Nagowie (mitologia)

Naga w świątyni Wat Si Saket

Garuda trzymający dwa węże/nagi

Kryszna tańczący na pokonanym Nagu Kaliji

Nagi przed świątynią w Laosie

Współczesny kult Nagów, Kanćipuram w Indiach

Naga w Gompie Drophan Ling w Darnkowie

Naga, Nagowie (sanskryt: नाग nāga) – w mitologii hinduskiej wężokształtne bóstwa wodne. Prawdopodobnie pochodzenia przedaryjskiego.

Mieszkają w podziemnym mieście Bhogawati, gdzie strzegą skarbów ukrytych w ziemi, czasami dzieląc się nimi ze śmiertelnikami. Mogą przyjmować formę zupełnie ludzką. Wiele dynastii starożytnych wywodziło swoje pochodzenie od związku jakiegoś herosa i nagini^[1]. W starożytnych tekstach Nagami nazywano również mało znane plemiona, którym przypisywano nadnaturalne właściwości. Również w dobie obecnej w górach Asamu żyją prymitywne plemiona (do niedawana łowców głów), określane mianem „Naga”.

Ikonografia

Nagów reprezentowano zwykle z górną częścią ludzką, a dolną wężową, bądź z wężami wychodzącymi z ramion lub pasa. Stanowią częsty motyw w sztuce Tajlandii – wizerunki nagów często umieszcza się po obu stronach wejścia do świątyń. Innym klasycznym motywem jest ptak Garuda trzymający w szponach dwa węże (nagi).

Buddyzm

W tradycji buddyjskiej uważane są za szczodre i hojne, ale często niebezpieczne i złośliwe istoty będące wierzchowcami bogów. Nagowie były śmiertelnymi wrogami ptaków Garuda, wierzchowca Wisznu/Buddy. Od tego czasu stały się strażnikami dharmy. Istoty te również znane są z tego, że przechowują termy, czyli ukryte nauki Buddy.

Hinduizm

Kult

• W kulcie hinduistycznym węże symbolizują nieśmiertelność, moc regeneracji i reinkarnacji. Modlitwy do nich kierują kobiety pragnące płodności i potomstwa^[2] .
• Indyjskie wiejskie bóstwa chtoniczne gramadewata, prawdopodobnie przedaryjskie, zazwyczaj ujmowane są w ikonografii form kultowych jako naga^[3].

Święto nagów w hinduizmie to nagapańćami, intencjonalne tablice z wizerunkiem nagów to nagakal.

Współczesna kultura

We współczesnych utworach i grach fantastycznych pojawiają się istoty w mniejszym lub większym stopniu wzorowane na mitologicznych nagach.

Nagowie

• Ananta
• Balarama – ósmy awatar Wisznu.
• Karkotaka
• Mucalinda
• Padmawati
• Parawataksza
• Śesza
• Takshaka
• Ulupi
• Wasuki

Zobacz też

• Sadhu
• Echidna

Przypisy

Bibliografia

• Roy CR.C. Craven Roy CR.C., A Concise History of Indian Art, New York: Praeger Pub, 1976, ISBN 0-275-85620-8, OCLC 2197985 .

Linki zewnętrzne

• Edyta Wittchen: Ex Oriente. Nagi. Władcy podwodnych i podziemnych światów. www.sztuka.pl/, 01 grudzień, 2008. [dostęp 2010-01-10].
• Krishnaraj.S: 'Naga' Worship in India and South East Asia. PUTHETTU SARPPAKKAVU (Chandakadavu, Kottayam). [dostęp 2010-03-28]. (ang.).