Nina Assorodobraj-Kula

Nina Assorodobraj-Kula
Data i miejsce urodzenia

16 sierpnia 1908
Warszawa

Data i miejsce śmierci

6 listopada 1999
Warszawa

Miejsce spoczynku

cmentarz ewangelicko-reformowany w Warszawie

Zawód, zajęcie

socjolożka, historyczka, padagożka

Tytuł naukowy

profesor nauk humanistycznych

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Uczelnia

Uniwersytet Warszawski

Partia

PPR, PZPR

Małżeństwo

Witold Kula

Dzieci

Marcin Kula

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Nina Assorodobraj-Kula (ur. 16 sierpnia 1908 w Warszawie, zm. 6 listopada 1999 tamże) – polska socjolożka, historyczka myśli społecznej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1935–1977.

Życiorys

Córka Norberta. Była żoną historyka gospodarczego i humanisty Witolda Kuli. Jej syn Marcin Kula jest profesorem UW.

W latach 1926–1930 studiowała historię na Uniwersytecie Warszawskim (magisterium pod kierunkiem Marcelego Handelsmana). W 1935 obroniła doktorat Początki klasy robotniczej. Problem rąk roboczych w przemyśle polskim epoki stanisławowskiej, napisany pod kierunkiem Stefana Czarnowskiego. Następnie wykładała na UW. W latach 1937–1939 przebywała na stażu w Paryżu, gdzie napisała habilitację Elementy świadomości klasowej mieszczaństwa. Francja 1815–1830. We wrześniu 1939 znalazła się we Lwowie, gdzie pracowała w Ossolineum. W czerwcu 1941 wróciła do Warszawy i zatrudniła się w opiece społecznej i uczyła w tajnych szkołach średnich. W czasie powstania warszawskiego była współredaktorką pisma „Biuletyn Podokręgu Nr 2 Armii Ludowej” oraz działaczką żoliborskiego samorządu mieszkańców[1]. W trakcie II wojny światowej wstąpiła do PPR. W 1945 wspólnie ze Stanisławem Ossowskim i Józefem Chałasińskim zorganizowała Wydział Socjologii na Uniwersytecie Łódzkim. W 1948 powróciła na UW, gdzie do 1950 wykładała w Studium Nauk Społecznych. Była członkinią zarządu Marksistowskiego Zrzeszenia Historyków[2]. Była współredaktorką referatu Żanny Kormanowej, wygłoszonego w czasie I Kongresu Nauki Polskiej w 1951, która w imieniu całego środowiska naukowego deklarowała gotowość uczonych by nauka historyczna odegrała doniosłą rolę w ogólnym planie ideologicznej ofensywy socjalizmu w Polsce[3]. W latach 1951–1956 była Kierowniczką Katedry Historii Filozofii i Myśli Społecznej UW. W 1956 została dziekanką nowo utworzonego Wydziału Socjologii UW, jednocześnie była kierowniczką Katedry (potem Zakładu) Historii Myśli Społecznej (1956–1968). W latach 1963–1968 przewodniczyła Polskiemu Towarzystwu Socjologicznemu. W listopadzie 1968 została wyrzucona z PZPR. Na Uniwersytecie pracowała do 1977, kiedy przeszła na emeryturę.

20 sierpnia 1980 podpisała apel 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[4].

Zmarła w Warszawie. Została pochowana na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie (kwatera 2-5/4)[5].

Działalność naukowa

Nina Assorodobraj zajmowała się socjologią historyczną, zwłaszcza rozwojem społeczeństwa przemysłowego w Polsce, historią polskiej myśli filozoficznej i społecznej (głównie Joachima Lelewela i Stefana Czarnowskiego)[6]. Jako jedna z pierwszych w Polsce zajmowała się problematyką pamięci i świadomości historycznej, zaprojektowała unikalne w skali światowej, kontynuowane do dzisiaj badania potocznej pamięci zbiorowej wykorzystujące metodę sondażu (surveyu). Była autorką licznych prac naukowych.

Odznaczenia

Wybrane prace naukowe

  • Zagadnienie siły roboczej w zaraniu industrializmu, Poznań 1935,
  • Początki klasy robotniczej: problem rąk roboczych w przemyśle polskim epoki stanisławowskiej, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, Warszawa 1946,
  • Elementy świadomości klasowej mieszczaństwa, „Przegląd Socjologiczny”, 1948,
  • Założenie teoretyczne historiografii Lelewela, Warszawa 1955,
  • Les conditions sociales de la formation des théories de l'évolution et du progrès, Paryż 1956,
  • Historia żywa. Świadomość historyczna: symptomy i propozycje badawcze, „Studia Socjologiczne” nr 2 (9), 1963, s. 5–45,
  • Wokół teorii ekonomicznych „Kapitału”, Warszawa 1967,
  • Listy emigrantów z Brazylii i Stanów Zjednoczonych 1890–1891, do druku podali i wstępem opatrzyli: Witold Kula, Nina Assorodobraj-Kula, Marcin Kula, Warszawa 1973,
  • Witold Kula, Dziennik czasów okupacji, do druku podali Nina Assorodobraj-Kula i Marcin Kula, Warszawa 1994.

Przypisy

  1. ↑ Antoni Przygoński, Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944, Warszawa: Przedsiębiorstwo Wydawniczo-Handlowe „GRAF” – Henryk Czerski, 2008, s. 464, ISBN 978-83-928211-0-6.
  2. ↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli Uśmiech Stalina, T. II, Warszawa 1998, s. 154.
  3. ↑ Zbigniew Romek, Cenzura a nauka historyczna w Polsce 1944–1970, Warszawa 2010, s. 150.
  4. ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
  5. ↑ Moje Cmentarze ...: Witold Kula i Nina Assorodobraj-Kula, Moje Cmentarze ..., 7 października 2018 [dostęp 2020-02-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-11-06].
  6. ↑ Tadeusz Tulibacki: Prof. Nina Assorodobraj-Kula. warszawa.wyborcza.pl, 2010-02-08. [dostęp 2015-08-31].
  7. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 września 1998 r. o nadaniu orderów (M.P. z 1998 r. nr 42, poz. 587) „za wybitne osiągnięcia w dziedzinie socjologii, za zasługi w pracy naukowo-dydaktycznej”.
  8. ↑ Uchwała Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 11 maja 1946 r. o odznaczeniu za zasługi położone w walce z okupantem i za udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji (M.P. z 1947 r. nr 71, poz. 477) „za zasługi położone w walce z okupantem i udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji”.

Bibliografia

Linki zewnętrzne