Mosty w Warszawie

Mosty w Warszawie – istniejące, nieistniejące oraz planowane stałe przeprawy na Wiśle w Warszawie. Na znajdującym się w granicach administracyjnych miasta 28-kilometrowym odcinku rzeki znajduje się 11 stałych mostów – 9 drogowych i 2 kolejowe.

Uwagi ogólne

Układ drogowy

Trzy warszawskie mosty po obu stronach Wisły posiadają skrzyżowania z ulicami równoległymi do rzeki, umożliwiające bezkolizyjny ruch w każdą stronę. Most Poniatowskiego posiada taką łącznicę tylko po lewej stronie Wisły, a mosty Śląsko-Dąbrowski, Świętokrzyski i Gdański nie posiadają tego typu połączeń.

Większość warszawskich mostów ma wysoko usytuowaną powierzchnię jezdni zarówno nad Wisłą, jak i nad terenami położonymi za wałami przeciwpowodziowymi. Trasy mostów przebiegają powyżej zarówno lewobrzeżnych i prawobrzeżnych ulic. Jedynym wyjątkiem jest obecnie most Świętokrzyski, który po obu stronach Wisły ma powierzchnię jezdni na poziomie gruntu. Po stronie praskiej łączy się skrzyżowaniem z Wybrzeżem Szczecińskim, a w Centrum z dawnymi jezdniami Wisłostrady. Jezdnie Wisłostrady do jazdy na wprost przebiegają obecnie w tunelu pod skrzyżowaniem. Projektowany most Krasińskiego będzie kończył się na poziomie gruntu, Wisłostrada będzie przebiegała ponad trasą mostu. Pozostałe przeprawy, jak większość warszawskich mostów, będą wyższe.

Konstrukcja

Zachodnie podpory mostu Świętokrzyskiego

Spośród dziewięciu warszawskich przepraw drogowych siedem to mosty wolno stojące, a dwie – mosty wantowe. Most Świętokrzyski jest podwieszony na jednym pylonie, a Siekierkowski na dwóch. Wśród mostów nie ma ani wspornikowych, ani wiszących.

Spośród istniejących mostów większość składa się konstrukcyjnie z jednej części. Wyjątkami są most Grota-Roweckiego i most Skłodowskiej-Curie (Północny). Ten pierwszy składa się z 2 podobnych części z czterema pasami ruchu i chodnikiem każda. Most Północny składa się z trzech części, dwóch przepraw drogowych i trzeciej dla tramwajów i pieszych.

Most Poniatowskiego, most Śląsko-Dąbrowski, most Średnicowy i most Gdański zostały po wojnie odbudowane na w części lub w całości ocalałych przedwojennych podporach. Pozostałe mosty są w całości nowe.

Usytuowanie

Warszawskie mosty (podobnie jak większość mostów na świecie) tworzą z osią rzeki w przybliżeniu kąt prosty. Wyjątkiem jest most Poniatowskiego, który nie jest prostopadły do osi, a jest po prostu przedłużeniem Alej Jerozolimskich. Most Łazienkowski jest natomiast prostopadły nie tyle do samej Wisły, ale koryta rzeki i jej zatoki (starorzecza).

Wszystkie warszawskie mosty przebiegają w przybliżeniu pod kątem 30-40° do równoleżników. Wyjątkiem jest most Siekierkowski, który przebiega w zakolu Wisły i w stosunku do równoleżników przebiega pod kątem około 60°.

Najbardziej oddalone od siebie kolejne mosty to most Anny Jagiellonki (do 2021 i zwyczajowo pod nazwą most Południowy) i most Siekierkowski. Odległość między nimi to ok. 7 km. Przed oddaniem do użytku w 2020 mostu Południowego najbardziej oddalonymi od siebie kolejnymi mostami były most Północny i most Grota-Roweckiego, które dzieli odległość ok. 4 km.

Obecnie najbliżej siebie znajdują się most przy Cytadeli i most Gdański, a także most Świętokrzyski, most średnicowy i most Poniatowskiego. Te trzy mosty stoją w odległości ok. 400 m. W podobnej odległości od mostu Śląsko-Dąbrowskiego mają znajdować się dwa planowane mosty śródmiejskie.

Podział chronologiczny

Most Zygmunta Augusta, koniec XVI wieku
Most Ponińskiego
Most łyżwowy łączący ulice Bednarską i Brukową, 1859
Zniszczone przez wycofujące się wojska rosyjskie mosty przy Cytadeli widziane z fortu Władymira (Legionów), 1915
Zniszczony most Poniatowskiego (1915)
Most pontonowy zbudowany przez Niemców (1915)
Most Beselera (1915)
Most wysokowodny zbudowany przez radzieckich saperów
Most pontonowy na wysokości ul. Ludnej (1945 lub 1946)
Zestawienie opracowano w kolejności, w jakiej mosty były budowane. Podzielono je na trzy części: przed rokiem 1944, po II wojnie światowej oraz planowane. W XX wieku cztery stałe mosty były niszczone dwukrotnie, kiedy w sierpniu 1915 wycofujący się Rosjanie, a we wrześniu 1944 Niemcy wysadzili wszystkie warszawskie przeprawy. Most średnicowy i most Poniatowskiego zostały ujęte w obu grupach: za pierwszym razem w roku wybudowania, za drugim w roku powojennej odbudowy.

Mosty do 1944

W zestawieniu uwzględniono większość historycznych mostów Warszawy. Spis nie obejmuje jednak mostów tymczasowych, jak np. drewniany most Beselera (most palowy), który powstał we wrześniu 1915 do czasu zakończenia odbudowy uszkodzonych przez Rosjan przęseł mostu Kierbedzia. Został on zniesiony przez 8 grudnia 1915[1].

most Zygmunta Augusta – 1573–1603

Pierwszy stały most w Warszawie (drewniany) zbudowany w związku z unią realną z Litwą. Jego budowa rozpoczęła się w 1568 na mocy rozporządzenia króla Zygmunta Augusta w związku z rozwojem Warszawy. Budowa została zakończona w 1573 przez Annę Jagiellonkę. Most funkcjonował przez 30 lat. Został zniszczony w 1603 przez krę. Przeprawa znajdowała się przy północnych murach Starego Miasta, u wylotu istniejącej do dziś ulicy Mostowej.

mosty łyżwowe i pontonowe – 1656–1707

Były to prowizoryczne mosty budowane z okazji przeprowadzania elekcji lub przeprawy wojsk. Budowano je na łodziach (staropol. łyżwy). W 1656, podczas potopu szwedzkiego, dwa mosty zbudowali Szwedzi, a dwa kolejne wojska Rzeczypospolitej[2]. W latach 1702–1707 wzniesiono sześć mostów. Zbudowanie mostu stałego uchwalił Sejm Czteroletni. Ostatni most łyżwowy sprzedano do Włocławka po wybudowaniu mostu Kierbedzia w 1864.

most Ponińskiego – 1775–1794

Wybudowany w 1775 u wylotu ulicy Bednarskiej, przeznaczony do normalnego ruchu. Fundatorem mostu był podskarbi wielki koronny Adam Poniński, który za jego wybudowanie otrzymał przywilej pobieranie przez 10 lat opłat za korzystanie z przeprawy. W 1781 i 1786 został uszkodzony przez lody i naprawiony. W 1794 po rzezi Pragi przez Rosjan, naczelnik insurekcji kościuszkowskiej Tomasz Wawrzecki nakazał most spalić, by uniemożliwić przedostanie się wroga na lewy brzeg Wisły. Później w tym miejscu budowano mosty łyżwowe, a dla poboru opłat po praskiej stronie wzniesiono w latach 1824–1825 budynek Komory Wodnej.

most Kierbedzia – 1864–1944

Pierwszy stały most stalowy. Zbudowano go w latach 1859–1864. W pierwszych planach miał być mostem kolejowym łączącym dworzec Petersburski (obecnie Wileński) z dworcem Wiedeńskim. Zaniechano jednak prowadzenia kolei przez centrum Warszawy i most ten ukończono wyłącznie jako drogowy (z torem dla tramwajów konnych). W sierpniu 1915 wycofujące się z Warszawy wojska rosyjskie wysadziły dwa środkowe przęsła. Most został odbudowany w 1916. Został ponownie zniszczony 13 września 1944 przez wojska niemieckie. Po wojnie na ocalałych filarach zbudowano nowy most, który został nazwany mostem Śląsko-Dąbrowskim.

mosty przy Cytadeli – 1875/1908

Pierwszy most budowano od kwietnia 1873, został otwarty w listopadzie 1875. Zbudowano go na północy ówczesnej Warszawy, przy Cytadeli, jako most piętrowy, kolejowo-drogowy. Most ten okazał się niewystarczający głównie z powodu posiadania tylko jednego toru kolejowego. Z tego powodu w latach 1905–1908 dobudowano tzw. drugi most kolejowy przy Cytadeli z dwoma torami kolejowymi. Dotychczasowy most został przekazany miastu i adaptowany do ruchu wyłącznie drogowego i pieszego. Obydwa mosty zostały wysadzone: przez Rosjan w sierpniu 1915 oraz przez Niemców we wrześniu 1944. Drugi most (z 1908) został odbudowany w latach 1946–1947, a na filarach pierwszego mostu (z 1875) w 1959 stanął most Gdański.

most Poniatowskiego – 1914–1944

Zbudowany w latach 1904–1914 tzw. Trzeci Most. Razem z mostem zbudowano 700 m wiadukt nad Powiślem, będący przedłużeniem Alei Jerozolimskich. Most otwarto 6 stycznia 1914. W sierpniu 1915 wycofujące się z Warszawy wojska rosyjskie wysadziły cztery przęsła mostu. Stosunkowo szybko odbudowano je prowizorycznie, ale po roku konstrukcja spłonęła. Most odbudowano w latach 1921–1926. Ponownie most został zniszczony przez Niemców we wrześniu 1944 r. Odbudowany został oddany do użytku 22 lipca 1946.

most średnicowy – 1931–1944

Drugi przedwojenny most kolejowy w Warszawie. Został zbudowany w latach 1921–1931 w celu połączenia dworca Głównego z dworcem Terespolskim (Wschodnim) i był częścią kolei średnicowej. 13 września 1944 most został wysadzony przez wycofujących się z Pragi Niemców. Odbudowano go w zmienionej postaci po wojnie.

Mosty po roku 1945

W zestawieniu umieszczono wszystkie stałe przeprawy mostowe powstałe po II wojnie światowej. Wyjątkiem jest most Syreny, który był mostem tymczasowym, jednak funkcjonował przez 15 lat. Nie uwzględniono innych tymczasowych przepraw powojennych. Wszystkie powstały natychmiast po zakończeniu II wojny światowej i przetrwały do 1947 r. Były to:
  • wąski most pontonowy na przedłużeniu Ratuszowej (przesunięty w 1945 na linię ulic: Jakubowskiej i Ludnej)[3]
  • wąski most drewniany w miejscu obecnego mostu Gdańskiego;
  • szeroki most wysokowodny łączący ulice Karową i Okrzei[4], oddany do użytku 6 lutego 1945[5].

most przy Cytadeli – 1946

Z uwagi na konieczność zaopatrywania wojsk na przesuwającym się na zachód froncie, w dniach 18 stycznia – 8 lutego 1945 radzieccy saperzy w odległości 25 metrów od mostu kolejowego wznieśli jednotorowy most kolejowy na drewnianych podporach[6]. Stały most został odbudowany w marcu 1946 (jeden tor) w miejscu mostu z 1908. W 1947 przywrócono ruch po dwóch torach. Był to pierwszy stały most na Wiśle w Warszawie odbudowany po zakończeniu II wojny światowej[7]. Most ten łączy dwie stacje kolejowe: Warszawa Gdańska i Warszawa Zoo. Znaczenie tego mostu jest nieco inne niż mostu Średnicowego. Jest on mostem do ruchu towarowego oraz lokalnego osobowego.

most Poniatowskiego – 1946

Po wojnie został odbudowany jako pierwszy drogowy i drugi warszawski most w lipcu 1946. W latach 1963–1966 most został poszerzony oraz zbudowano drugą łącznicę z Wisłostradą na zachodnim brzegu rzeki. W trakcie kolejnego remontu w latach 1985–1990 dobudowano drugą łącznicę po stronie praskiej (z Wałem Miedzeszyńskim). Na czas tego remontu w pobliżu powstał most Syreny.

most Śląsko-Dąbrowski – 1949

Druga powojenna przeprawa mostowa w Warszawie. Zbudowano go w latach 1947–1949 na ocalałych po II wojnie światowej filarach mostu Kierbedzia. Nazwa mostu ma upamiętniać wkład Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego w odbudowę stolicy. W latach 1992–1993 przeszedł generalny remont. Most jest mostem kołowo-tramwajowym, jednak w odróżnieniu od większości warszawskich torowisk, w tym przypadku tory tramwajowe są poprowadzone na jezdni dla samochodów.

most średnicowy – 1949

Most kolejowy, który został zbudowany w latach 1921–1931 w celu połączenia dworca Głównego z dworcem Terespolskim (Wschodnim). 13 września 1944 most został wysadzony przez wycofujących się Niemców. W latach 1945–1949 most został w zmienionej postaci odbudowany, na obniżonych o 5 m filarach. Most ma 5 przęseł i długość 445 m. Po moście przebiegają 4 tory kolejowe, łączące główne dworce kolejowe Warszawy. Dwa tory przeznaczone są dla ruchu dalekobieżnego, dwa pozostałe są zwykle używane przez pociągi podmiejskie. Most składa się w rzeczywistości z dwóch niezależnych pomostów wspierających się na wspólnych filarach, a na każdym z nich znajdują się po dwa tory.

most Gdański – 1959

Most drogowy będący częścią obwodnicy śródmiejskiej. Łączy lewobrzeżną ul. Słomińskiego z prawobrzeżną ul. Starzyńskiego. Most ma rzadko spotykaną konstrukcję, gdyż jest mostem dwupiętrowym. Na dolnym poziomie przebiegają linie tramwajowe, chodnik i droga rowerowa, a na górnym umieszczono czteropasmową jezdnię i chodniki. Most ten, podobnie jak Most Świętokrzyski spełnia bardziej rolę lokalną niż tranzytową.

most Łazienkowski – 1974

Most Łazienkowski, dawniej gen. Zygmunta Berlinga – został otwarty 22 lipca 1974 razem z Trasą Łazienkowską po trzech latach budowy. Most otwierano jak zwykle bardzo hucznie, jednak okazało się, że nie został solidnie zbudowany. Pierwszego remontu doczekał się już kilka lat po otwarciu. Co kilka lat miały miejsce kolejne remonty. Na początku XXI w., po wykonaniu ekspertyz obiektów mostowych w Warszawie, stwierdzono katastrofalny stan wszystkich łącznic łączących most Łazienkowski z wałem Miedzeszyńskim oraz Wisłostradą. W latach 2002–2008 zamknięto zjazdy z mostu na wał Miedzeszyński, zburzono i wybudowano je od nowa. W latach 2013–2014 analogicznie wykonano remont zjazdów po lewej stronie Wisły. Przed ostatnimi remontami Łazienkowski był drugim co do wielkości ruchu mostem w Warszawie – dziennie przejeżdżało po nim 110 tys. samochodów. Przed oddaniem do użytku mostu Siekierkowskiego był najbardziej wysuniętym na południe mostem w Warszawie z natężeniem ruchu ok. 130 tys. samochodów dziennie. 14 lutego 2015 pod praską częścią mostu wybuchł pożar, który po rozprzestrzenieniu się doprowadził do uszkodzenia konstrukcji nośnej mostu. Od 14 lutego 2015 do 28 października 2015 most był wyłączony z eksploatacji z powodu pożaru, który uszkodził jego konstrukcję

most gen. Stefana Grota-Roweckiego – 1981

Most został zbudowany w latach 1977–1981 jako część Trasy Toruńskiej i Etapowej obwodnicy Warszawy. Most jest obok mostu Siekierkowskiego jednym z największych mostów Warszawy. Ma 645 m długości. Składa się z dwóch niezależnych konstrukcyjnie części, z których pierwotnie każda miała po trzy pasy ruchu oraz pas awaryjny. W latach dziewięćdziesiątych przemalowano pasy na jezdniach tak aby każda miała po cztery pasy ruchu. Według pomiarów ruchu z 2011 przez most przejeżdżało ok. 147 tys. samochodów dziennie, co było wynikiem największym spośród wszystkich warszawskich mostów[8]. W latach 2013–2015 w ramach dostosowania Trasy Toruńskiej wraz z mostem do parametrów drogi ekspresowej przeprowadzono przebudowę mostu. Został on wzmocniony za pomocą sprężenia zewnętrznego i poszerzony do dziesięciu pasów ruchu (po pięć w każdą stronę: dwa dla ruchu przyspieszonego i trzy dla lokalnego) poprzez obcięcie starych i dodanie nowych, wydłużonych wsporników do istniejącej konstrukcji[9].

most Syreny – 1985–2000

Został zbudowany w 3 miesiące w 1985 r. przez żołnierzy LWP jako most zastępczy na czas remontu mostu Poniatowskiego. Po zakończeniu remontu mostu Poniatowskiego postanowiono go pozostawić na czas remontu mostu Śląsko-Dąbrowskiego. W międzyczasie ruch samochodów w Warszawie wzrósł na tyle, że postanowiono po zakończeniu tych remontów, pozostawić most Syreny w eksploatacji do czasu budowy nowej przeprawy przez Wisłę. Łączył okolice ul. Tamka i wybrzeże Szczecińskie. Zbudowany właściwie z dwóch mostów o szerokości 6 metrów. Służył jako rozwiązanie prowizoryczne jeszcze do 22 września 2000 roku i został zastąpiony 6 października tego roku mostem Świętokrzyskim.

most Świętokrzyski – 2000

Most został otwarty 6 października 2000 roku. Łączy Powiśle z Pragą w okolicach Portu Praskiego. Most razem z wiaduktem ma długość 477 metrów, po dwa pasy ruchu w każdą stronę i dwa pasy dla pieszych i rowerzystów. Konstrukcja podwieszana, wsparta na pylonie, na którym zaczepiono 48 lin podtrzymujących jego płytę. Budowa mostu wiązała się z zamierzeniami intensywnej zabudowy okolic Portu Praskiego przez współfinansującą inwestycję firmę Elektrim, a także miasteczka uniwersyteckiego na Powiślu. Ponieważ plany te nie zostały zrealizowane, a most jest słabo połączony z większymi arteriami komunikacyjnymi (miał obsługiwać ruch lokalny) jego obecne wykorzystanie jest nieznaczne. Z tego powodu most ten przez wielu Warszawiaków uważany jest za niepotrzebny (a przynajmniej mniej potrzebny niż np. most-Północny). Budzi zatem największe kontrowersje spośród wszystkich warszawskich mostów. Trzeba jednak zaznaczyć, że most ten doskonale spina ścisłe centrum miasta z Pragą, dzięki czemu ułatwia dojazdy z/do pracy. Ponadto jest to najlepiej przystosowany do potrzeb rowerzystów most w Warszawie. Obecnie doskonale wrósł w krajobraz warszawski i stał się jednym z symboli miasta.

most Siekierkowski – 2002

Został oddany do użytku 21 września 2002 roku. Jego budowa wraz z drogami dojazdowymi trwała 2 lata. Most i Trasa Siekierkowska jest arterią łączącą węzeł komunikacyjny u zbiegu ulic Czerniakowskiej i Witosa na Mokotowie ze skrzyżowaniem ulic Ostrobramskiej, Marsa i Płowieckiej w dzielnicy Wawer. Cała konstrukcja mostu jest podwieszana, na dwóch pylonach w kształcie litery H. Most nie posiada żadnych podpór w nurcie rzeki. Most składa się z dwóch jezdni o trzech pasach ruchu w każdą stronę. Dla ruchu pieszego i rowerowego wybudowane zostały chodniki i drogi rowerowe.

most Marii Skłodowskiej-Curie (Północny) – 2012

Na początku 2002 roku gminy Bielany i Białołęka podpisały z miastem porozumienie dotyczące przygotowań do budowy przeprawy. W 2009 roku została podpisana umowa na budowę i rozpoczęły się prace. Most Północny został wybudowany w ciągu Trasy Mostu Północnego. Ma poprawić komunikację Białołęki (w szczególności Tarchomina i Nowodworów) z lewobrzeżną częścią miasta. Przed jego powstaniem ruch kołowy z tej dzielnicy koncentrował się na najbardziej zatłoczonym warszawskim moście Grota-Roweckiego, zaś najbliższą przeprawą dla komunikacji tramwajowej był odległy most Gdański. Na zachodnim brzegu Wisły most znajduje się na przedłużeniu ul. Zgrupowania AK „Kampinos” (dawniej ul. Wincentego Pstrowskiego), a na wschodnim ul. Obrazkowej.

Most Anny Jagiellonki (Południowy) – 2020

W czerwcu 2017 roku rozpoczęła się budowa nowego mostu w ciągu planowanej Południowej Obwodnicy Warszawy. Przeprawa jest zlokalizowana na południe od Powsinka i Bartyk w Wilanowie i na południe od Julianowa w Wawrze. Most został oddany do użytku w grudniu 2020[10].

W budowie

Budowa kładki w kwietniu 2022

kładka na Wiśle

Kładka pieszo-rowerowa ma połączyć Powiśle ze Starą Pragą (ul. Karową z ul. Okrzei). Budowa rozpoczęła się w marcu 2022[11].

Mosty planowane

Miejsce planowanego mostu Krasińskiego

most Krasińskiego

Most Krasińskiego ma łączyć ulicę Krasińskiego na Żoliborzu z Budowlaną na Targówku i ma być częścią tzw. Trasy Krasińskiego. Prawdopodobnie po stronie praskiej zbudowany będzie wiadukt długości porównywalnej z mostem, który pozwoli poprowadzić trasę ponad terenami po prawej stronie Wisły. Prawdopodobnie miałby się łączyć z planowanym Traktem Nadwiślańskim i przebiegać bez połączenia nad ulicą Jagiellońską. Jego usytuowanie jest prawie dokładnie pośrodku sąsiednich mostów. Ma być mostem drogowo-tramwajowym (dwupasmowa jezdnia i tory tramwajowe) z ciągiem pieszym i drogą rowerową. Most ma mieć długość 722 metrów[12].

most na zaporze

Nazwa „most na zaporze” wywodzi się z planowanego w latach 80. XX w. stopnia wodnego, jaki miał powstać na Wiśle. Naturalne wydawało się poprowadzenie na nim przeprawy drogowej, dlatego też w planach zarezerwowano dojazdy do zapory, które pozostają na mapach do dziś. Trasa miała biec od ul. Augustówka w Wilanowie koło elektrociepłowni Siekierki, krzyżować się z Wałem Miedzeszyńskim w okolicach ul. Chodzieskiej i dalej koło cmentarza w Zerzniu prowadzić aż do centrum Międzylesia przez wiadukt nad torami linii otwockiej. Koncepcja tamy na Wiśle upadła, jednak pomysł Mostu na zaporze odkurzył w 1997 r. zarząd Wawra. W tych latach powstanie mostu Siekierkowskiego było wątpliwe i jedynym sposobem na podniesienie atrakcyjności Wawra dla inwestorów był pomysł budowy Mostu na Zaporze.

inne plany

Oprócz tego inne instytucje także projektują dodatkowe przeprawy. Na przykład Tramwaje Warszawskie projektują w dalekosiężnych planach dodatkową przeprawę. Most ten miałby znajdować się nieco na północ od Siekierkowskiego i w przybliżeniu łączyć Bananową na lewej i ul. gen. A.E. Fieldorfa „Nila” po prawej stronie Wisły. Przeprawa ta miałaby być częścią projektowanej linii tramwajowej przebiegającej ulicami Zamieniecką, Fieldorfa, Bananową i dalej aż do projektowanej pętli przy ulicy Bartyckiej[13].

Podział funkcyjny

W tabeli przedstawiono liczbę różnych typów pasów ruchu. Uwagi:

  • W nawiasach przedstawiono liczbę planowanych pasów ruchu.
  • Strzałkami oznaczono kolejne zmiany liczby pasów.
  • Literą N oznaczono pasy niewydzielone, tj. tory tramwajowe niewydzielone z jezdni lub drogi rowerowe niewydzielone z chodnika.
  • Najstarsze mosty nie miały wydzielonych pasów i dlatego dane te nie są umieszczone. Mosty te miały jedna wspólną przestrzeń dla poruszania się pieszych i wozów konnych.
nazwa mostupasy jezdnitory tramwajowetory kolejowedrogi rowerowechodniki
Mosty istniejące
most Anny Jagiellonki80022
most Siekierkowski6002N2
most Łazienkowski6000 (1-2)2
most Poniatowskiego42002
most średnicowy00400
most Świętokrzyski4 (2)0 (2)022
most Śląsko-Dąbrowski4 → 22N → 2002
most Gdański4200 → 14 → 3
most przy Cytadeli00200
most Grota-Roweckiego8 → 10000 → 12 → 1
most Skłodowskiej-Curie6201[14]1[15]
Mosty planowane
most Krasińskiego(4-6)(2)(0)(2)(2)
most śródmiejski północny(4)(0)(0)(2)(2)
most śródmiejski południowy(4)(0)(0)(2)(2)
most na zaporze(4-6)(0 lub 2)(0)(2)(2)
Mosty historyczne
most Zygmunta Augustax000x
mosty łyżwowe i pontonowex000x
most Ponińskiegox000x
most Kierbedzia21002
most przy Cytadeli1 → 201 → 202 → 4
most Syreny40000

Lokalizacja

Mosty w Warszawie

     drogowe

     kolejowe

     drogowo-kolejowe

     projektowane

Na mapie zaznaczono lokalizację istniejących obecnie oraz planowanych mostów kolejowych i drogowych w Warszawie. Mosty drogowe zaznaczono na odcinku pomiędzy najbliższymi zjazdami.

1most Skłodowskiej-Curie (Północny)
2most Grota-Roweckiego
3most Krasińskiego
4most Gdański
5most Śląsko-Dąbrowski
6most Świętokrzyski
7most średnicowy
8most Poniatowskiego
9most Łazienkowski
10most Siekierkowski
11most „na zaporze”
12most Południowy

Podział ze względu na usytuowanie

W zestawieniu przedstawiono miejsca usytuowania mostów w kolejności od południa (z biegiem Wisły). Nie uwzględniono mostów łyżwowych i pontonowych, które budowane były na krótko w różnych miejscach oraz innych przepraw tymczasowych.

UrsynówMiedzeszyn

Przy południowej granicy Warszawy powstał most Anny Jagiellonki (do 2021 i zwyczajowo most Południowy). Łączy on Wilanów i Wawer, w okolicach osiedli Bartyki na Wilanowie i Julianów w Wawrze. Jest częścią drogi ekspresowej S2.

SiekierkiMiędzylesie

Kolejnym projektowanym mostem jest most na zaporze. Podobnie jak Anny Jagiellonki ma łączyć Wilanów i Wawer, ale mieć znaczenie bardziej lokalne. Na lewym brzegu Wisły ma przebiegać bardzo blisko Siekierkowskiego, jednak na prawym zupełnie się od niego oddalać aż do ulicy Chodzieskiej.

SiekierkiGocław

W tym miejscu powstał już w okresie międzywojennym planowano przeprawę mostową. Projekt zrealizowano dopiero w 2002 roku budując Most Siekierkowski. Znajduje się tu duże zakole Wisły, dzięki czemu most przebiega w dość charakterystyczny sposób. Na lewym brzegu przechodzi z dala od gęstej zabudowy, poza tym jako jedyny z istniejących i planowanych mostów przebiega bardziej w kierunku północ-południe niż wschód-zachód.

OchotaGrochów

Most Łazienkowski oddano do użytku w 1974 r. jako część Trasy Łazienkowskiej. Jest ważną trasą przelotową łączącą aleję Armii Ludowej po lewej i aleję Stanów Zjednoczonych po prawej stronie Wisły. Przebiega zarówno nad rzeką, jak i nad szerokim starorzeczem.

SolecSaska Kępa

Most Poniatowskiego zbudowano po raz pierwszy w 1914 r. wraz z wiaduktem długości większej niż sam most, który to wiadukt przebiegał nad niżej położonym Solcem. W 1915 wycofujące się z Warszawy wojska rosyjskie wysadziły cztery przęsła mostu. Stosunkowo szybko odbudowano je prowizorycznie, ale po roku konstrukcja spłonęła. Most w całości odbudowano dopiero w 1926 r. Ponownie został zniszczony przez Niemców w 1944 r. i odbudowano go po wojnie w 1946 r. W latach 1963–1966 oraz 1985–1990 most przeszedł przebudowy i remonty.

Kolej Średnicowa

Most średnicowy został zbudowany w latach 1921–1931 w celu połączenia dworca Głównego z dworcem Terespolskim (Wschodnim). 13 września 1944 most został wysadzony przez wycofujących się z Pragi Niemców. W latach 1945–1949 most został w zmienionej postaci odbudowany, na obniżonych o filarach.

PowiślePort Praski

Most w tym miejscu miał powstać według dawnych planów PRL. Początkowo planowano go nawet wcześniej niż most Łazienkowski.
Pierwszy raz stanął w tym miejscu w 1985 r. most Syreny, jako tymczasowa przeprawa na czas remontu mostu Poniatowskiego. Po zakończeniu remontu mostu Poniatowskiego postanowiono go pozostawić na czas remontu mostu Śląsko-Dąbrowskiego. W międzyczasie ruch samochodów w Warszawie wzrósł na tyle, że postanowiono po zakończeniu tych remontów, pozostawić most Syreny w eksploatacji do czasu budowy nowej przeprawy przez Wisłę.
We wrześniu 2000 r. został zastąpiony przez most Świętokrzyski, a następnie rozmontowany. Most Świętokrzyski stoi kilkadziesiąt metrów na północ od swojego poprzednika – mostu Syreny.

MariensztatPraga

W 1775 roku u wylotu ulicy Bednarskiej wybudowano most Ponińskiego. W 1794 po rzezi Pragi przez Rosjan, naczelnik insurekcji kościuszkowskiej Tomasz Wawrzecki nakazał most spalić, by uniemożliwić przedostanie się wroga na lewy brzeg Wisły.
Most w tym miejscu projektowano już w okresie międzywojennym, jednak z powodu wybuchu wojny planów nie zrealizowano.
W przybliżeniu w miejscu starego mostu ma po roku 2020 powstać południowy z projektowanych mostów śródmiejskich.

Stare MiastoPraga

Most Kierbedzia oddano do użytku w 1864 i był pierwszym stałym warszawskim mostem. Łączył Stare Miasto na południu od murów z Pragą. W 1915 wycofujące się z warszawy wojska rosyjskie wysadziły dwa środkowe przęsła. Most został odbudowany w 1916. Został ponownie zniszczony 13 września 1944 przez wojska niemieckie.
W latach 1947–1949 na ocalałych po II wojnie światowej filarach mostu Kierbedzia wybudowano most Śląsko-Dąbrowski. Nazwa mostu ma upamiętniać wkład Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego w odbudowę stolicy. W latach 1992–1993 przeszedł generalny remont.

Nowe MiastoPraga

Rozpoczęcie budowy mostu Zygmunta Augusta nastąpiło w 1568, a budowa została zakończona w 1573 roku przez. Most służył mieszkańcom przez okres 30 lat. Zawalił się pod naporem wiosennej kry. Most umiejscowiony był przy północnych murach Starego Miasta i prowadziła do niego Ulica Mostowa, która istnieje do dziś.
W przybliżeniu w miejscu starego mostu ma po roku 2020 powstać północny z projektowanych mostów śródmiejskich.

CytadelaPraga

Most przy Cytadeli został otwarty w 1875. Górą biegł tor kolejowy będący częścią linii obwodowej, a jezdnia dolna była przeznaczona do ruchu pieszego i kolejowego.
Most ten okazał się jednak niewystarczający głównie z powodu posiadania tylko jednego toru kolejowego. Z tego powodu w 1908 wybudowano nowy most, wyłącznie kolejowy. Obydwa mosty zostały wysadzone w 1915 i w 1944. Most kolejowy z 1908 został odbudowany w latach 1946 i 1947, stoi na miejscu swego przedwojennego poprzednika i ma 2 tory kolejowe.
Na filarach mostu drogowego przy Cytadeli (z 1875), w 1959 stanął most Gdański. Łączy lewobrzeżną ul. Słomińskiego z prawobrzeżną ul. Starzyńskiego i jest częścią obwodnicy śródmiejskiej.

ŻoliborzTargówek

Most w tym miejscu projektowano już w okresie międzywojennym, jednak z powodu wybuchu wojny planów nie zrealizowano.
Most Krasińskiego ma łączyć ulicę Krasińskiego na Żoliborzu z Budowlaną na Targówku. Prawdopodobnie po stronie praskiej zbudowany będzie wiadukt długości porównywalnej z mostem, który pozwoli poprowadzić trasę ponad terenami po prawej stronie Wisły. Jego usytuowanie jest prawie dokładnie pośrodku sąsiednich mostów. Ma być mostem drogowo-tramwajowym i być m.in. częścią Małej Obwodnicy Tramwajowej oraz nowej wersji Obwodnicy Śródmiejskiej.

MarymontTargówek/Białołęka

Pierwsze projekty mostu w tym miejscu powstały w latach 60. XX wieku. Most gen. Stefana Grota-Roweckiego został oddany w roku 1981 r. Most powstał jako część Trasy Toruńskiej, która natomiast jest częścią Obwodnicy Etapowej Warszawy. W najbliższych latach GDDKiA planuje przebudowę Trasy Toruńskiej wraz z mostem do parametrów drogi ekspresowej.

BielanyBiałołęka

Most Marii Skłodowskiej-Curie (Północny) został zbudowany w ciągu planowanej Trasy Mostu Północnego, dla poprawy komunikacji Białołęki z lewobrzeżną częścią miasta. W przybliżeniu łączy obecną ul. Zgrupowania AK „Kampinos” (dawniej ul. Pstrowskiego) na Bielanach z Obrazkową na Tarchominie. W lewobrzeżnej części łączy się z wielopoziomowym skrzyżowaniem Pułkowej, Marymonckiej, Zgrupowania AK „Kampinos” (d. Pstrowskiego) i wybrzeża Gdyńskiego.

Natężenie ruchu

Uwagi:

  • Do remontu rozpoczętego pod koniec 2013 roku most Grota-Roweckiego był najbardziej obciążonym mostem pod każdym względem, a drugim w kolejności był most Łazienkowski[16].
  • Do czasu wybudowania mostu Siekierkowskiego najbardziej obciążoną przeprawą był most Łazienkowski.
  • Po wybudowaniu tunelu Wisłostrady w rejonie mostu Świętokrzyskiego ruch na przeprawie zmniejszył się ze względu na brak bezpośredniego z połączenia z Wisłostradą. Wcześniej najmniej wykorzystywanym mostem był most Gdański, obecnie jest nim most Świętokrzyski. Po wybudowaniu estakad nad Rondem Starzyńskiego dysproporcja powiększyła się jeszcze bardziej.
  • Natężenie ruchu na moście Śląsko-Dąbrowskim spadło po wydzieleniu torowiska tramwajowego i ograniczeniu ruchu samochodowego do jednego pasa w każdą stronę.
  • Regułą jest, że na warszawskich mostach większe natężenie ruchu występuje w szczycie porannym w kierunku ze wschodu na zachód (do dzielnic śródmiejskich), a w szczycie popołudniowym – z zachodu na wschód.

Zestawienie w tabeli wykonano na podstawie badań opublikowanych przez Zarząd Dróg Miejskich[17][18][19][20][21].

Nazwa mostuŚrednia liczba pojazdów na dobę
20002003200720082009201220142016

wiosna

2017

wiosna

2018

wiosna

2019

wiosna

Zmiana 2000-2003 (%)Zmiana 2003-2007 (%)
Siekierkowski61218887379720410164498856113303113223116114110794110737+57,13
Łazienkowski16232713507612885513487013107211692897643116059122887133412128194–17,00–3,17
Poniatowskiego6617454369438205198059733496736432253156520545301854557–17,84–19,40
Syreny i Świętokrzyski5192529214337253430645522188112286023888234932309424376–43,74+15,44
Śląsko-Dąbrowski56540555603701537696
remont
164862549026900280272612426535–1,73–33,38
Gdański3924338165546315514462507517306190550559514235442352175–2,75+43,14
Grota-Roweckiego11210614596514837713493516417114275476782
remont
181694187587196995204849+30,20+1,65
Marii Skłodowskiej-Curie462987971962955634596938471288
Razem488 315519 567535 160546 135564 649541 536542 024628 434645 044667 244672 711

Zestawienie w tabeli wykonano na podstawie badań opublikowanych przez Zarząd Dróg Miejskich[17][18][19][20].

Nazwa mostuUdział procentowy w ruchu na mostachPojazdów/h w szczycie porannym (X 2005)
2000200320072008200920122014Zmiana 2000-2003 (p.p.)Zmiana 2003-2007 (p.p.)wschód-zachódzachód-wschódSuma
Siekierkowski121718181821+11,78+4,80244412473691
Łazienkowski33262425232218–1,91–7,25339537427137
Poniatowskiego141081011912–3,09–2,27377519475722
Syreny i Świętokrzyski11666834–5,01+0,686819031584
Śląsko-Dąbrowski12117735–0,89–3,77269517324427
Gdański871010111011–0,69+2,86231717464063
Grota-Roweckiego23282825292614+5,14+0,368187430212489
Marii Skłodowskiej-Curie915

Podział według klasyfikacji drogowej

W rozdziale ujęto wyłącznie mosty drogowe, zatem bez średnicowego i części kolejowej Gdańskiego.

Stan obecny

Pozostałe informacje

W 2014 na terenie Instytutu Badawczego Dróg i Mostów otwarto Pontiseum – ekspozycję fragmentów konstrukcji pierwszych warszawskich stałych mostów, które zostały wydobyte z dna Wisły[22].

Przypisy

  1. Barbara Hensel-Moszczyńska, Anna Topolska (red.): Odzyskana społeczność. Warszawa 1915–1918. Muzeum Warszawy, 2018, s. 48. ISBN 978-83-65777-56-0.
  2. Andrzej Kersten: Warszawa kazimierzowska 1648–1668. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971, s. 19.
  3. Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 263. ISBN 83-06-00089-7.
  4. Jan Górski: Drugie narodziny miasta. Warszawa 1945. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1976, s. 49–50.
  5. Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1979, s. strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1977). ISBN 83-213-2870-9.
  6. Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 268. ISBN 83-06-00089-7.
  7. Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 269. ISBN 83-06-00089-7.
  8. Tłok na mostach. Najgorzej na Łazienkowskim. gazeta.pl, 2011-12-29. [dostęp 2012-01-20].
  9. Andrzej Kasprzak, Przebudowa mostu gen. Grota-Roweckiego w Warszawie, „MATERIAŁY BUDOWLANE”, 7, s. 76–78, DOI10.15199/33.2015.07.20 [dostęp 2015-11-26].
  10. Jarosław Osowski: Nowy most w Warszawie otwarty. Razem z nim 15 km południowej obwodnicy i wjazd od wschodu. W: Gazeta Stołeczna [on-line]. warszawa.wyborcza.pl, 22 grudnia 2020. [dostęp 2020-12-22].
  11. Rusza budowa kładki pieszo-rowerowej przez Wisłę. transport-publiczny.pl, 23 marca 2022. [dostęp 2022-04-18].
  12. Drogowcy aktualizują projekt mostu.Z Żoliborza na Targówek po 2017?. tvnwarszawa.tvn24.pl, 2015-07-24. [dostęp 2015-11-18].
  13. Nowe trasy tramwajowe w Warszawie. siskom.waw.pl, 2005. [dostęp 2015-11-20].
  14. Warszawa - Most Marii Skłodowskiej-Curie - zdjęcia, mapa, fotopolska.eu [dostęp 2020-07-28].
  15. P. Olaszek i inni, Badania nad próbnym obciążeniem części drogowych mostu Marii Skłodowskiej-Curie przez Wisłę w Warszawie, „Drogownictwo”, nr 2, 2013, s. 35–43 [dostęp 2020-07-28].
  16. Natężenie pomiarów na mostach. zdm.waw.pl, 2013-06-18. [dostęp 2013-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-10)].
  17. a b Analiza natężenia ruchu na warszawskich mostach. [dostęp 2010-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-28)].
  18. a b Sumaryczny ruch dobowy na mostach. [dostęp 2010-02-05].
  19. a b Most Grota – Roweckiego nieprzerwanie wiedzie prym wśród kierowców.. zdm.waw.pl, 2012-12-05. [dostęp 2012-12-05].
  20. a b Wiosenne pomiary na mostach. [dostęp 2014-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-12)].
  21. Analiza ruchu na drogach, Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [dostęp 2020-12-23] (pol.).
  22. Pontiseum w IBDiM. ibdim.edu.pl, 24 czerwca 2014. [dostęp 2017-06-07].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Most Średnicowy w Warszawie 2015 02.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Most Średnicowy w Warszawie
Most Południowy w Warszawie 2021.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Most Południowy w Warszawie, widok w kierunku Wawra
Julian Cegliński chromolitografia Warszawa od strony Pragi 1859.jpg
Warszawa od strony Pragi. Chromolitografia Juliana Ceglińskiego
Siege of Warsaw 1794.PNG
Siege of Warsaw 1794
Most gdanski pk.jpg
Autor: Paul Kowalow, Licencja: CC BY-SA 3.0
Most Gdański, Warsaw Poland
Fort Legionów i zniszczone mosty przy Cytadeli 1915.jpg
Fort Władymira (Legionów) i zniszczone mosty przy Cytadeli
Most pontonowy zbudowany przez wojska niemieckie w Warszawie w 1915.jpg
Most pontonowy zbudowany przez wojska niemieckie na Wiśle w Warszawie
Most pontonowy Jakubowska-Ludna.jpg
Most pontonowy zbudowany przez polskich saperów na linii ulic: Jakubowska-Ludna w Warszawie
Budowa kładki na Wiśle w Warszawie kwiecień 2022.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Budowa kładki na Wiśle w Warszawie
Most Lazienkowski 2022 Warsaw aerial.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Most Łazienkowski w Warszawie. Widok z powietrza, z zachodniego brzegu Wisły, w kierunku południowym.
Most wysokowodny na Wiśle w Warszawie.jpg
Most wysokowodny na Wiśle w Warszawie
Warszawa bridges overview map.svg
Autor: Marcin Floryan, planned bridges added by Szczureq, Licencja: CC BY-SA 2.5
Główne mosty drogowe i kolejowe w Warszawie
Most Poniatowskiego w Warszawie 2021.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Most Poniatowskiego w Warszawie, widok w kierunku Pragi-Południe
Wisła na wysokości Klubu Sportowego Spójnia Warszawa.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Wisła na wysokości Klubu Sportowego Spójnia Warszawa
Most Śląsko-Dąbrowski 2017.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Most Śląsko-Dąbrowski w Warszawie, widok w kierunku Pragi-Północ
Kierbedź Bridge (1900).jpg
The Iron bridge, Warsaw, Poland (i.e. Warsaw, Poland)
Zniszczony przez wycofujących się Rosjan most Poniatowskiego 1915.jpg
Zniszczony przez wycofujących się Rosjan most Poniatowskiego
Most Beselera w Warszawie 1915.jpg
Most Beselera w Warszawie
Siekierkowski Bridge 2011 2.JPG
Autor: Aneta Leszkiewicz (Inetta), Licencja: CC BY-SA 3.0
Warszawa, Most Siekierkowski