Napiwoda

Napiwoda

wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	nidzicki
Gmina	Nidzica
Sołectwo	Napiwoda
Liczba ludności (2006)	792
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	13-100[1]
Tablice rejestracyjne	NNI
SIMC	0483850
Położenie na mapie gminy Nidzica Napiwoda
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Napiwoda
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Napiwoda
Położenie na mapie powiatu nidzickiego Napiwoda
53°24′25″N 20°29′07″E/53,406944 20,485278

Napiwoda (niem. Napiwodda, 1890–1945 Grünfließ^[2]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nidzickim, w gminie Nidzica.

Do 1954 roku siedziba gminy Napiwoda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Jedna z ważniejszych historycznie osad leśnych puszczy Napiwodzko-Ramuckiej będącej terenem polowań królewskich. W lesie przy linii kolejowej w kierunku Muszak znajduje się tablica poświęcona rosyjskiemu generałowi majorowi Nikołajowi Iwanowiczowi Maczugowskiemu, który był szefem sztabu XV Korpusu generała Martosa i poległ wraz z 18 żołnierzami 30 sierpnia 1914^[3][4][5]. Przez Napiwodę przepływa Struga Napiwodzka podlegająca zjawisku sufozji w okolicach między tą miejscowością a Moczyskiem. W okolicach tzw. rakerni znajdują się leje sufozyjne.

Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 545 prowadząca w stronę Szczytna

Historia

Napiwoda była jedną z wielu wsi w południowych Prusach, w której osadzali się polskojęzyczni chłopi z Mazowsza - Mazurowie. W 1436 była wsią czynszową. Szkoła powstała w latach 1737-1740. Funkcjonowało tu leśnictwo, chłopi zaś posiadali prawo chełmińskie. W 1721 król Prus, Fryderyk Wilhelm I, przejeżdżał konno przez Napiwodę.

13 czerwca 1812 żołnierze 15 włoskiej dywizji piechoty z IV korpusu, pod wodzą generała Domenico Pino, pozrywali wszystkie strzechy i dachy kryte słomą. Słoma z nich posłużyła im do wymoszczenia posłań i gotowania strawy. Skończyło się to doszczętnym spaleniem dziewięciu chłopskich zagród.

W 1858 Napiwoda miała 5378 mórg ziemi. W latach 1818, 1877, 1890 były kolejno: 30, 70 i 82 domy, mieszkały w nich 233, 549 i 653 osoby. W 1871 obok 504 ewangelików żyło 42 katolików i 3 żydów. W 1935 do czteroklasowej szkoły, zatrudniającej, 4 nauczycieli chodziło 191 dzieci. W 1939 Mieszkało w Napiwodzie 730 osób. Napiwoda posiadała swoją karczmę. Wszystkie rewiry leśne wymieniono w ustawie leśnej Fryderyka II, z 1775 r.

W 1945 wieś została włączona do Polski.

Pierwszym dyrektorem szkoły siedmioklasowej był Ryszard Bulejak. W 1968 wybudowana została nowa ośmioklasowa szkoła podstawowa. Od 16 października 2006 patronem szkoły jest Jan Paweł II. Kolejno funkcje dyrektora szkoły pełnili^[6]:

• Ryszard Bulejak
• Antoni Nowakowski
• Lucjan Chmielewski
• Hanna Jakowicka
• Eugenia Romaniuk
• Ryszard Homka
• Teresa Wiśniewska
• Józef Dąbek
• Grażyna Czerwonka
• Roman Szymański
• Rafał Ziółkowski

W 1991 parafia Napiwody otrzymała nowy Kościół NMP. Proboszczem miejscowej parafii został ksiądz kanonik Andrzej Bawirsz.

Walory miejscowości

• Las
• Struga Napiwodzka
• Stajnia wraz z Klubem Jeździeckim "Napiwoda" prowadzona przez Kingę Pasturską
• Zakład Drzewny Napiwoda Sp. z o.o
• OSP Napiwoda
• Szkoła podstawowa
• Kościół
• Biblioteka
• Zakątek Napiwoda - miejsce spotkań, rekreacji i aktywacji mieszkańców oraz animacji czasu wolnego dla dzieci

Przypisy

Bibliografia

• Stanisław Achremczyk: Historia Warmii i Mazur. Olsztyn: OBN, 2011. ISBN 978-83-60839-33-1.
• Władysław Korzeniowski: Nidzica: z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1976.
• Max Toeppen: Historia Mazur. Olsztyn: 1995. ISBN 83-900380-3-X.