Nene Hatun

Nene Hatun
Pomnik Nene Hatun w Erzurumie
Data i miejsce urodzenia	1857 Erzurum
Data i miejsce śmierci	22 maja 1955 Erzurum
Przebieg służby
Lata służby	1877-1878
Siły zbrojne	Armia Imperium Osmańskiego
Główne wojny i bitwy	Wojna rosyjsko-turecka (1877–1878)

Nene Hatun (ur. 1857 w Erzurumie, zm. 22 maja 1955 tamże^[1]) – turecka bohaterka narodowa, ochotniczka walcząca w obronie fortu Aziziye przeciwko wojskom rosyjskim w czasie wojny rosyjsko-tureckiej (1877-1878).

Życiorys

Córka Hüseyina i Zelihy. Urodziła się na przedmieściach Erzurumu, we wsi Aziziye, sąsiadującej z fortyfikacjami broniącymi miasta. W czasie ataku wojsk rosyjskich na fort Aziziye (7 listopada 1877) ciężko ranny został brat Nene, Hasan i wkrótce zmarł z powodu odniesionych ran. Dwa dni później fort został zajęty przez wojska rosyjskie. Kiedy wieści o zajęciu fortu przez wroga dotarły do domu, Nene złożyła przysięgę, że pomści śmierć brata. Zostawiła w domu dwoje małych dzieci i uzbrojona w karabin swojego brata oraz siekierę przyłączyła się do kontrataku tureckiego na utracony fort^[2]. Większość atakujących stanowili miejscowi chłopi, uzbrojeni w siekiery i narzędzia rolnicze. W ataku zginęło ponad tysiąc Turków, ale pozostali wdarli się do fortu, wyłamując metalowe drzwi. W walce wręcz zginęła większość załogi rosyjskiej. Na pobojowisku znaleziono nieprzytomną Nene Hatun, która była ranna i trzymała w rękach zakrwawioną siekierę. Po wyleczeniu powróciła do rodzinnej wsi, gdzie mieszkała do końca swojego życia^[2]. W 1878 straciła męża, a jeden z jej synów zginął w czasie I wojny światowej.

Od lat 20. XX w. żyła w skrajnej nędzy, głównie dzięki wsparciu lokalnej społeczności. W 1952 została po raz pierwszy doceniona przez władze tureckie jako ostatnia żyjąca uczestniczka wojny z Rosją w latach 1877-1878. stając się gościem honorowym uroczystości odsłonięcia pomnika ku czci ofiar bitwy o Aziziye^[1]. Odwiedził ją wtedy gen. Nurettin Baransel, ówczesny dowódca 3 armii tureckiej, który nazwał ją "matką 3 armii". Od 1955 nosiła tytuł Matki Matek, dla uczczenia jej heroizmu w wojnie^[2]. Zmarła na zapalenie płuc i została pochowana na cmentarzu męczenników przy forcie, o który walczyła^[1].

Grobowiec Nene Hatun w Erzurumie

Pamięć

W 1955 doczesne szczątki Nene Hatun spoczęły w okazałym grobowcu, opatrzonym inskrypcją przedstawiającą jej heroiczne czyny^[1]. W 1997 w Erzurum postawiono mierzący 2.5 m pomnik, przedstawiający postać kobiecą z karabinem w ręku, przepasaną pasem amunicyjnym. Druga wersja pomnika tureckiej bohaterki, odsłoniętego w 2000 przedstawia dwie postacie - mężczyznę i kobietę, przy czym kobieta niesie w ręku sztandar^[1]. Pomnik Nene Hatun odsłonięto także w Stambule. Jej postaci poświęcono dwa filmy fabularne. Pierwszy z nich - Gazi Kadın (Kobieta weteran) w reż. Osmana Sedena miał swoją premierę w 1973, a kolejny - Nene Hatun: Aziziye (reż. Avni Kütükoğlu) w 2010. Historię Nene Hatun przedstawiały także cztery filmy dokumentalne^[1].

Przypisy