Neakuyto Loab

Neakuyto Loab
negus (król)
Król Etiopii
Okresod prawdopodobnie pierwszej połowy XIII stulecia
do prawdopodobnie 1270
PoprzednikGebre Meskel
NastępcaJytbarek lub Jykuno Amlak w zależności od tradycji
Dane biograficzne
DynastiaZague
Miejsce śmierciprowincja Lasta
Przyczyna śmiercinajprawdopodobniej zabójstwo z ręki Jykuno Amlaka
Ojciecprawdopodobnie król Kedus Harbe

Neakuyto Loab albo Neakuyto Leab (amh. ዓፄ ነዓኩቶ ለአብ) – król Etiopii z dynastii Zague. Panował w XIII stuleciu. Był prawdopodobnie ostatnim cesarzem z tej dynastii.

Relacje źródłowe

Etiopski kapłan stojący przy kościele z dużym płótnem przedstawiającym legendę o władcy Neakuyto Loabie.

Według etiopskiego historyka Taddesse Tamrata, Neakuyto Loab był synem cesarza Kedusa Harbe[1]. Brytyjski etiopista Richard Pankhurst przypisuje Loabowi wybudowanie kościoła znajdującego się w jaskini, pół dnia drogi od miasta Lalibela[2]. Według rękopisu zauważonego w XVII wieku przez portugalskich jezuitów Pedro Páeza, oraz Manuela de Almeidy w mieście Aksum, Neakuyto Loab rządził przez czterdzieści lat[3]. Brytyjski archeolog George Wynn Brereton Huntingford na podstawie hagiograficznego dzieła z XVII wieku o nazwie Gadla uważał, że Neakuyto Loab rozszerzył swoje panowanie o prowincję Godżam i wybudował w Etiopii dwa kościoły.

Legendy etiopskie

Według tradycji królowa Meskel Kibra przekonała swojego męża, króla Gebre Meskela Lalibeli do abdykacji na rzecz jego bratanka Neakuyto Loaba, ale osiemnaście miesięcy później, kiedy młody żołnierz króla podał jedynie krowę biednego rolnika na królewski stół, Kibra przekonała Lalibelę do powrotu na tron. Mimo wszystko Loab przejął władzę po Lalibeli. W czasach panowania Loaba miało dojść do kryzysu dynastii Zague. Dodatkowo syn Lalibeli, Jytbarek miał pretensje do tronu, a część możnowładców z prowincji Lasta dała mu swoje poparcie[4]. Duchowieństwo z prowincji Szeua miało z kolei jeszcze innego kandydata na tron, przedstawiciela dynastii salomońskiej, Jykuno Amlaka. Mnich Tekle Hajmanot, w celu osadzenia Amlaka na tronie, spotkał się z Neakuyto Loabem i powiedział mu, że tron Etiopii należy się prawowitej jego zdaniem dynastii, czyli salomońskiej, zakończonej na królu Dylneadzie, wskutek zbrojnego najazdu królowej Gudit. Król Neakuyto Loab po usłyszeniu opinii duchownego miał dobrowolnie oddać władzę Amlakowi, ponieważ obawiał się, by słowa Tekle Hajmanota nie sprowadziły na niego nieszczęścia. Tradycja nie jest zgodna co to tego kto przejął władzę po Loabie. Według jednej z wersji legendy, Neakuyto Loab powierzył etiopski tron Jytbarekowi. Jeszcze inna tradycja traktuje o buncie mieszkańców prowincji Lasta wobec dynastii Zague i marszu Amlaka na czele armii z Szeua w stronę Lasta. Gdy wojska króla Loaba zdradziły go i odmówiły walki, Jykuno Amlak miał odnaleźć go w kościele św. Cyryla i zabić, a następnie przejął rządy w Etiopii jako cesarz.

Zobacz też

Przypisy

  1. Taddesse Tamrat: Church and State in Ethiopia. Oxford: Clarendon Press, 1972, s. 56.
  2. Richard Pankhurst: The Ethiopians: A History. Oxford: Blackwell, 2001, s. 53.
  3. G.W.B. Huntingford: The Wealth of Kings' and the End of the Zāguē Dynasty. 1965, 8.
  4. Andrzej Bartnicki, Joanna Mantel-Niećko: Historia Etiopii. Wrocław: Ossolineum, 1971, s. 39.

Bibliografia

  • Andrzej Bartnicki, Joanna Mantel-Niećko: Historia Etiopii, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydaw., 1971, s. 39-53.
  • Taddesse Tamrat, Church and State in Ethiopia (Oxford: Clarendon Press, 1972).
  • Richard Pankhurst, The Ethiopians: A History (Oxford: Blackwell, 2001).
  • G.W.B. Huntingford, "'The Wealth of Kings' and the End of the Zāguē Dynasty", Bulletin of the School of Oriental and African Studies, 28 (1965).


Media użyte na tej stronie

Priest with Large Canvas at the Church of the Monastery of Na’akuto La’ab (3425155404).jpg
Autor: A. Davey from Where I Live Now: Pacific Northwest, Licencja: CC BY 2.0

What can I tell you about this photo?

Well, the huge canvas is resting on an old bed frame with turned legs; the legs are barely visible at the bottom of the image. You can see another photo of traditional Ethiopian bed frames a few pages back, but they don't have a painting resting on them.

Let's see - what else. Oh yes - the priest is now holding a hand cross, which looks very small here but will look larger if you elect to view a larger version of this photo using the "all sizes" tool above.

The fabric on which the painting rests is gorgeous. Could it be a carpet? Whatever it is, the combination of bright Easter-egg colors is irresistible. I should have asked where I could find one like it while I was there. Darn.

You say you'd like to hear about the painting? Well, that makes two of us. I can pretty much rule out the theme of St. Mercurios killing King Oleanus, since there aren't any dog-headed men in the company. Any lions or leopards? No? Then we aren't looking at St. Abbo, either.

In the absence of facts, go for guesswork. I am guessing the figure on horseback, the two figures on the right whose feet are resting on cushions, and the two figures up to their shoulders in a cloud on the left are Ethiopian kings.

The king on horseback has killed the prone figure in the lower right, and everyone else in the painting, with the possible exception of the man in the lower left, is affirming his great deed. Above it all, God is either weighing in with his vote of approval, or bowing to the audience.

Why the killing? Undoubtedly, it was a matter of state, perhaps settling a dispute over dynastic succession.

Now I'll open the floor to anyone who a) was on the tour with me and was paying attention while I was taking pictures; and/or b) wasn't on the tour, but can offer an informed and reasonably accurate explanation of the iconography. Especially the guy in the lower left, who appears to be lying on a foosball table.

With all the exquisitely rendered period Ethiopian imperial clothing and crowns on display, I will be flabbergasted if this canvas depicts a story from Bible set in the Holy Land.