować także komin oraz tory kolejowe do celów użytkowo-dekoracyjnych.

Etapy adaptacji

  • 2013 - kupno terenu przez prywatnego inwestora
  • 2014-17 - udostępnienie obiektu na cele kulturalne
  • maj 2017 - ogłoszenie szczegółów rewitalizacji
  • druga połowa 2017 - rozpoczęcie przebudowy
  • druga połowa 2018 - zakończenie przebudowy kompleksów pofabrycznych
  • 2019 - ukończenie 9-piętrowego biurowca M2
  • 2020 - ukończenie 11-piętrowego biurowca M3 i zakończenie inwestycji

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2020-02-07].
  2. Zespół Zakładów Przemysłu Spirytusowego „Monopol Wódczany” w Łodzi - Portal Turystyki Aktywnej, www.map4u.pl [dostęp 2017-11-18].
  3. a b Monopolis: wiemy jak zmieni się dawna rozlewnia wódki w Łodzi, www.bryla.pl [dostęp 2017-11-18] (pol.).
  4. MVGM przejmuje zarządzanie Forum 76 - Biura, propertynews.pl, 19 maja 2020 [dostęp 2020-05-24] (pol.).
  5. a b W Łodzi rodzi się Monopolis | DesignAlive, www.designalive.pl [dostęp 2017-11-18] (pol.).
  6. Nowy właściciel chce odnowić łódzki "Polmos" [ZDJĘCIA] - Dzienniklodzki.pl, www.dzienniklodzki.pl [dostęp 2017-12-03] (pol.).
  7. Wyborcza.pl, wyborcza.pl [dostęp 2017-11-18].
  8. Monopolis w Łodzi: W dawnych zakładach Polmos powstanie centrum kulturalne [FILM] - NaszeMiasto.pl, lodz.naszemiasto.pl [dostęp 2017-11-18] (pol.).
  9. Monopolis w Łodzi. Wyjątkowy projekt zajmie miejsce dawnego Polmosu [WIZUALIZACJE, FILM] - Dzienniklodzki.pl, www.dzienniklodzki.pl [dostęp 2017-12-03] (pol.).
  10. Monopolis w Łodzi. Wyjątkowy projekt zajmie miejsce dawnego Polmosu [WIZUALIZACJE, FILM] - Dzienniklodzki.pl, www.dzienniklodzki.pl [dostęp 2017-12-03] (pol.).
  11. Wyborcza.pl, lodz.wyborcza.pl [dostęp 2017-12-03].

Media użyte na tej stronie

Łódź Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POLMOS Lodz.jpg
(c) I, HuBar, CC-BY-SA-3.0
POLMOS ul. Kopcińskiego 60 Łódź
Łódź location map 2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors, edited by User:Dwie szyszki
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Map of Łódź, Poland
Ta mapa of Łódź została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.