Monoterpeny

Monoterpeny – grupa organicznych związków chemicznych, podgrupa terpenów, posiadające silne własności zapachowe.

Związki te są w temperaturze pokojowej cieczami lub ciałami stałymi o intensywnym zapachu. Dobrze rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych i tłuszczach. Są nierozpuszczalne w wodzie.

Są bardzo rozpowszechnione w świecie roślinnym, wyodrębnia się je z olejków eterycznych, żywic, soków.

Stosowane są głównie jako rozpuszczalniki i substancje zapachowe. Właściwości monoterpenów są zbliżone do właściwości olejków eterycznych, z których są izolowane.

Monoterpeny dzieli się w zależności od charakteru chemicznego (grup funkcyjnych) i budowy:

w zależności od posiadanych grup funkcyjnych:

• węglowodory (mircen)
• alkohole (nerol)
• aldehydy (cytral)
• ketony (karwon)
• kwasy (kwas geraniowy)

w zależności od budowy:

• acykliczne (mircen)
• jednopierścieniowe (limonen)
• bicykliczne (pinen)
  • grupa tujanu
  • grupa karanu
  • grupa pinanu
  • grupa bornanu(kamfanu)
  • grupa izokamfanu
  • grupa fenchanu
  • grupa izobornylanu
• trójcykliczne (tricyklen)

Biosynteza monoterpenów opiera się na eliminacji grupy pirofosforanowej ze związków takich jak pirofosforan izopentenylowy, oraz pirofosforan dimetyloallilowy.