Mozaika (choroba roślin)

Mozaika – grupa chorób roślin, których głównym objawem jest powstawanie plam o odmiennej, nietypowej dla liści danego gatunku barwie. Jest to tzw. mozaikowatość będąca jedną z form przebarwień u roślin[1]. Mozaiki roślin uprawnych wywoływane są niemal wyłącznie przez wirusy (jedynym wyjątkiem jest bakteryjna mozaika pszenicy)[2].

Mozaiki roślin uprawnych w Polsce

  • bakteryjna mozaika pszenicy (Clavibacter michiganensis subsp. tessellarius)
  • karłowa mozaika kukurydzy (Maize dwarf mosaic virus)
  • łagodna mozaika kupkówki (Cocksfoot mild mosaic virus)
  • mozaika arbuza (Watermelon mosaic virus)
  • mozaika A ziemniaka (Potato virus A)
  • mozaika aukuba ziemniaka (Potato aucuba mosaic virus)
  • mozaika bobu (Bean yellow mosaic virus)
  • mozaika borówki wysokiej (Blueberry mosaic associated virus)
  • mozaika buraka (Beet mosaic virus)
  • mozaika chmielu (Hop mosaic virus)
  • mozaika dyni oleistej (Squash mosaic virus)
  • mozaika gorczycy czarnej (Black mustard mosaic virus)
  • mozaika i liściozwój grochu (Pea seed-borne mosaic virus)
  • mozaika i pasiastość liści czosnku (Garlic mosaic virus, Garlic latent virus, Onion yellow dwarf virus, Shallot latent virus)
  • mozaika jabłoni (Apple mosaic virus)
  • mozaika kalafiora (Cauliflower mosaic virus)
  • mozaika koniczyny białej (White clover mosaic virus)
  • mozaika koniczyny czerwonej (Bean yellow mosaic virus)
  • mozaika krzyżowych (Turnip mosaic virus)
  • mozaika lucerny (Alfalfa mosaic virus)
  • mozaika łubinu białego (White clover mosaic virus)
  • mozaika maliny (kompleks Raspberry leaf mottle virus i Rubus yellow net virus lub Raspberry leaf mottle virus i Raspberry leaf spot virus)
  • mozaika maku (Poppy mosaic virus lub Turnip mosaic virus)
  • mozaika marchwi (Carrot mottle dwarf virus)
  • mozaika ogórka (Cucumber mosaic virus)
  • mozaika ogórka na cebuli (Cucumber mosaic virus)
  • mozaika ogórka na pomidorze (Cucumber mosaic virus)
  • mozaika ogórka na selerze (Cucumber mosaic virus)
  • mozaika pomidora (Tomato mosaic virus)
  • mozaika sałaty (Lettuce mosaic virus)
  • mozaika szpinaku (Cucumber mosaic virus)
  • mozaika wżerkowa pomidora (Tobacco etch virus)
  • mozaika selera (Celery mosaic virus)
  • mozaika soi (Soybean mosaic virus)
  • mozaika X ziemniaka (Potato virus X)
  • mozaika X ziemniaka na pomidorze (Potato virus X)
  • mozaika życicy (Raygrass mosaic virus)
  • mozaika pierścieniowa chmielu (Prunus necrotic ringspot virus)
  • mozaika pierścieniowa gruszy (Apple chlorotic leaf spot virus)
  • mozaika pszenicy ozimej (Winter wheat mosaic virus)
  • mozaika rzepaku (Turnip mosaic virus)
  • mozaika słonecznika (Sunflower mosaic virus)
  • mozaika stokłosy (Brome mosaic virus)
  • nekrotyczna mozaika koniczyny czerwonej (Red clover necrotic mosaic virus)
  • nekrotyczna mozaika nostrzyka (Red clover necrotic mosaic virus)
  • ostra mozaika grochu (Pea enation mosaic virus)
  • paskowana mozaika jęczmienia (Barley stripe mosaic virus)
  • paskowana mozaika pszenicy (Wheat streak mosaic virus)
  • właściwa mozaika bobiku (Broad bean true mosaic virus)
  • wstęgowa mozaika brzoskwini (kompleks Prunus necrotic ringspot virus i Apple mosaic virus)
  • wstęgowa mozaika śliwy (Apple mosaic virus)
  • zielona mozaika ogórka (Cucumber green mottle mosaic virus)
  • zwykła mozaika bobiku (Bean yellow mosaic virus)
  • zwykła mozaika fasoli (Bean mosaic virus)
  • żółta mozaika cukinii (Zucchini yellow mosaic virus)
  • żółta mozaika fasoli (Bean yellow mosaic virus)
  • żółta mozaika rzepaku (Turnip yellow mosaic virus)[2][3].

Przypisy

  1. Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia, t. 2. Choroby roślin uprawnych, Poznań: Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2011, s. 347–349, ISBN 978-83-09-01077-7.
  2. a b Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
  3. Wirusy porażające cukinię w Polsce, Klinika Chorób Roślin, 2014 [dostęp 2022-09-22].