Morawica (województwo małopolskie)

Morawica

wieś
Kościół
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Liszki
Liczba ludności (14.04.2020)	1059
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-084[1]
Tablice rejestracyjne	KRA
SIMC	0325624
Położenie na mapie gminy Liszki Morawica
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Morawica
Położenie na mapie województwa małopolskiego Morawica
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Morawica
50°04′27,2″N 19°44′58,8″E/50,074222 19,749667

Morawica – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Liszki. Znajduje się w obrębie dwóch regionów geograficznych; Garbu Tenczyńskiego zaliczanego do Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i Obniżenia Cholerzyńskiego będącego mezoregionem Bramy Krakowskiej^[2]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Przez miejscowość przebiega autostrada A4 (w tym miejsce obsługi podróżnych MOP-Morawica).

Integralne części wsi

Historia

Wieś w okresie średniowiecza stanowiła wraz z okolicznymi dobrami siedzibę rodu Toporczyków (Toporów), którzy później przyjęli nazwisko Tęczyńskich. Najstarsza wzmianka o rycerzach z Morawicy znajduje się w „Cudach św. Stanisława – Żywot większy” (łac. Vita Sancti Stanislai – Vita maior) Wincentego z Kielczy; wspomniany jest tam rycerz Andrzej z Morawicy oraz pleban z Morawicy o imieniu Świętek (1247–1253) – jest to również najstarsza wzmianka o parafii w Morawicy. W XIV wieku Toporczycy przenieśli swoją siedzibę do zamku Tenczyn, którego budowę rozpoczął w 1319 roku kasztelan krakowski Jan Nawój z Morawicy. Około 1408 roku kaplicę zamkową przekształcono w murowany kościół; wykorzystano do tego celu kamienie pochodzące z rozbiórki części zamku w Morawicy. W „Księdze uposażeń diecezji krakowskiej” (Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, 1470–1480) Jana Długosza znajduje się informacja, że kościół w Morawicy, wzniesiony w 1408 roku, był „zbudowany z białego kamienia” (łac. ex albo lapide murata).

W XVII wieku wieś przeszła w ręce Czartoryskich^[5]. W 1743 roku stary kościół rozebrano i na jego miejscu zbudowano obecny kościół ze środków przekazanych przez Augusta Aleksandra Czartoryskiego. Od połowy XIX wieku Morawica była własnością rodu Potockich, którzy przed II wojną światową sprzedali dobra w Morawicy Andrzejowi Jaworowskiemu.

Zabytki

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[6]:

• zespół dworski;
• barokowy kościół św. Bartłomieja z 1743 roku, projekt arch. Franciszek Placidi;
• dzwonnica w kształcie łuku triumfalnego z 1 poł. XVIII w.;
• zabytkowa plebania przebudowana w 1666 roku z dawnego zamku obronnego z XIII w.^[5]

Mała Morawica

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona parafii św. Bartłomieja w Morawicy