Morderstwo Johna Lennona

Morderstwo Johna Lennona
Ilustracja
(c) Jack Mitchell, CC BY-SA 4.0

John Lennon z Yoko Ono (1980)
Państwo

 Stany Zjednoczone

Miejsce

Dakota, Nowy Jork

Data

8 grudnia 1980

Liczba zabitych

1

Liczba rannych

0

Typ ataku

zabójstwo z użyciem broni palnej

Sprawca

Mark David Chapman

Położenie na mapie stanu Nowy Jork
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „miejsce zdarzenia”
Ziemia40°46′35,6″N 73°58′34,8″W/40,776556 -73,976333

Morderstwo Johna Lennona – zabójstwo dokonane 8 grudnia 1980 roku w godzinach wieczornych w Nowym Jorku[1].

Brytyjski muzyk John Lennon, członek zespołu The Beatles, został zastrzelony w bramie Dakoty, rezydencji w której mieszkał[1]. Sprawcą tego czynu okazał się Amerykanin – Mark David Chapman, fan Beatlesów, mieszkaniec Honolulu na Hawajach. Chapman stwierdził, że był rozgniewany stylem życia i publicznymi wypowiedziami Lennona, zwłaszcza jego szeroko nagłośnioną uwagą o Beatlesach, którzy są „bardziej popularni niż Jezus”[2][3], oraz tekstami późniejszych piosenek muzyka – „God” i „Imagine”. Chapman powiedział również, że zainspirowała go fikcyjna postać Holdena Caulfielda z powieści J.D. Salingera Buszujący w zbożu[4].

Chapman planował to zabójstwo od kilku miesięcy. Rankiem 8 grudnia czekał na Lennona przy Dakocie. Tego samego dnia osobiście spotkał swojego idola, który podpisał dla niego kopię albumu Double Fantasy[5][6][7][8]. Wcześniej muzyk pojechał z żoną Yoko Ono na sesję nagraniową w Record Plant Studio[9]. Późnym wieczorem Lennon i Ono wrócili do Dakoty. Gdy para szła w kierunku bramy budynku, Chapman wystrzelił z rewolweru kalibru .38 pięć pocisków, z których cztery trafiły Lennona w plecy. Chapman pozostał na miejscu zbrodni do czasu aresztowania, czytając Buszującego w zbożu. Lennon został przewieziony radiowozem do Roosevelt Hospital, gdzie po przyjeździe stwierdzono jego zgon[10][11].

Zarówno w Stanach Zjednoczonych jak i na całym świecie zapanowała atmosfera żałoby. Tłumy zgromadziły się przed Roosevelt Hospital i przed Dakotą. Ludzie w okolicznych budynkach stawiali w oknach zapalone świece[12], co najmniej trzech fanów Beatlesów popełniło samobójstwo. Lennon został skremowany na cmentarzu Ferncliff w Hartsdale w stanie Nowy Jork w dniu 12 grudnia; prochy zostały przekazane Ono, która zamiast organizowania pogrzebu, poprosiła o 10 minut ciszy na całym świecie dla uczczenia pamięci jej męża[13]. W późniejszym czasie Chapman przyznał się do zamordowania Lennona i za morderstwo drugiego stopnia otrzymał wyrok 20 lat do dożywocia[14][15]. Od 2000 roku może ubiegać się o zwolnienie warunkowe, jednak za każdym razem jego wnioski są opiniowane negatywnie (ostatni raz w 2020)[14][16]. W 2022 roku Chapman ponownie (po raz dwunasty) podjął się próby uzyskania zwolnienia warunkowego[17].

Wydarzenia poprzedzające morderstwo

8 grudnia 1980

Tego dnia rano amerykańska fotograf i portrecistka Annie Leibovitz pojechała do mieszkania Lennonów, aby zrobić im sesję zdjęciową dla magazynu Rolling Stone[18]. Leibovitz początkowo obiecała im, że zdjęcie ich obu razem znajdzie się na okładce magazynu. Później wykonała kilka zdjęć samego Johna Lennona, z których jedno pierwotnie miało znajdować się na okładce jednego z numerów[19]. Lennon nalegał jednak, aby zarówno on, jak i jego żona byli na okładce. Później Leibovitz stwierdziła, że: „Nikt nie chciał jej (Ono) na okładce”[20]. Po zrobieniu zdjęć opuściła ich mieszkanie. Po sesji zdjęciowej Lennon udzielił swojego ostatniego wywiadu DJ-owi z San Francisco, Dave'owi Sholinowi, na temat jednego z programów muzycznych, który miał być wyemitowany w Radiu RKO[21]. Około 4:30 Lennon i Ono pojechali do wytwórni Record Plant Studio[9] (inne źródła jako miejsce docelowe podają Hit Factory)[22], aby popracować nad piosenką „Walking on Thin Ice” (piosenka Ono z udziałem Johna grającego na gitarze)[22].

Sprawca

Mark David Chapman, (ur. 10 maja 1955)[15], 25-letni ochroniarz z Honolulu na Hawajach[23], był fanem Beatlesów. Twierdził, że zdenerwowała go szeroko nagłośniona uwaga Lennona z 1966 roku o tym, że grupa jest „bardziej popularna niż Jezus”[2], a zwłaszcza teksty późniejszych piosenek Lennona. Z biegiem czasu powieść J.D. Salingera Buszujący w zbożu nabrała dla Chapmana wielkiego osobistego znaczenia, do tego stopnia, że chciał on wzorować swoje życie na bohaterze powieści, Holdenie Caulfieldzie[24]. Do chwili popełnienia zbrodni nie był skazany prawomocnym wyrokiem za żadne przestępstwo[25]. Chapman pierwotnie planował zabić Lennona już w październiku 1980, ale ostatecznie zmienił zdanie i wrócił do domu[26][27].

6 grudnia 1980 roku ponownie przyleciał do amerykańskiej metropolii[27]. 8 grudnia rano Chapman opuścił swój pokój w hotelu Sheraton[28], pozostawiając rzeczy osobiste, które później znalazła policja. Kupił egzemplarz Buszującego w zbożu, w którym napisał adnotację „To jest moje oświadczenie”[15], podpisując ją „Holden Caulfield”. Następnie Chapman czekał na Lennona przed Dakotą, spędził większość dnia w pobliżu wejścia do posiadłości, rozmawiając z fanami i portierem. Później Mark spotkał gosposię zatrudnioną przez muzyka, która wracała ze spaceru z pięcioletnim synem Lennona, Seanem[29]. Chapman podszedł do niej, uścisnął dłoń Seana i powiedział, że to piękny chłopiec, cytując piosenkę Lennona „Beautiful Boy (Darling Boy)”[29].

Przypisy

  1. ↑ a b Les Ledbetter, John Lennon of Beatles Is Killed; Suspect Held in Shooting at Dakota; Wife Reported Unhurt John Lennon Shot to Death; Suspect Is Seized at Dakota Obtained Autograph Earlier 'Crouching in Archway' Continued to Write Songs Emblem of the 60's (Published 1980), „The New York Times”, 9 grudnia 1980, ISSN 0362-4331 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  2. ↑ a b Jordan Runtagh, When John Lennon's 'Jesus' Controversy Turned Ugly, Rolling Stone, 29 lipca 2016 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  3. ↑ Let me take you down : inside the mind of Mark David Chapman, the man who killed John Lennon, New York, N.Y. : Villard Books, 1992, s. 118, ISBN 978-0-679-41144-4 [dostęp 2020-12-02].
  4. ↑ Mroczna legenda zabójstwa Johna Lennona, www.fronda.pl [dostęp 2020-12-02] (pol.).
  5. ↑ Sceny zbrodni w RMF FM. Dlaczego zginał John Lennon?!, RMF FM [dostęp 2020-12-02] (pol.).
  6. ↑ The Last Day in the Life, Time, 19 października 2010 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2010-10-19].
  7. ↑ Death of John Lennon - 1980 Year in Review, UPI [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  8. ↑ Mark David Chapman, the man who killed John Lennon, The Crime Library, 13 maja 2008 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2008-05-13].
  9. ↑ a b Eight Days in the Studio with John Lennon and Yoko Ono, NPT Media Update, 18 listopada 2010 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  10. ↑ John Lennon's surgeon recalls the chaotic night he died, HelloGiggles [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  11. ↑ John Lennon. Śmierć przed Dakotą, wyborcza.pl [dostęp 2020-12-02].
  12. ↑ WABC 77 New York - Night of John Lennon Coverage - Howard Hoffman - Dec 9 1980 (1/4), YouTube.
  13. ↑ John Lennon's Death: 10 Minutes Of Global Silence [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  14. ↑ a b Alyssa Choiniere, Mark David Chapman Now: Where Is John Lennon’s Killer Today in 2020?, Heavy.com, 16 października 2020 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  15. ↑ a b c Tarkan Rosenberg, Why Did Mark David Chapman Kill John Lennon?, ThoughtCo [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  16. ↑ Mark David Chapman, man who killed John Lennon, said in parole hearing he wanted 'glory', ABC News [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  17. ↑ USA. Zabójca Johna Lennona ubiega się o przedterminowe zwolnienie. Mark David Chapman stanie przed sądem - TVN24, TVN24 [dostęp 2022-09-10].
  18. ↑ Keith Badman, After the break-up, 1970-2001, Omnibus, 2001, s. 270–272, ISBN 978-0-7119-8307-6 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  19. ↑ Hours After This Picture Was Taken John Lennon Was Dead, Buzzle.com, 4 stycznia 2006 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2006-01-04].
  20. ↑ Naked Lennon, famouspictures.org, 17 lutego 2014 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-17].
  21. ↑ John Lennon Remembered, CBS News, 10 grudnia 2005 [dostęp 2020-12-02] [zarchiwizowane z adresu 2005-12-10].
  22. ↑ a b Kurt Loder, John Lennon: The Last Session, Rolling Stone, 22 stycznia 1981 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  23. ↑ Mark David Chapman, www.rottenlibrary.net [dostęp 2020-12-02].
  24. ↑ Mark Chapman: the Man Who Shot Lennon, PEOPLE.com [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  25. ↑ John Lennon's Killer Mark David Chapman Denied Parole for Seventh Time, ABC News [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  26. ↑ John Lennon signs an autograph for Mark Chapman - his murderer, 1980, Rare Historical Photos, 5 stycznia 2014 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  27. ↑ a b Descent into Madness, PEOPLE.com [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  28. ↑ Bill Prochnau, A Strange Young Man Who Stopped the Music, „The Washington Post”, 10 grudnia 1980, ISSN 0190-8286 [dostęp 2020-12-02] (ang.).
  29. ↑ a b The shooting of John Lennon: Will Mark David Chapman ever be released?, www.msn.com [dostęp 2020-12-02].

Media użyte na tej stronie

Usa edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of the USA (without Hawaii and Alaska).

EquiDistantConicProjection:
Central parallel: 

* N: 37.0° N

Central meridian: 

* E: 96.0° W

Standard parallels: 

* 1: 32.0° N
* 2: 42.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Formulas for x and y: 

x = 50.0 + 124.03149777329222 * ((1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180))
      * sin(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
y = 50.0 + 1.6155950752393982 * 124.03149777329222 * 0.02613325650382181
      - 1.6155950752393982  * 124.03149777329222 *
     (1.3236744353715044  - (1.9694462586094064-({{{2}}}* pi / 180)) 
      * cos(0.6010514667026994 * ({{{3}}} + 96) * pi / 180))
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Lennons by Jack Mitchell.jpg
(c) Jack Mitchell, CC BY-SA 4.0
John Lennon and Yoko Ono, photographed by Jack Mitchell for the New York Times, November 2, 1980.