Nimb

Nimb

Apollo, mozaika z II wieku

Justynian I Wielki, fragment mozaiki, VI wiek

Madonna z Dzieciątkiem i świętymi z nimbami w kształcie koła, Domenico Veneziano, 1445 rok

Matka Boska Ostrobramska z nimbem w kształcie promieni, XVII wiek

Pantokrator z nimbem w kształcie krzyża wpisanego w koło, XVI wiek

(c) Norbert Aepli, Switzerland, CC BY 3.0

Przedstawienie Boga-Ojca z trójkątnym nimbem w Cerkwi Nadbramnej św. Trójcy, XVII–XVIII wiek

Mahomet, fragment kopii XIV-wiecznej miniatury perskiej, XVII wiek

Budda, II wiek

Nimb (łac. nimbus, chmura) – termin stosowany w sztuce na określenie świetlistego otoku wokół głów przedstawianych na obrazie postaci boskich lub świętych; symbolizuje ich duchowe światło. Nimb może mieć kształt koła, czworoboku, krzyża wpisanego w okrąg, trójkąta lub promieni rozchodzących się wokół głowy.

Przedstawienie nimbu ma swoją genezę w epoce hellenistycznej, skąd przeniknął do sztuki chrześcijańskiej i stał się powszechny już w IV wieku^[1]. W tradycji bizantyjskiej nimby posiadały wizerunki osób panujących^[1]. W sztuce islamu z nimbem przedstawiano także osoby niebędące świętymi, zaś w hinduizmie i buddyzmie nimb oznaczał siłę duchową bogów. W malarstwie zachodnim nimb w postaci jasnego kręgu umieszczano nad głową świętego, tymczasem w ikonach prawosławnych nimb okalał i oświetlał twarz^[2].

Kształt nimbu jest uzależniony od znaczenia osoby przedstawianej. Trójkątny występuje przy przedstawieniach Trójcy Świętej i Boga Ojca^[1]. Czworoboczny stosowano dla osób świętych i osób uznanych za święte^[3][1]. Z czasem zastąpiono go nimbem kolistym, figurą uważaną za doskonałą^[3].

Nimb i aureola są często utożsamiane^[3]. Aureola różni się od nimbu tym, że jest otokiem wokół postaci bóstwa lub świętego, podczas gdy nimb otacza głowę osoby^[4].

Przypisy

Zobacz też

• Aureola
• Mandorla