N.T. Rama Rao

N.T. Rama Rao

Data i miejsce urodzenia	28 maja 1923 Nimmakuru
Data i miejsce śmierci	18 stycznia 1996 Hajdarabad
Zawód, zajęcie	aktor, polityk, producent filmowy
Stanowisko	premier stanowy Andhry Pradesh (1983-1984, 1984-1989, 1994-1995)
Odznaczenia

Nandamuri Taraka Rama Rao, znany powszechnie jako NTR (ur. 28 maja 1923 w Nimmakuru, zm. 18 stycznia 1996^[1] w Hajdarabadzie) – indyjski aktor, polityk i producent filmowy.

Życiorys

Urodził się w niewielkiej wsi Nimmakuru^[2], nieopodal Machilipatnam w dzisiejszym stanie Andhra Pradesh. Pochodził z rodziny rolników należących do społeczności Kamma^[3]. Ukończył Andhra Christian College w Guntur^[4]. Krótko pracował w biurze rejestrowym w Mangalagiri na północny wschód od Guntur. Wkrótce jednakże porzucił karierę urzędniczą i poświęcił się aktorstwu. Zadebiutował w filmie Mana Desam (1949)^[5]. W swojej trwającej przeszło 4 dekady karierze filmowej wystąpił w ponad 300 filmach^[6]. Szczególnym uznaniem cieszyły się jego role w obrazach o tematyce religijnej. Pojawiał się na ekranie jako Rama, Rawana czy Venkateshwara. Z wyjątkowym upodobaniem występował niemniej w roli Kryszny^[7][8].

Jego działalność artystyczna, powiązana ze złotym wiekiem kina w języku telugu, pomogła mu zdobyć ogromną popularność^[9]. Uznany za kulturową ikonę Andhry Pradesh, swój szczególny status wykorzystał w działalności politycznej. W marcu 1982 założył Telugu Desam Party (TDP)^[10], w 1983 poprowadził ją do zwycięstwa w wyborach stanowych^[11]. Został tym samym szefem regionalnego rządu, pierwszym niezwiązanym z Indyjskim Kongresem Narodowym. Jego pierwszy gabinet został odwołany w kontrowersyjnych okolicznościach w sierpniu 1984^[12]. Polityk powrócił na stanowisko już we wrześniu tego samego roku. Dodatkowo wzmocnił swoją pozycję po zdecydowanym zwycięstwie w wyborach do stanowej legislatywy w 1985^[13].

Podjął szereg decyzji określanych niekiedy jako populistyczne^[14]. Wprowadził subsydia żywieniowe i odzieżowe dla najuboższych, zainicjował budowę mieszkań dla obywateli żyjących poniżej progu ubóstwa, wprowadził również zakaz sprzedaży alkoholu. Jego politykę często zestawia się z działaniami M.G. Ramachandrana, również aktora, a także premiera pobliskiego Tamilnadu w analogicznym okresie. Stracił władzę po wyborach z 1989^[15]. Przewodził następnie opozycji, próbując jednocześnie wzmocnić i zreorganizować TDP.

W 1994 Rama Rao po raz trzeci objął funkcję stanowego szefa rządu. W 1995 wewnątrzpartyjny przewrót pozbawił go stanowiska, a także doprowadził do wydalenia go z partii, którą utworzył^[16]. Zmarł kilka miesięcy później na skutek zawału serca^[17] w Hajdarabadzie.

Uznaje się go za jednego z prekursorów specyficznej praktyki dyscyplinującej własne zaplecze polityczne, zjawiska, które w indyjskiej debacie publicznej zyskało miano kurortowej polityki^[18]. Przymusowe zakwaterowanie posłów w hotelu bądź kurorcie mające na celu przeczekanie sytuacji kryzysowej, bo do tego ów termin się odnosi, zostało przezeń wykorzystane po raz pierwszy w 1984^[19].

W 1943 poślubił Basavę Tarakam. Doczekał się z nią 12 dzieci^[20]. Owdowiał w 1985. W 1992, potajemnie poślubił Lakshmi Parvathi^[21], swą biografkę^[22].

Trzykrotny laureat Narodowej Nagrody Filmowej, otrzymał też Nagrodę Nandi, związaną z rządem stanowym, jak również Nagrodę Filmfare. W 1968, w uznaniu zasług dla indyjskiej kinematografii, uhonorowany Padmą Shri^[23]. Otrzymał doktorat honorowy Andhra University (1978). Upamiętnia go ustanowiona w 1996 NTR National Award, przyznawana za wybitny wkład w rozwój indyjskiego kina. O jego życiu i karierze opowiadają filmy NTR: Kathanayakudu oraz NTR: Mahanayakudu w reżyserii Krisha (2019). W rolę Ramy Rao wcielił się w nich jeden z synów gwiazdora. Postawiono mu liczne pomniki, chociażby w Hajdarabadzie oraz w Vinukondzie w dystrykcie Guntur^[24].

Przypisy

Bibliografia

• Jürgen Neuss. The NTR phenomenon reconsidered. „INTERNATIONALES ASIENFORUM”. 29 (1–2), s. 23–45, 1998. Arnold Bergstraesser Institut.