Nerw kulszowy
Nerw kulszowy (łac. nervus ischiadicus) – nerw mieszany będący końcową gałęzią splotu krzyżowego zaopatrujący ruchowo tylną grupę mięśni uda oraz ruchowo i czuciowo całe podudzie i stopę. Stanowi grube na pół centymetra pasmo, szerokości około 1,5 cm, odchodzące od wszystkich nerwów, które tworzą splot krzyżowy[1].
Przebieg
Nerw powstaje w miednicy mniejszej pomiędzy tylnym brzegiem mięśnia zasłaniacza wewnętrznego, kolcem kulszowym, więzadłem krzyżowo-kolcowym od przodu a dolnym brzegiem mięśnia gruszkowatego od tyłu. Wychodzi z okolicy kulszowej splotu krzyżowego. Miednicę mniejszą opuszcza przez otwór podgruszkowaty, rzadziej poniżej dolnego brzegu mięśnia gruszkowatego, i układa się na powierzchni tylnej mięśni krótkich, odpowiadających za obracanie uda, w połowie odległości między guzem kulszowym i krętarzem większym. Następnie w odcinku pośladkowym nerw leży do tyłu w stosunku do stawu biodrowego na mięśniach bliźniaczych, mięśniu zasłaniaczu wewnętrznym i mięśniu czworobocznym uda będąc pokrytym przez mięsień pośladkowy wielki[2]. W odcinku udowym nerw biegnie w obrębie tkanki tłuszczowej na tylnej powierzchni mięśnia przywodziciela wielkiego pokryty przez mięśnie zginacze uda, a na krótkim 1–2 cm odcinku jest przykryty jedynie przez powięź szeroką. Następnie na wysokości kąta górnego dołu podkolanowego tworzonego przez mięsień półbłoniasty i półścięgnisty oraz przez mięsień dwugłowy uda nerw kulszowy ulega podziałowi na nerw piszczelowy i nerw strzałkowy wspólny. Podział nerwu kulszowego może odbywać się powyżej dołu podkolanowego na różnej wysokości, nierzadko obie gałęzie końcowe odchodzą oddzielnie już od splotu krzyżowego i wówczas nerw strzałkowy może przebijać mięsień gruszkowaty, podczas gdy nerw piszczelowy przechodzi przez otwór podgruszkowaty, a gałęzie zaopatrujące udo odchodzą odchodzą od nerwu kulszowego lub bezpośrednio ze splotu krzyżowego lub nerwu pośladkowego dolnego[2].
Gałęzie
Nerw kulszowy oddaje następujące gałęzie[3]:
- ze składnika piszczelowego:
- gałęzie mięśniowe
- do połowy bliższej mięśnia półścięgnistego,
- do mięśnia półbłoniastego i części przywodziciela większego,
- do połowy dalszej mięśnia półścięgnistego oraz głowy długiej mięśnia dwugłowego uda,
- gałęzie stawowe – do tylno-przyśrodkowej części stawu kolanowego,
- gałęzie mięśniowe
- ze składnika strzałkowego:
- gałąź mięśniową – do głowy krótkiej mięśnia dwugłowego uda,
- gałąź stawową – do części tylno-pobocznej stawu kolanowego.
Porażenie
Porażenie pnia nerwu kulszowego prowadzi do bardzo ciężkich następstw. Chodzenie jest bardzo utrudnione; znacznie upośledzone jest zginanie w stawie kolanowym oraz obrót na zewnątrz w stawie biodrowym, a całkowicie zniesione są wszystkie ruchy stopy. Podczas chodzenia chory wyrzuca do przodu wyprostowaną w stawie kolanowym kończynę jak szczudło, przy czym opuszczona stopa chwieje się w stawach skokowych oraz suwa na podłożu[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Bochenek i Reicher 2010 ↓, s. 121.
- ↑ a b Bochenek i Reicher 2010 ↓, s. 121-124.
- ↑ Bochenek i Reicher 2010 ↓, s. 124.
- ↑ Bochenek i Reicher 2010 ↓, s. 125.
Bibliografia
- Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka. T. V. Warszawa: PZWL, 2010. ISBN 978-83-200-325-8.
Linki zewnętrzne
- Nerw kulszowy w bazie Gray Anatomy. education.yahoo.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-16)].
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Nerves of the right lower extremity Posterior view.
Plan of sacral and pudendal plexuses.
Left gluteal region, showing surface markings for arteries and sciatic nerve.